شارل پنجم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''شارل پنجم''' {{به فرانسوی|Charles V de France}} ملقب به '''شارل دانا''' یا '''شارل خردمند''' {{به فرانسوی| Charles Le Sage}} (زادهٔ ۲۱ ژانویه ۱۳۳۸ – درگذشتهٔ ۱۶ سپتامبر ۱۳۸۰) پادشاه فرانسه از ۱۳۶۴ تا هنگام مرگش در ۱۳۸۰ بود.<ref name="Britannica"/> در زمان او فرانسه وارد [[جنگ صدساله]] با [[انگلستان]] شده بود که از ۱۳۳۷ تا ۱۴۵۳ ادامه یافت. با این‌حال شارل پنجم با درایت خود توانست سرزمین‌های ازدست‌رفته در نخستین مرحله از این جنگ‌ها را پس گرفته و درنتیجه عهدنامهٔ صلح فاجعه‌بار بریتینی را که در ۱۳۶۰ بین فرانسه و انگلستان امضا

شارل پنجم در ۲۱ ژانویهٔ ۱۳۳۸ در وانسن زاده شد. پدرش ژان دوم، پادشاه فرانسه و مادرش بون لوکزامبورگ بود.<ref name="گیل">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.answers.com/topic/charles-v-king-of-france| عنوان = Gale Encyclopedia of Biography: Charles V| تاریخ بازدید = ۱۶ آوریل ۲۰۱۱| تاریخ = ۲۰۰۶| ناشر = The Gale Group, Inc / Answers Corporation}}</ref> او نخستین ولیعهدی بود که عنوان دوفن {{به فرانسوی| Dauphin}}را در [[تاریخ فرانسه]] دریافت می‌داشت.<ref name="گیل"/> در رابطه با چگونگی آموزش شارل پنجم اطلاعی در دست نیست اما فعالیت‌های آتی او به‌عنوان حامی هنر، نظریه‌پرداز نظام سلطنتی و بنیانگذار کتابخانهٔ سلطنتی در [[لوور]] نشانگر علاقهٔ اولیهٔ او به یادگیری است.<ref name="گیل"/> شارل در ۱۳۵۰ با دختر عمه‌اش ژان دو بوربون ازدواج کرد.

ژان دوم در ۸ آوریل ۱۳۶۴ در [[لندن]] درگذشت و شارل پنجم بر تخت پادشاهی فرانسه نشست.<ref name="Br"/> تجربیاتی که او در دوران نایب‌السلطنتیش به‌دست آورده بود اینک او را آمادهٔ انجام نخستین کار مهمش می‌ساخت که واگردانی نتایج فاجعه‌بار ناشی از ناتوانی‌های سیاسی پدر و پدربزرگش بود.<ref name="گیل"/> هرچند شارل پنجم فرماندهٔ خوبی نبود و بیشتر مواقع نیز بیمار بود، با این حال او تمام توانش را معطوف حکومتش ساخت. او مشاوران توانمندی را انتخاب کرد و توانست فرماندهان نظامی موثری همچون برتراند دو گسکلان را برای مقابله با تهدید فزایندهٔ انگلیسی‌ها به خدمت بگیرد.<ref name="گیل"/>

در ۱۳۷۸ شارل پنجم از دسیسه‌چینی‌های شارل دوم، شاه نابارا آگاهی یافت و تمامی زمین‌های او در خاک فرانسه به جز شربورگ را مصادره نمود. در دسامبر همان سال شارل آخرین تلاش خود را برای سلب قدرت از ژان چهارم، دوک بریتانی به کار بست که نتیجه‌ای در بر نداشت.<ref name="Britannica"/>

آخرین فعالیت‌های سیاسی شارل بیشتر معطوف رقابت بین دو پاپی بود که به تازگی انتخاب شده بودند و حمایت او از [[کلمنت هفتم]]، سرآغازی بود برای بروز تفرقه و اختلاف در [[کلیسای کاتولیک روم]]<ref name="Britannic"/> که این اختلافات از ۱۳۷۸ تا ۱۴۱۷ ادامه یافت.<ref name="Britannic">