جنبش دستورگرایی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
{{بهبود منابع}}
'''جنبش دستورگرایی''' یا '''نهضت [[قانونگرایی]]''' جنبشی است در جهت دستیابی به [[قانون اساسی|قوانین اساسی]] شکلی، که بهویژه از سدهٔ هجدهم آغاز شد، گفته میشود. این جنبش معلول دگرگونیهای مربوط به [[انقلاب صنعتی]] بود. [[انقلاب|انقلابی]] که باعث شده بود تمرکز قدرت در جامعهی فئودالی جابهجا شده در دستان [[بورژوازی]] قرار گیرد. در چنین جامعهای روابط و مناسبات اجتماعی خواهان روال تازهای بود تا بتوان [[جامعه]] را در قالبی نو اداره کرد. روابط بغرنج و غامض جامعهٔ صنعتی دیگر در حال و هوای گذشته و بر پایهی [[سنت]] و [[عرف]] و احساس شرف قابل نظم و نسق نبود. زمینههای فکری جوامع یادشده زیر تاثیر اندیشههای نویسندگان و فیلسوفان آمادهی پذیرش موازینِ نوشته بود. این جنبش واکنشی علیه نظام عرفی گذشته به شمار میرفت زیرا قواعد عرفی نامشخص، ناقص و زیاد بود. همچنین این قواعد قاطعیت و وضوح و روشنی و [[دموکراسی|دمکراسی]] موازین نوشته را نداشته و از دسترس زمامداران هم خارج نبودند.
از لحاظ [[بورژوازی]] سدهی هجدهم عرف به تنهایی برای مهار زدن قدرت سیاسی کفایت نمیکرد. به ویژه عرفی که در حال و هوای دورهی فئودالیته و [[نخبهسالاری|آریستُکراسی]] (نجیبسالاری) صورتبندی شده بود. چنین عرفی طبعا قادر به خرسند کردن گرایشهای نوین، آزادیخواهی و قانونطلبی هم نبود. بدین ترتیب جنبش دستورگرایی در جهت تهیه و تدوین قوانین اساسی نوشته و شکلی روزبهروز رواج بیشتری گرفت و به جز اندک کشورهایی که به سنتها و عرفهای خود پایبند ماندند، جنبش یادشده جنبهٔ تقریبا جهانی به خود گرفت.<ref>{{یادکرد وب
|