منارجنبان: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان تصویر =

| استان =

| بخش =

| نام محلی =

| پانویس =

}}

[[پرونده:Menarjonboon old.jpg|350px|بندانگشتی|چپ|عکس قدیمی از بنا]]

[[پرونده:Abdollah_Karladani.JPG|200px|thumb|قبر [[عمو عبدالله کارلادانی]]]]

 

 

 

 

 

ارتفاع ایوان مقبره عمو عبدالله از سطح زمین بقعه 10 متر و ارتفاع هر یك از دو مناره 7/5 متر است. در این ایوان مزار عمو عبدالله قرار دارد و راه صعود به بام و مناره ها نیز به وسیله درگاه كوچكی است؛ كه با پلكانی مارپیچ به بام مربوط می شود. اما چیزی که این بنای کوچک با عرض نه متر و طول هر مناره؛ هفده متر را معروف کرده، تکان خوردن آن است. یعنی با تکان دادن یکی از مناره ها مناره دیگر و کل ساختمان نیز تکان می خورد. ایوان منارجنبان یكی از آثار تك ایوانی دوران ایلخانی است که به سبک مغول ساخته شده؛ ولی شکل مناره ها نشان می دهد که آنها را اواخر دوره صفویه به ایوان اضافه کرده اند. دلیل حرکت این بنا مدت هاست برای دانشمندان سوال بوده و بسیاری هنوز هم می گویند هیچ دلیل منطقی ای برای این حرکت وجود ندارد. اما نکته مهم این است که؛ منارجنبان در دنیا تنها بنایی نیست که این به این صورت حرکت می کند. در عراق و عربستان هم چنین بناهایی یافت می شود. به هر حال منطقی ترین علتی که برای تکان خوردن مناره ها می تواند وجود داشته باشد، پدیده فیزیکی تشدید یا دوپلر است. چون مناره ها سبک و کاملاً مشابه هستند، تکان خوردن یکی روی دیگری اثر می گذارد. جهانگردانی كه به نقاط مختلف دنیا سفر كرده اند در مشاهدات خود مناره هائی را معرفی كرده اند كه در نقاط دیگر جهان همین خصوصیت را داشته اند. اما قدر مسلم اینكه منارجنبان اصفهان وجه تمایزی با سایر مناره های متحرك دارد و آن این است كه گذشته از حركت مناره ها سایر قسمت های بنا نیز حركت می كند.<ref name="منارجنبان">[http://arthut.co/tomb-and-shrine/item/652-menar-jonban پلان و تصاویر منارجنبان]</ref>

این ساختمان با کاشی های لاجوردی رنگ به شکل ستاره چهار پر و اشکال دیگری به شکل کثیر الاضلاع فیروزه‌ای رنگ زینت یافته است. حمید شاهین پور، سرپرست كمیته پژوهشی انجمن فناوری های بومی ایران، تصمیم گرفت علت ارتعاشات این بنا را با فرمول های دینامیكی پیدا كند. پژوهش شاهین پور با تمام فرمول های پیچیده و آزمایشگاهی اش منجر به رسیدن به این نتیجه شد که: «هنگامی كه دو نخ مشابه با طول مساوی داشته باشیم و انتهای این نخ ها را به یك نخ افقی ببندیم دو آونگ كاملا مشابه حاصل می شود. حال اگر یكی از نخ ها به نوسان در آید دیگری هم شروع به نوسان می كند. اما اگر یكی از نخها بلندتر شود در صورت نوسان، نخ دیگر دچار نوسان نمی شود. حال اگر وزن یكی با دیگری متفاوت باشد باز هم نوسان یكی منجر به اختلال در نوسان دیگری می شود. بر همین اساس می توان نتیجه گرفت که، ارتعاش یك مناره می تواند به مناره های بعدی هم منتقل شود.» پیش از شاهین پور افرادی دیگری هم درباره منارجنبان كار كرده اند اما تا كنون كسی، كار آزمایشگاهی روی این بنا انجام نداده بود. شاهین پور تمام منارجنبان های ساخته شده در دنیا را متعلق به فرهنگ ایرانی اسلامی می داند. جالب است بدانید منار جنبان های دنیا در یك دوره زمانی سی ساله دوره تیموریان ساخته شده اند.<ref name="منارجنبان">[http://arthut.co/tomb-and-shrine/item/652-menar-jonban پلان و تصاویر منارجنبان]</ref>

شهرت این بنای کوچک با پهنای نه متری و بلندای هفده متری هر مناره‌اش به سبب تکان خوردن منارهای آن است. با تکان دادن یکی از مناره‌ها مناره دیگر و کل ساختمان نیز تکان می‌خورد. ایوان بنا به سبک مغول ساخته شده‌است و از آن دوره کاشیکاریهایی هم دارد. ولی شکل مناره‌ها نشان می‌دهد که آنها را احتمالاً در پایان دوره صفویه به ایوان اضافه کرده‌اند. تکان خوردن مناره‌های این بنا تا مدت‌ها برای دانشمندان پرسش برانگیز بود. معماری اسرار آمیز این بنا برای بسیاری هنوز هم در هاله ابهام باقی مانده‌است. منطقی‌ترین علتی که برای تکان خوردن مناره‌ها وجود دارد، پدیده فیزیکی تشدید یا [[رزونانس|پدیده رزونانس]] است. چون مناره‌ها سبک معماری مشابهی دارند، تکان خوردن یکی روی دیگری اثر می‌گذارد. نکته جالب در این بنای تاریخی آن است که با حرکت دادن یک مناره، نه تنها مناره دیگر به حرکت در می‌آید، بلکه تمامی این ساختمان به لرزه درمی‌آید.

 

== منابع ==

{{پانویس}}

 

 

{{استان اصفهان}}

 

[[رده:برج‌های ایران]]

[[رده:بناهای تاریخی اصفهان]]

[[رده:جاذبه‌های گردشگری ایران]]