نبرد قلعه دم‌دم: تفاوت میان نسخه‌ها

اسکندربیگ ترکمان در توصیف قلعهٔ دمدم می‌نویسد:

قلعهٔ مذکور بر بالای کوه بلندی از سنگ یکپارچه طولانی کم‌عرض واقع شده که سطح آن گاو دنبال است دو طرف آن که شمالی و جنوبی است دره عمیقی است که از پائین به بالا جز نردبان خیال نتوان رفت و از غایت ارتفاع محتاج بحصار نبوده و حصار نکرده از دو طرف دیگر که عرض قلعه است شرقی آن در بلندی است که بجبال اتصال دارد و حصاری مضبوط مرتفع مع بروج عالی ساخته یک دروازه دارد و غربی آن که به زمین نزدیکتر است و حصار استوار ترتیب داده یک دروازه در جانب جنوبی حصار دویم قرار داده‌اند که از دروازه تا روی زمین راهی است در میان سنک در نهایت تنگی که عبور یک سوار از آنجا به‌غایت دشوار است و سیبه پیش بردن بجز دو طرف که شرقی و غربی باشد میسر نیست و در جانب شرقی از پای حصار تا یک تیر پرتاب سنگ یک لخت است که از نقب زدن و جسر کندن مصون است و در منتهای آن بر روی سنگ کنار دره از خوف نقب و ممانعت نقبچیان برجی عظیم در غایت ارتفاع اساس نهاده‌اند که فی الحقیقة آن هم قلعچه‌ایست که باصل قلعه اتصال یافته و تا آن برج بدست درنیاید محال است که سیبه به پای قلعه توان برد و [[آب قلعه]] از حوض بزرگی است که به [[آب باران]] پر می‌شود اما در میان دره جانب شمالی حریم قلعه چشمه‌ایست که آب‌قلیلی داده و امیر خان تنقیه آن چشمه کرده بر سر آن حوضی فراخور آب ساخته که از اول شب تا صبح پر می‌شود و یک روز شرب خواص اهل قلعه را کفایت می‌کند و بر روی حوض گنبدی ساخته پشت آن را به زمین هموار کرده‌اند که از نظر بیرونیان پوشیده و پنهانست و آن را سولق می‌نامند و بجهت محافظت حوضخانه و آب بردن برجی در جنب دیوار قلعه واقع شده و باصل قلعه متصل گشته و در جانب جنوبی یخدانی در جنب قلعه ترتیب داده‌اند که در زمستان بیخ و برف پر می‌کنند و حوضی در زیراب آن ساخته شده که هر چه در تابستان و شدت گرما از یخ و برف آب شود در حوض جمع شده در هنگام قلت آب و گرما بکار آید و این یخدان را نیز قلعچه کرده تیرانداز و تفنگ‌انداز بقاعدهٔ مقرر گذاشته کمال استحکام داده‌اند و آن را بوزلق و قارلق نیز می‌گویند و راه آن نیز بدستور راه سولق بر بیرونیان مخفی است. مجملاً قلعه مزبور مشتمل بر پنج قلعه است یکی اصل قلعه و یکی قلعهٔ پائین و یکی سولق و یکی بوزلق و یکی برج بزرگ بیرون دروازه شرقی که مذکور شد هر پنج در کمال استحکام که پیک تیزگام اوهام را عبور و مورچهٔ خیال را مرور بر آنها در نظر شب‌روان حوادث دور می‌نماید.<ref>ترکمان، اسکندربیگ، «تاریخ عالم آرای عباسی»، ج 2، صص 796-797.</ref>