ویکی‌پدیا

تریز (خلاقیت‌شناسی): تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
MahdiBot (بحث | مشارکت‌ها)
ربات‌ها
۹۳۰٬۰۴۳ ویرایش‌ها
خط ۱:
{{بدون منبع}}
''' تریز ''' یا '''نظریه [[حل مسئله]] ی ابداعی''' یا ''' خلاقیت شناسی تریز ''' {{به روسی |teoriya resheniya izobretatelskikh zadatch}} دانشی است که شامل چارچوبهای تحلیل، پیش بینی و حل مساله می‌باشد و از مطالعه الگوهای تکراری بکار رفته در ابداعات و اختراعات گوناگون حاصل شده‌است ( نتایج حاصل از اختراع شناسی تحلیلی یا تحلیل پتنت ). این دانش توسط دانشمند خلاقیت شناس واختراع شناس '''جنریچ آلتشولر''' ( متولد تاشکند 1926-1998 ) پایه گذاری گردیده است .این دانش با نام‌ها و عنوان‌های توصیف‌گر مختلفی مانند «نوآوری نظام یافته»، « خلاقیت اختراعی»، «فناوری خلاقیت و نوآوری»، «روش‌شناسی اختراع»، «الگوریتم اختراع»، «روش‌شناسی حل مسئله‌های ابداعی»، «روش‌شناسی حل ابتکاری و ابداعانهٔ مسئله»، «مهندسی خلاقیت و نوآوری»، «روش‌شناسی خلاقیت»، «خلاقیت‌شناسی اختراع»، «خلاقیت‌شناسی فناوری» و مواردی از این قبیل نامیده می‌شود.<ref>گلستان هاشمی ، سید مهدی ، ۱۳۸۲، ۱۲</ref> . در [[زبان انگلیسی]] مخفف تریز TIPS می شود که سرواژه ی عبارت Theory of Inventive Problem Solving می‌باشد ولی در همه کشورها واژه ی TRIZ عمومیت یافته ( مانند TQM برای [[مدیریت کیفیت]] جامع )و مورد استفاده قرار می گیرد . <ref>{{یادکرد |کتاب = مبانی علم خلاقیت شناسی : دانش خلاقیت و نوآوری .سید مهدی گلستان هاشمی . 1382| نویسنده = |ترجمه = |فصل = |صفحه = | انتشارات جهاد دانشگاهی = | چاپ = | = |شابک =}}</ref> .
'''تریز''' {{به انگلیسی|TRIZ}} یا '''خلاقیت شناسی تریز ''' {{به انگلیسی|TRIZical Creanovatology}} یکی از شاخه‌های تخصصی علم [[میان رشته‌ای]] و چند رشته‌ای [[خلاقیت‌شناسی]] یا خلاقیت‌نوآوری‌شناسی است.
 
== منابع ==
== تعریف تریز(TRIZ) ==
{{پانویس}}
 
[[رده: علم خلاقیت شناسی]]
''' تریز (TRIZ)''' می تواند در دامنه ای از یک طیف مفهومی و گستره ای از تعاریف قرار بگیرد که یک انتهای آن نوعی جهان بینی خلاق یا رویکردی جامع به علوم و فناوری و انتهای دیگر آن انواعی از ابزارهای حل خلاق مسئله و فنون خلاقیت و نوآوری را شامل گردد.
آلتشولر TRIZ را تحت عنوان ''' علم و فناوری خلاقیت و نوآوری ''' می داند . با نتیجه گیری از دیدگاه آلتشولر می توان TRIZ را یکی از شاخه های اصلی و بسیار مهم علم [[میان رشته ای]] خلاقیت شناسی(خلاقیت نوآوری شناسی)( Innovation Science - Creanovatology) دانست (گلستان هاشمی ،1380 ).یکی از دانشمندان برجسته TRIZ به نام سیمون ساورانسکی این دانش را چنین تعریف کرده است :
« TRIZ عبارت است از یک دانش انسان گرای مبتنی بر [[روش شناسی]] نظام یافته برای حل مسئله ی ابداعی » (گلستان هاشمی 1382 به نقل از ساورانسکی 2000 ، 22) .همچنین برخی صاحب نظران ، TRIZ را این چنین تعریف می کنند : « TRIZ عبارت است از نوعی رویکرد الگوریتمی برای حل ابداعانه مسائل فنی و فناورانه» (گلستان هاشمی 1382 به نقل از ساورانسکی 2000، 23) .<ref>{{یادکرد |کتاب = خلاقیت شناسی تریز TRIZ .دکتر سید مهدی گلستان هاشمی . فصلنامه علوم خلاقیت شناسی و حل مسئله ی ابداعی (تریز) . 1382 .| نویسنده = |ترجمه = |فصل = |صفحه = | | چاپ = | = |شابک =}}</ref> .
 
