سامانه: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Aghajanpour (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴:
'''سامانه''' یا '''سیستم''' {{به انگلیسی|System}} [[مجموعه]] یا گروهی از اشیاء مرتبط یا غیر مرتبط است که [[هدف]] یا اهدافی خاص را دنبال میکنند، به گونهای که واحدی پیچیده را تشکیل دهند.
سیستم مجموعه ای از اجزایی است که با هم کار می کنند و هدف معینی را دنبال می کنند. سیستم تنها به نوع فیزیکی آن محدود نمی شود. مفهوم سیستم را در مورد پدیده های مجرد پویا نظیر اقتصاد نیز
==تعریف==
سامانه یا سیستم (منظومه، و دستگاه هم گفته شده است؛ مانند: [[منظومه شمسی|منظومهء شمسی]] - Solar system، و [[دستگاه معادلات خطی|دستگاه معادلات خطّی]] - System of linear equations) همچیدهای از عناصر همپیوستهای است که یک تمامیت یگانه را تشکیل میدهند. چنین ترکیب و همچیدهای معمولاً مجموعهای سامانمند و منظم را درست میکند و به همین رو به آن '''سامانه''' میگویند که از '''واژه پارسی سامان ''' به معنی ''' نظم و ترتیب''' گرفته شدهاست.▼
به بخشی از یک سامانه که خود جزئی از یک سامانه دیگر باشد '''زیرسامانه''' میگویند.▼
یک سامانه معمولاً دربرگیرنده بخشها و عناصری است که بهم پیوسته شدهاند تا جریان و روند دادهها، ماده یا انرژی را آسانتر سازند. یک سامانه معمولاً واحدهایی دارای [[برهمکنش]] دارد که برای آنها میتوان الگوهای ریاضی تشکیل داد.▼
واژه ی '''سیستم''' (System) از واژه لاتین سیستما به معانی کل ، ترکیب یا محموعه حاصل از ترکیب چند جزء می باشد.در زبان فارسی واژه ی سیستم به دلیل کثرت استفاده متداول شده است . واژه های '''سامانه''' و '''نظام''' برابرهای فارسی متداول برای واژه ی سیستم می باشند .
'''سیستم''' مجموعه ای هماهنگ از عناصر و اجزاء مختلف است که در طی رابطه های تعاملی هدفمند با یکدیگر نتایج مشخصی را محقق می نمایند.این نتایج توسط هریک از عناصر به تنهایی قابل تحقق نمی باشد(حمیدی زاده ، 1379)<ref>{{یادکرد |کتاب = پویایی های سیستم| نویسنده = دکتر محمدرضا حمیدی زاده |ترجمه = |فصل = |صفحه = | = | دانشگاه شهید بهشتی | = |شابک =}}</ref> .
عناصر یااجزاءاصلی تشکیل دهنده سیستم شامل مغزافزار، سخت افزار و نرم افزارمی باشند .
هر سیستم عناصر زیر را شامل می گردد:ورودی ها یا منابع ، خروجی ها یا نتایج ، عملیات یا پردازش ها، بازخورد،ارتباطات ، کنترل،محیط سیستم و مرزهای سیستم ( گلستان هاشمی به نقل از INCOS ).
== جهان سیستمی ==
▲سامانه یا سیستم (منظومه، و دستگاه هم گفته شده است؛ مانند: [[منظومه شمسی|منظومهء شمسی]] - Solar system، و [[دستگاه معادلات خطی|دستگاه معادلات خطّی]] - System of linear equations) همچیدهای از عناصر همپیوستهای است که یک تمامیت یگانه را تشکیل میدهند. چنین ترکیب و همچیدهای معمولاً مجموعهای سامانمند و منظم را درست میکند و به همین رو به آن سامانه میگویند که از واژه پارسی سامان به معنی نظم و ترتیب گرفته شدهاست.
جهان هستی جهان سیستم هاست . وجه اشتراک همه پدیده های عالم از کهکشان ها تا اتم ها این است که همه آنها سیستم هستند و دارای انواع زیر سیستم ها و فرا سیستم ها می باشند .
