ممالک محروسه ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
یکجا نوشتن مطالب به طوری که مقاله پیوسته ای شود و مفهوم را بهتر برساند. اگر خوب نبود واگردانی کنید. |
||
خط ۱:
'''ممالک محروسه ایران''' اصطلاحی سیاسی و اداری است که در عهد [[صفویه]] و [[قاجاریه]] و تا اواخر دوران قاجار در مکاتبات اداری [[ایران]] رایج بوده‌است. این اصطلاح از ترکیب دو اصطلاح «ممالک محروسه» و «ممالک ایران» که بعد از دوره
▲'''ممالک محروسه ایران''' اصطلاحی سیاسی و اداری است که در عهد [[صفویه]] و [[قاجاریه]] و تا اواخر دوران قاجار در مکاتبات اداری [[ایران]] رایج بوده‌است. این اصطلاح از ترکیب دو اصطلاح «ممالک محروسه» و «ممالک ایران» که بعد از دوره مغولها در ایران رواج داشته‌اند تشکیل شده‌است.<ref name="ensani">[http://www.ensani.ir/storage/Files/20120506081611-7012-11.pdf پژوهشی در باب اصطلاح ممالک محروسه ایران]. ایران‌شناخت (بازنشر در وبگاه علوم انسانی). ص ۶۵</ref>
برخی معتقدند عبارت ممالک محروسه ایران بیانگر نوعی
== پیشینه ==
▲'''محروسه:''' از ریشه «حرس» و به معنای حراست شده و مفهوم آن متضمن اقتدار حکومت در حفظ و حراست از یک حوزه جغرافیایی از ناامنی، آشوب و تجاوز و تهاجم میباشد. با توجه به جمله «حرسه الله تعالی» که در انتهای نام شهرها یا کشور می‌آمده و مقایسه آن با صفت محروسه که بعد از کلمات مملکت یا ممالک می‌آید میتواند موید آن باشد که کلمه محروسه از مضمونی قدسی و ماورایی نیز برخوردار است. استفاده از کلمه محروسه با این کاربرد و بعنوان صفت قلمرو مشخص، از اوایل قرن هفتم هجری تا اواخر دهه دوم قرن ۱۴ هجری رواج داشته است.<ref name="ensani" />
تقسیم بندی سرزمین ایران به ایالات مختلف از زمان هخامنشیان سابقه داشته است. هر یک از این ایالات [[فهرست ساتراپی‌های هخامنشیان|ساتراپی‌ها]] در آن زمان توسط [[ساتراپ|ساتراپها]] که فرستادگان حکومتی بوده و از نوعی استقلال برخوردار بودند اداره میشد. هرچند در دوران اسلامی، ایران استقلال خود را تا مدتی از دست داد و گاهی ظهور مدعیان قدرت تقسیمات داخلی ایران را دچار آشفتگی کرد اما نتوانست شالوده آن را برهم بزند و تقسیمات داخلی بهمراه هویت تاریخی و فرهنگی، تاحدودی دست نخورده باقی ماند ولی هرگاه نظم و ثبات حاکم
▲این اصطلاح در قرن هشتم مورد استفاده قرار میگرفت و ضمن اشاره به وحدت سرزمین ایران، مبین تقسیم آن به ممالک و بخشهای مختلف بود. استفاده از واژه «ممالک ایران» در قرون بعدی و در کنار نام «ایران»، «مملکت ایران»، «ممالک محروسه» و «ممالک محروسه ایران» ادامه داشت.<ref name="ensani" />
▲تقسیم بندی سرزمین ایران به ایالات مختلف از زمان هخامنشیان سابقه داشته است. هر یک از این ایالات [[فهرست ساتراپی‌های هخامنشیان|ساتراپی‌ها]] در آن زمان توسط [[ساتراپ|ساتراپها]] که فرستادگان حکومتی بوده و از نوعی استقلال برخوردار بودند اداره میشد. هرچند در دوران اسلامی، ایران استقلال خود را تا مدتی از دست داد و گاهی ظهور مدعیان قدرت تقسیمات داخلی ایران دچار آشفتگی کرد اما نتوانست شالوده آن را برهم بزند و تقسیمات داخلی بهمراه هویت تاریخی و فرهنگی، تاحدودی دست نخورده باقی ماند ولی هرگاه نظم و ثبات حاکم میگردید دوباره همان تقسیم ها مبنای نظام سیاسی و اداری قرار میگرفت.<ref name="ensani" />
▲برخی معتقدند عبارت ممالک محروسه ایران بیانگر نوعی فدارالیسم پادشاهی در ایران بوده است.<ref name="azarpadgan">[http://www.azarpadgan.com/?content=DetailsArticle&id=155 سفر از ممالک محروسه به فدرالیسم قومی] آذرپادگان</ref>
== منابع ==
{{پانویس}}
[[رده:تاریخ ایران]]
| |||