== تاریخچه ==
 
شالوده های دانش TRIZ از سال 1946 توسط گنریچ آلتشولر بر اساس نتایج حاصل از مطالعه اختراعات مختلف پایه گذاری شد .
آلتشولر که به پدر TRIZ لقب دارد در سال 1926 در تاشکند(شوروی سابق) متولد گردید. وی که از همان دوران نوجوانی نسبت به ابداعات و اختراعات کنجکاوی و علاقه خاصی داشت و اولین اختراع خود را در سن 14 سالگی انجام داد در اداره ثبت اختراعات مشغول به کار شد.
کار او کمک به مخترعین برای ثبت اختراعاتشان بود . او در حین کار، گاهی به حل مسائل فنی آنان کمک می کرد . در این دوران بود که او دریافت حل مسائل فنی که منجر به اختراع و نوآوری می شود به اصول و روش هائی فراتر از تکنیک های خلاقیت شناخته شده تا آن هنگام ( روش های کلاسیک ) نیاز دارد . آلتشولر در طی مطالعات خود به این نتیجه مهم رسید که یک نظریه اختراع بایستی دارای چند ویژگی اصلی از جمله موارد زیر باشد :
1- شامل یک فرایند گام به گام و نظام یافته باشد .
2- بتواند از میان گستره ای از راه حل ها مستقیماً به بهترین راه حل (راه حل ایده‌آل ، کمال ) منجر گردد .
3- دارای ویژگی تکرارپذیری باشد .
4- بتواند ساختاری برای دانش ابداع ارائه نماید.
آلتشولر بیش از دویست هزار سنداختراع ثبت شده ( پتنت ) را مورد بررسی قرار داد تا متوجه شود اختراعات به عنوان مسئله های ابداعی (یعنی مسئله هائی که شامل حداقل وضعیتی به نام تناقض هستند ) چگونه حل شده‌اند .
از بین این تعداد آلتشولر 40000 اختراع مهم و برجسته و به عبارتی راه حل های خلاق و ابداعی اصلی را مورد مطالعه عمیق تر قرار داد. براساس نتایج حاصل از این نوع مطالعات خلاقیت شناسی تحلیلی ( اختراع شناسی تحلیلی – مطالعه تحلیلی پتنت )، آلتشولر به کشفیات بسیار مهمی دست یافت و اصول ، مفاهیم و روش های TRIZ را در واقع به عنوان یک علم نوین و بسیار با ارزش به جهان ارائه نمود ( گلستان هاشمی ، 1381). <ref>{{یادکرد |کتاب = تریز(TRIZ)مهندسی خلاقیت . دکتر سید مهدی گلستان هاشمی . مجله اطلاعات علمی ، شماره 378 ،اسفند 1389.| نویسنده = |ترجمه = |فصل = |صفحه = | | چاپ = | = |شابک =}}</ref> .
البته این خلاقیت و نوآوری فوق العاده مهم آلتشولر متأسفانه همانند بسیاری از کشفیات و اختراعات کوچک و بزرگ تاریخ در ابتدا درک نشده و با انواع مخالفت ها ، مقاومت ها و بی مهری های تاسف برانگیز (آنچه که در خلاقیت شناسی تحت عنوان اینرسی خلاقیت و نوآوری نامیده می شود) مواجه شد و آلتشولر همانند بسیاری از دانشمندان و مخترعین سختی ها و مرارت های بسیار زیادی را متحمل گردید که مطالعه آن حاکی از اراده والا و تلاش و پشتکار شگفت انگیز آنان است .
به دلیل بی توجهی ها ، عدم درک ها ، بی مهری ها و مخالفت های اولیه آن زمان ، TRIZ نتوانست به خوبی در روسیه ایفای نقش نماید و سال ها بعد بود که جایگاه آن شناخته شد . پس از پایان [[جنگ سرد]] و گسترش ارتباطات ، کشورهای اروپائی ، آمریکا ، ژاپن و دیگر کشورها با دانش TRIZ آشنا شده و با پی بردن به اهمیت فوق العاده زیاد آن ، به سرعت نسبت به فراگیری و جذب گسترده آن به طور جدی اقدام نموده و ضمن یادگیری و به کارگیری در تلاش برای رشد و توسعه آن برآمدند که همچنان به طور فزاینده ادامه دارد .چنان که در حال حاضر درباره TRIZ به عنوان یک دانش تخصصی و دارای رویکرد میان رشته ای تحقیقات علمی وسیعی به عمل می آید و اصول و مفاهیم آن توسط بسیاری از دانشمندان ، پژوهشگران ، مدیران ، مهندسان و کارشناسان رشته های مختلف برای حل مسائل و ایجاد نوآوری¬ها به کار گرفته می شود و همواره به سرعت در حال گسترش و تکامل است . این روند به گونه ای است که جهت ترویج و توسعه آن مراکز مختلفی در کشورهای گوناگون تشکیل شده و برای آموزش آن در مقاطع مختلف تحصیلی ( از پیش دبستانی تا دانشگاه ) [[برنامه ریزی]] های علمی و اجرائی و اقدامات متعددی (مانند پروژه آموزش تریز در مدرسه - Tetris)انجام می گیرد .
بزرگ ترین خلاقیت و نوآوری آلتشولر به عنوان یک دانشمند علوم و مهندسی ، یک دانشمند خلاقیت شناس و نیز به عنوان یک مخترع ، خلاقیت و نوآوری او درباره خود موضوع خلاقیت و نوآوری می باشد.
آلتشولر به عنوان مخترع فنون اختراع و پایه گذار دانش TRIZ با تلاش و پشتکار بسیار جدی به مدت 52 سال در راستای رشد و توسعه آن یکی از اصلی ترین و موثرترین بنیانگذاران علم خلاقیت شناسی و از بزرگترین دانشمندان [[قرن بیستم]] محسوب می شود ( آلتشولر در سال 1998 درگذشت ).
 