▲به بخشی از یک سامانه که خود جزئی از یک سامانه دیگر باشد زیرسامانه میگویند.
▲یک سامانه معمولاً دربرگیرنده بخشها و عناصری است که بهم پیوسته شدهاند تا جریان و روند دادهها، ماده یا انرژی را آسانتر سازند. یک سامانه معمولاً واحدهایی دارای [[برهمکنش]] دارد که برای آنها میتوان الگوهای ریاضی تشکیل داد.
== علم سیستم ها - علم سیستم شناسی ==
حوزه های علمی تخصصی مطالعه و پژوهش درباره ی ابعاد و جوانب انواع سیستم ها ، '''علوم سیستم ها'''( Systems Sciences ) نامیده می شود که به فارسی می توان آن را '''علم سیستم شناسی''' یا '''علم سامانه شناسی''' ( Systemology ) نیز نامید . این علم ماهیت بین رشته ای داشته و زیر شاخه ها یا گرایش های متعددی را شامل می گردد( گلستان هاشمی ، 1391 ) <ref>{{یادکرد |کتاب = مبانی علم سیستم شناسی | نویسنده = دکتر سید مهدی گلستان هاشمی |ترجمه = |فصل = |صفحه = | = | | = |شابک =}}</ref> .
== مهندسی سیستم ==
'''مهندسی سیستم''' یا '''مهندسی سامانه ها''' ( Systems Engineering ) یکی از دانش های تخصصی میان رشته ای است که به ایجاد سیستم های پیچیده مانند محصولات با فناوری های بالا و متعدد ( نوآوری سیستم یا نوآوری محصول ) می پردازد. مهندسی سیستم به عنوان سیستم مهندسی نوآوری محصولات پیچیده از زیر نظام های نظام مدیریت نوآوری جامع و نظام مدیریت جامع خلق ارزش در سازمان های دانش بنیان و نوآور و مبتنی برانواع فناوری های پیشرفته و محصولات پیچیده محسوب می گردد( گلستان هاشمی ، 1390 ) <ref>{{یادکرد |کتاب = مدیریت نوآوری جامع| نویسنده = دکتر سید مهدی گلستان هاشمی |ترجمه = |فصل = |صفحه = | = | چاپ = | = |شابک =}}</ref> .
منابع دانشی تخصصی برای مهندسی سیستم مواردی مانند راهنمای پیکره دانش مهندسی سیستم SEBoK ، راهنمای مهندسی سیستم انجمن بین المللی مهندسی سیستم ها( INCOSE ) ، راهنمای مهندسی سیستم ناسا(NASA-SEH)و همچنین استاندارد مهندسی سیستم ISO 15288 می باشند( گلستان هاشمی ، 1390 ).
<ref>{{یادکرد |کتاب = راهنمای مهندسی سیستم(INCOSE)| نویسنده = دکتر سید مهدی گلستان هاشمی |ترجمه = |فصل = |صفحه = | = | چاپ = | = |شابک =}}</ref> .<ref>{{یادکرد |کتاب = استاندارد مهندسی سیستم ISO 15288 | نویسنده = دکتر سید مهدی گلستان هاشمی |ترجمه = |فصل = |صفحه = | = | چاپ = | = |شابک =}}</ref> .
== پانویس ==
سطر ۲۴ ⟵ ۳۴:
== جستارهای وابسته ==
* [[نظریه عمومی سیستمها]]▼
* [[ رویکرد سیستمی]]
* [[ تفکر سیستمی ]]
* [[ تحلیل سیستمی]]
* [[مهندسی سیستم]]
* [[مدیریت سیستم]]
* [[مهندسی نوآوری]]
* [[سیبرنتیک]]
* [[نظریه سامانهها]]
* [[سامانههای خطی
* [[نظریه بینظمیها]]
* [[سامانههای پیچیده]]
* [[پویایی های سیستم]]
▲* [[نظریه عمومی سیستمها]]
== پیوند به بیرون ==
|