زبان ترکمنی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۹:
'''ترکمنی''' ([[خط لاتین]]: türkmençe - [[سیریلیک]]: түркмен) زبان مردم [[ترکمن]] و [[زبان ملی]] کشور [[ترکمنستان]] است. ترکمنی از زبان‌های [[آلتایی]] و از شاخه [[اغوز]] خانواده [[زبان‌های ترکی]] است و گویشوران به این زبان بیشتر در ترکمنستان و شمال شرقی ایران و نواحی شمالی افغانستان سخن می‌گویند.
 
== طبقه بندیطبقه‌بندی ==
ترکمنی از خانواده [[زبان‌های آلتایی]] و از گروه زبان‌های [[زبان اغوز|ترکی جنوب غربی]] (اغوز) و زیر گروه زبان‌های اغوز شرقی است. ترکمنی با زبان‌های [[تاتاری کریمه]] و [[زبان سالار|سالار]] و [[ترکی استانبولی]]، [[آذربایجانی]] و [[ازبکی]] مرتبط است. ترکمن‌ها و گویندگان بیشتر این زبان‌ها تاحدودی زبان یکدیگر را می‌فهمند. زبان ترکمنی را می‌توان حد واسط زیرمجموعه‌های غربی ([[ترکی]] استانبولی و ترکی آذربایجان) با زیرمجموعه‌های شرقی (ترکی [[قزاقی]]، [[ازبکی]]، [[قرقیزی]] و [[اویغوری]]) زبان ترکی دانست. به عنوان مثال برخی از کلماتی که در ترکی استانبولی و ترکی آذربایجان باهم تفاوت دارند را می‌توان به هردو فرم آن در زبان ترکمنی یافت. مثال : تمام شد (قوتاردی=زبان آذری و ترکمنی ، توکندی = زبان استانبولی و ترکمنی) ، ظهر (گون اورتا=زبان آذری و ترکمنی ، اویلا= زبان استانبولی و ترکمنی)و ...
یک ترکمن می‌تواند به راحتی زبان‌های مختلف ترکی را فرابگیرد اما به دلیل گویش دشوار ترکمنی، یادگیری مکالمات ترکمنی اندکی دشوار است.
خط ۳۲:
 
== ادبیات ==
[[مختومقلی فراغی]] بزرگترین شاعر زبان ترکمن است. نوشته‌های این شاعر قرن هجدهمی در مرحله میان [[زبان جغتای]] کلاسیک و ترکمنی امروزین قرار دارند. از دیگر شعرای ترکمن می‌توان به [[محمد ولی کمینه]]، [[دولت محمد آزادی]]، [[مسکین قلیچ]] و [[ملانفس]] و از شاعران معاصر [[ستارسوقی]] و [[نازمحمد پقه]] در [[ایران]] و [[کریم قربان نفس]] در [[ترکمنستان]] اشاره نمود." بِردی کِربابایِف" پدر داستان نویسی نوین ترکمنستان است.رمان او با نام انسان ثابت قدم (= گام قاطع،Qati adim) نخستین رمان ترکمن محسوب می شود.خود نویسنده اشاره کرده است که 20۲۰ سال از عمر خودش را صرف نوشتنِ این رمان کرده است.
کِربابایِف فعالیت ادبی خود را از سال 1923۱۹۲۳ میلادی آغاز کرد و بیش از 30۳۰ اثر ادبی در ژانرهای مختلف به چاپ رسانید؛ چند نمایشنامه،اشعار کوتاه و بلند،فیلمنامه،چندین اثر منثور و همچنین ترجمه آثاری از پوشکین،لرمانتوف،گوگول،تولستویپوشکین، لرمانتوف، گوگول، تولستوی و ماکسیم گورکی،به زبان ترکمنی از او بر جای مانده است.مهمترین اثری که از کربابایف در ایران منتشر شده،کتاب " برادران خوشحال" ترجمه دکتر محمد نجاری- دکتر سیاوش مرشدی نام داردمانده‌است.
 
== منابع ==
* [http://www.jayhon.com/farsi/?p=1258 زبان ترکمنی|سایت اطلاع‌رسانی جیحون]
1- برادران خوشحال(1391)،بردی کربابایف،ترجمه محمد نجاری- سیاوش مرشدی،چاپ اول، نشر اشاره با همکاری مرکز اسناد فرهنگی آسیا- پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ،تهران.
* [http://www.bayragh.ir/ بایراق|دایرة‌المعارف ترکمن]
 
{{پانویس}}
{{زبان‌های رایج در ایران}}