نقش و اهمیت دانش TRIZ شاهکار علمی آلتشولر به قدری است که از جنبه های مختلف می تواند در ردیف نظریه های علمی بزرگی مانند [[نظریه کوانتومی]] و [[نظریه نسبیت]] قرار گیرد و آلتشولر را با دانشمندان بزرگی مانند پلانک ، اینشتین ، شرودینگر ، پیاژه ، پائولینگ ، واتسون و کریک همسنگ نماید . اگر چنانچه جایزه نوبلی نیز به نام [[جایزه نوبل]] خلاقیت شناسی (مانند جوایز [[نوبل فیزیک]] ، شیمی و [[زیست شناسی]] ) وجود می داشت بی گمان آلتشولر از شایسته ترین دریافت کنندگان آن می بود ( گلستان هاشمی ، 1381 ) .<ref>{{یادکرد |کتاب = خلاقیت شناسی تریز TRIZ . دکتر سید مهدی گلستان هاشمی . فصلنامه علوم خلاقیت شناسی و حل مسئله ی ابداعی (تریز)نویسنده = |ترجمه = |فصل = |صفحه = | | چاپ = | 1382 = |شابک =}}</ref> . <ref>{{یادکرد |کتاب = سیستم حل مسئله ابداعی و خلاقیت و نوآوری نظام یافته TRIZ .دکتر سید مهدی گلستان هاشمی. مجله مدیریت .انجمن مدیریت ایران ، شماره 59 ، فروردین 1381 . | نویسنده = |ترجمه = |فصل = |صفحه = | | چاپ = | = |شابک =}}</ref> . <ref>{{یادکرد |کتاب = تریز(TRIZ)مهندسی خلاقیت .دکتر سید مهدی گلستان هاشمی . مجله اطلاعات علمی ، شماره 378 ،اسفند 1389.| نویسنده = |ترجمه = |فصل = |صفحه = | | چاپ = | = |شابک =}}</ref> .
 
