ممالک محروسه ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
با تشکر. امیدوارم با این تغییرات، مقاله بهتر شده باشد.
خط ۱:
[[پرونده:Ahmadshah stamp-10 shahis.JPG|بندانگشتی|یک تمبر ایرانی متعلق به دوران احمد شاه که عنوان ''پست ممالک محروسه ایران'' در بالای آن درج شده است]]
'''ممالک محروسه ایران''' اصطلاحی سیاسی و اداری است که در عهد [[صفویه]] و [[قاجاریه]] و تا اواخر دوران قاجار در مکاتبات اداری [[ایران]] رایج بوده‌است. این اصطلاح از ترکیب دو اصطلاح «ممالک محروسه» و «ممالک ایران» که بعد از دوره [[ایلخانان مغول]] در ایران رواج داشته‌اند تشکیل شده‌است.<ref name="ensani">[http://www.ensani.ir/storage/Files/20120506081611-7012-11.pdf پژوهشی در باب اصطلاح ممالک محروسه ایران]. ایران‌شناخت (بازنشر در وبگاه علوم انسانی). ص ۶۵</ref> برخی معتقدندکه این عبارت، بیانگر نوعی [[فدرالیسم پادشاهی]] در ایران بوده است.<ref name="azarpadgan">[http://www.azarpadgan.com/?content=DetailsArticle&id=155 سفر از ممالک محروسه به فدرالیسم قومی] آذرپادگان</ref>
 
== واژه‌شناسی ==
«ممالک» به سه معنای [[کشور]]، [[استان|ایالت و استان]]، و [[شهرستان|ولایت و شهرستان]] استفاده شده است. استفاده از این واژه به معنای شهرستان و بخشی از ایالت از دوره صفویه به بعد متوقف شده‌است. <ref name="ensani" />«محروسه» از ریشه «حرس» و به معنای حراست شده و مفهوم آن متضمن اقتدار حکومت در حفظ و حراست از یک حوزه جغرافیایی از ناامنی، آشوب و تجاوز و تهاجم میباشد. با توجه به جمله «حرسه الله تعالی» که در انتهای نام شهرها یا کشور می‌آمده و مقایسه آن با صفت محروسه که بعد از کلمات مملکت یا ممالک می‌آید میتواند موید آن باشد که کلمه محروسه از مضمونی قدسی و ماورایی نیز برخوردار است. استفاده از کلمه محروسه با این کاربرد و بعنوان صفت قلمرو مشخص، از اوایل قرن هفتم هجری تا اواخر دهه دوم قرن ۱۴ هجری رواج داشته است.<ref name="ensani" />
این اصطلاح از ترکیب دو اصطلاح «ممالک محروسه» و «ممالک ایران» که بعد از دوره [[ایلخانان مغول]] در ایران رواج داشته‌اند تشکیل شده‌است.
اصطلاح «ممالک ایران» در قرن هشتم مورد استفاده قرار می‌گرفت و ضمن اشاره به «وحدت سرزمین ایران»، مبین «تقسیم آن به ممالک و بخشهای مختلف» بود. استفاده از واژه «ممالک ایران» در قرون بعدی و در کنار نام «ایران»، «مملکت ایران»، «ممالک محروسه» و «ممالک محروسه ایران» ادامه داشت.<ref name="ensani" />
;ممالک: به سه معنای [[کشور]]، [[استان|ایالت و استان]]، و [[شهرستان|ولایت و شهرستان]] استفاده شده است. استفاده از این واژه به معنای شهرستان و بخشی از ایالت، از دوره صفویه به بعد متوقف شده‌است. <ref name="ensani" />
 
«ممالک» به سه معنای [[کشور]]، [[استان|ایالت و استان]]، و [[شهرستان|ولایت و شهرستان]] استفاده شده است. استفاده از این واژه به معنای شهرستان و بخشی از ایالت از دوره صفویه به بعد متوقف شده‌است. <ref name="ensani" />«;محروسه»: از ریشه «حرس» و به معنای حراست شده و مفهوم آن متضمن اقتدار حکومت در حفظ و حراست از یک حوزه جغرافیایی از ناامنی، آشوب و تجاوز و تهاجم میباشد. با توجه به جمله «حرسه الله تعالی» که در انتهای نام شهرها یا کشور می‌آمده و مقایسه آن با صفت محروسه که بعد از کلمات مملکت یا ممالک می‌آید میتواندمیتوان مویدنتیجه آن باشدگرفت که این کلمه محروسه از مضمونی قدسی و ماورایی نیز برخوردار استبوده‌است. استفاده از کلمه محروسه با این کاربرد و بعنوان صفت قلمرو مشخص،کاربرد، از اوایل قرن هفتم هجری تا اواخر دهه دوم قرن ۱۴ هجری رواج داشته است.<ref name="ensani" />
برخی معتقدند عبارت ممالک محروسه ایران بیانگر نوعی [[فدرالیسم پادشاهی]] در ایران بوده است.<ref name="azarpadgan">[http://www.azarpadgan.com/?content=DetailsArticle&id=155 سفر از ممالک محروسه به فدرالیسم قومی] آذرپادگان</ref>
اصطلاح «;ممالک ایران»: در قرن هشتم مورد استفاده قرار می‌گرفت و ضمن اشاره به «وحدت سرزمین ایران»، مبین «تقسیم آن به ممالک و بخشهای مختلف» بود. استفاده از واژهاین «ممالک ایران»نام در قرون بعدی و در کنار نامنامهای «ایران»، «مملکت ایران»، «ممالک محروسه» و «ممالک محروسه ایران» ادامه داشت.<ref name="ensani" />
 
== پیشینه ==