== مفاهیم اصلی TRIZ ==
 
به طور کلی مجموعه نتایج حاصل از خلاقیت شناسی تحلیلی اختراعات (اختراع شناسی تحلیلی – مطالعه تحلیلی پتنت ها) توسط آلتشولر که تشکیل دهنده دانش TRIZ است شامل مفاهیم مختلفی است که مهم ترین آنها به طور خیلی خلاصه و فهرست وار موارد زیر می باشند:
1- قانون افزایش سطح ایده‌آل بودن ( قانون کمال) : به این معنی که نظام های فنی همواره به سمت افزایش درجه ایده‌آل بودن یا کمال خود حرکت می کنند . ایده‌آلی یا سطح ایده‌آل بودن عبارت از نسبت جمع کلیه جنبه های مثبت و مفید یک سیستم به جمع کلیه جنبه های منفی و مضر آن سیستم می باشد .(گلستان هاشمی ، 1382 ).
2- سیستم 4 مرحله ای حل مسئله ابداعی :
1) شناخت و تحلیل مسئله ( مثلاً با استفاده از ابزار ISQ ( پرسشنامه موقعیت نوآوری ))
2) فرمول بندی مسئله .
3) جستجوی مسائل قبلاً [[حل شده]] .
4) استفاده از الگوهای راه حل های کشف شده (40 راه حل یا اصل ابداعی).(گلستان هاشمی ، 1382 ).
3- سطوح 5 گانه حل مسئله و نوآوری :
انواح حل مسئله و به طور کلی انواع خلاقیت و نوآوری در 5 سطح قرار می گیرند:
1) راه حل های مشخص
2) بهبودهای کوچک ( نوآوری های کوچک )
3) بهبودهای بزرگ (نوآوری های بزرگ )
4) مفاهیم جدید ( نوآوری های خیلی بزرگ )
5) کشف ها بنیادی (نوآوری های بسیار بزرگ و ایجاد کننده تغییرات بنیادی ).
4- تحلیل ماده- میدان( تحلیل Vepol ):
با استفاده از این تحلیل مسائل به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند :
- مسائل آشنا (مانوس ) تحت عنوان مسائل استاندارد
- مسائل ناآشنا (نامانوس) تحت عنوان مسائل غیر استاندارد
5-قوانین 8 گانه تحول و تکامل نظام های فنی(قوانین پیشرفت فناوری)
6-تعداد 76 راه حل ابداعانه استاندارد:
مسائل استاندارد شناخته شده با تحلیل Vepol می توانند با استفاده از این 76 راه حل ابداعانه استاندارد حل شوند.(گلستان هاشمی ، 1382 ).
7- مفهوم تناقض و ماتریس تناقض ها:
TRIZ بر حل نوعی از مسئله تحت عنوان مسئله ی ابداعی متمرکز می باشد و اختراع را راه حل مسئله ی ابداعی می داند . مسئله ابداعی مسئله ای است که شامل یک یا تعدادی تناقض یعنی وضعیت تضاد و تعارض میان دو پارامتر ( از پارامترهای 39 گانه مانند وزن ، جرم ، حجم ، [[درجه حرارت]] ، سرعت و ...) می باشد . ( مثلاً در یک مسئله ابداعی ، اعمال یک راه حل مستلزم تغییر در یکی از پارامترهای 39 گانه در جهت ایجاد تغییر مطلوب و حل مسئله می باشد ولی همزمان این تغییر مثبت موجب ایجاد تغییر نامطلوب در یکی دیگر از 39پارامتر و ایجاد نتیجه منفی در همان سیستم می شود ، بنابراین در چنین حالتی وضعیت تناقضی وجود دارد ) .
حل « مسئله ی ابداعی » به معنی دستیابی به راه و روشی است که چنین تناقضی رفع گردد .آلتشولر با بررسی تحلیلی هزاران سند اختراع یعنی در واقع هزاران راه حل انواع مسئله های ابداعی و تناقض ها ، 39 پارامتر یا عامل ایجاد انواع وضعیت های تناقضی در یک سیستم را شناسائی نموده و آنها را در یک جدول 39 در 39 قرار داد که نشان دهنده انواع وضعیت های تناقضی می باشد . این جدول ماتریس تناقض ها ( : CM Contradiction Matrix ) نام دارد .(گلستان هاشمی ، 1382 ).
8-تعداد 40 راه حل استخراج شده از مطالعه تحلیلی ی اسناد اختراعات موسوم به 40 اصل ابداع یا اختراع . این 40 اصل راه حل هائی برای رفع بخشی از انواع وضعیت های تناقضی در ماتریس تناض ها می باشند.
9-مجموعه ای از تاثیرات علمی اساسی ( شامل انواعی از تاثیرات فیزیکی ، شیمیائی ، هندسی و زیست شناختی).
10-روش ARIZ
ARIZ سر واژه های یک عبارت روسی است که برابر فارسی آن به معنی « الگوریتم حل مسئله ابداعی » می باشد.ARIZ یک دستورالعمل نظام یافته برای شناسائی راه حل مسئله غیراستاندارد با استفاده از قابلیت های همه فنون و روش های خلاقیت می باشد. ARIZ روش شناسی ویژه ای جهت حل مسئله ارائه می نماید .(گلستان هاشمی ، 1382 ).<ref>{{یادکرد |کتاب = خلاقیت شناسی تریز TRIZ .دکتر سید مهدی گلستان هاشمی . فصلنامه علوم خلاقیت شناسی و حل مسئله ی ابداعی (تریز)نویسنده = |ترجمه = |فصل = |صفحه = | | چاپ = | 1382 = |شابک =}}</ref> . <ref>{{یادکرد |کتاب = سیستم حل مسئله ابداعی و خلاقیت و نوآوری نظام یافته TRIZ . دکتر سید مهدی گلستان هاشمی. مجله مدیریت .انجمن مدیریت ایران ، شماره 59 ، فروردین 1381 . | نویسنده = |ترجمه = |فصل = |صفحه = | | چاپ = | = |شابک =}}</ref> . <ref>{{یادکرد |کتاب = تریز(TRIZ)مهندسی خلاقیت . دکترسید مهدی گلستان هاشمی . مجله اطلاعات علمی ، شماره 378 ،اسفند 1389.| نویسنده = |ترجمه = |فصل = |صفحه = | | چاپ = | = |شابک =}}</ref> .
 
== کاربردهای TRIZ ==
 
با استفاده از TRIZ می توان به نتایج و دستاوردهای متعددی از جمله موارد زیر دست یافت:
1- دستیابی به نوعی نگرش جامع علمی به ابداعات و اختراعات و به طورکلی به خلاقیت و نوآوری .
2- شکل گیری جنبه های بسیار مهمی از علم خلاقیت شناسی .
3- دستیابی به نوعی جهان بینی خلاق .
4- در اختیار داشتن یک سیستم به طور نسبی جامع و قدرتمند برای حل مسئله.
5- دستیابی به بهترین و موثرترین راه حل ها برای انواع مسائل علمی ، فنی ، انسانی و اجتماعی .
6- پیش بینی روند ابداعات و اختراعات در آینده (خلاقیت شناسی آینده شناختی)
7- ارائه آموزش های نوین مبتنی بر TRIZ در مدارس و [[دانشگاه ها]] ( مانند برنامه آموزشی تتریس Tetris).
8- تسهیل و تسریع روند رشد و توسعه نوآوری در همه زمینه ها .( گلستان هاشمی 1382 ) .
 
== توسعه تریز ( TRIZ ) در حوزه های غیرفناورانه ==
 
هرچند خاستگاه شکل گیری دانش تریز (TRIZ) اختراعات و سیستم های فناورانه می باشد ولی توسط پژوهشگران مختلف ، نوعی برگردان و انتقال مفاهیم و تعمیم اصول و روش شناسی (متدولوژی) آن به دیگر [[سیستم ها]] مانند سیستم های علمی (مانندعلوم پایه وعلوم انسانی) ،سیستم های اجتماعی، اقتصادی، سازمانی مدیریتی و غیره انجام گرفته و برای حل مسئله و خلاقیت و نوآوری در این حوزه ها مورد استفاده واقع می شوند .همچنین انواع تلفیق های ابزارها و روش های مبتنی بر TRIZ با سایر ابزارها و روش های حل مسئله و خلاقیت انجام شده و همواره برای ایجاد امکانات جدید و قابلیت های بیشتر انجام می گیرد .( گلستان هاشمی 1383 ). <ref>{{یادکرد |کتاب = رویکردهای توسعه تریز(TRIZ).دکتر سید مهدی گلستان هاشمی . فصلنامه علوم خلاقیت شناسی و حل مسئله ابداعی (تریز). 1384.| نویسنده = |ترجمه = |فصل = |صفحه = | | چاپ = | = |شابک =}}</ref> .
 
== دیگر رویکردهای خلاقیت شناختی مبتنی بر TRIZ ==
 
با استفاده از اصول و مفاهیم TRIZ و توسعه تحلیل های مبتنی بر آن ، رویکردهای خلاقیت شناختی و سیستم های حل مسئله ی خلاصه شده یا تعمیم یافته تر دیگری مانند موارد زیر حاصل شده است و این روند تکاملی همچنان ادامه دارد .
-رویکرد USIT :رویکرد ساده شده و عصاره ای از TRIZ (ارائه شده توسط سیکافوس در شرکت فورد) به معنی تفکر ابداعانه ساختار یافته یکپارچه.
-رویکرد AZIT(با واژگان روسی و به انگلیسی ASIT :به معنی تفکر ابداعانه نظام یافته پیشرفته.
-رویکرد TRTS (با واژگان روسی و انگلیسی TDTS به معنی نظریه رشد و توسعه نظام های فنی .
-رویکرد TRTL(با واژگان روسی و به انگلیسی TDCP به معنی نظریه رشد و توسعه افراد خلاق.
-رویکرد TTVC به معنی نظریه جامع برای خلاقیت چند جانبه.
-رویکرد OTSM (با واژگان روسی و به انگلیسی GTST) به معنی نظریه عمومی تفکر قوی(گلستان هاشمی ، 1384) .<ref>{{یادکرد |کتاب = تریز(TRIZ)مهندسی خلاقیت .دکتر سید مهدی گلستان هاشمی . مجله اطلاعات علمی ، شماره 378 ،اسفند 1389.| نویسنده = |ترجمه = |فصل = |صفحه = | | چاپ = | = |شابک =}}</ref> .
 
== جستارهای وابسته ==
* خلاقیت نوآوری شناسی ]
* [اختراع شناسی]
* [مهندسی اختراع]
* [ مهندسی خلاقیت و نوآوری]
* [حل خلاق مسئله]
 
==منابع==
* فصلنامه علوم خلاقیت شناسی و حل مسئله ابداعی ( تریز )
* سیستم حل مسئله ابداعی و خلاقیت و نوآوری نظام یافته TRIZ .سید مهدی گلستان هاشمی . مجله مدیریت .انجمن مدیریت ایران ، شماره 59 ، فروردین1381 .
* تریز(TRIZ)مهندسی خلاقیت .سید مهدی گلستان هاشمی . مجله اطلاعات علمی ، شماره 378 ،اسفند 1389.
* نقش خلاقیت شناسی و تریز(TRIZ)در مدیریت کیفیت .سید مهدی گلستان هاشمی .مجله مدیریت کیفیت ، شماره 18 دی 1380 ، انجمن مدیریت کیفیت ایران .
* کاربرد نظریه حل مسئله ابداعی ( تریز - TRIZ )در مراکز [[تحقیق و توسعه]] . سومین همایش بین‌المللی مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادن ، تهران ، 2 و 3 دی 1380 .
* نقش خلاقیت شناسی کاربردی و تریز TRIZ در مدیریت کیفیت جامع(TQM).چهارمین همایش سالانه ممیزین و سرممیزین مدیریت کیفیت . مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران ،تهران،اسفند 1380 .
* مقدمه ای بر علم خلاقیت شناسی ، دانش خلاقیت و نوآوری . سید مهدی گلستان هاشمی . انتشارات [[جهاد دانشگاهی]] ، 1382 .
* مجموعه مقالات کنفرانس های ملی خلاقیت شناسی ، تریز و مهندسی و مدیریت نوآوری - سیویلیکا
* [[وب گاه]] علوم خلاقیت نوآوری شناسی
 
== زیرنویس ها ==
{{پانویس|۲}}
 
[[رده:اختراع شناسی]]
[[رده:اختراع‌های شوروی]]
[[رده:تریز]]
[[رده:حل مسئله]]
[[رده:علم خلاقیت نوآوری شناسی]]
[[رده:مهندسی خلاقیت و نوآوری]]
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/تریز_(خلاقیت‌شناسی)»