زبان ارمنی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز ربات:اصلاح تغییرمسیر ناوباکس |
||
خط ۲:
زبان ارمنی (به ارمنی: Հայերեն هایِرِن) یکی از [[زبانهای هندواروپایی]] است که در منطقه [[قفقاز]] و به ویژه در کشور [[ارمنستان]] و [[آرتساخ]] و سایر کشورهای دیگر که ارمنیان به عنوان [[جماعت ارمنیان پراکنده]] شناخته می‌شوند صحبت می‌کنند.
[[پرونده:Armenian language in the Armenian alphabet.png|بندانگشتی|230px|زبان ارمنی]]
ارمنیان تا پایان سده چهارم میلادی از [[الفبای سریانی|خط سریانی]] یا [[الفبای یونانی|یونانی]] استفاده می‌کردند و از این رو [[ادبیات]] و [[تاریخ]] آنان به خط و زبانی غیر ارمنی نوشته می‌شود. پس از رسمیت یافتن [[دین]] [[مسیح]] در ارمنستان و مسیحی شدن ارمنیان، چون [[کتاب مقدس]] این دین به زبان یونانی یا سریانی بود. در مراسم مذهبی [[کلیسا|کلیساها]]
حروف خط ارمنی نخستین بار به کوشش و مجاهدت یک روحانی ارمنی به نام [[مسروب ماشتوتس]]، که با زبانهای یونانی و [[زبان پارتی]] و [[زبان پارسی میانه|ساسانی]] آشنایی کامل داشت، اختراع شد.
خط ۱۲:
تحول زبانی عوامل گوناگونی دارد که در خصوص زبان ارمنی، آنها را از این قرار می‌توان برشمرد:
* اول، تحول‌های داخلی که از راه طبیعی صورت می‌گیرد و نتیجه تکامل و ترقی زبان است.
* دوم، تحول‌های خارجی که بخش عمده آن با وام گیری انجام می‌شود و نتیجه عوامل خارجی است.
سطر ۲۵ ⟵ ۲۴:
هاینریش هوبشمان،<ref>hainrich hubschmann</ref> [[دانشمند]] و [[زبان‌شناسی|زبان‌شناس]] شهیر، در مقاله‌ای به نام <<موقعیت زبان ارمنی در میان زبانهای هند و اروپایی>> که در ۱۸۷۷م منتشر کرد، این نظریه را تغییر داد.
<<آنان که بر شباهت‌های [[واژگان]] دو زبان انگشت می‌نهادند، نیندیشیده بودند که امکان دارد این همانندی در نتیجه وام گیری واژه‌ها صورت گرفته باشد و
نتیجه‌گیری نهایی هوبشمان از این قرار بود که زبان ارمنی یک گویش ایرانی نیست. بلکه شاخه‌ای مستقل از گروه زبانهای هند و اروپایی است. به عبارت دیگر، زبان ارمنی نیز مانند زبانهای ایرانی، شاخه‌ای متمایز از یک زبان مادر است و امروزه این نظریه را همه دانشمندانی که در رشته زبان‌شناسی تطبیقی پژوهش می‌کنند، پذیرفته‌اند.>>
زبان ارمنی را می‌توان به دو دوره کلی تقسیم کرد:
* الف:دوره گفتاری (دوره قبل از ابداع الفبای ارمنی)، یعنی از قدیم ترین ایام تا ۴۰۴م.
* ب:دوره نوشتاری (دوره بعد از ابداع الفبای ارمنی)، یعنی از ۴۰۴م تا به امروز.
سطر ۵۶ ⟵ ۵۴:
زبان گرابار این دوره را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد:
* الف:سبک نوشتاری گرابار قدیم که گونه‌ای پیچیده و دارای واژه‌های یونانی فراوان است.
* ب:سبک نوشتاری جدید که گونه‌ای
'''دوره جدید'''
زبان این دوره به آشخارهابار<ref>ashkharhabar</ref> معروف است و زبان ادبی آن زبان ادبی جدید یا ''آشخارهابار ادبی'' نامیده می‌شود. در این دوره گرابار منحصر به کتاب‌های دینی و مراسم مذهبی است. ''مسروپ تاقیادیان'' از نویسندگان این دوره و یکی از آثار وی ''تاریخ ایران'' است.
[[الفبای ارمنی]] را که در حدود ۱۶۰۰ سال از ابداع آن می‌گذرد و دارای ۳۸ حرف است،(دو حرف آخر آن، یعنی O و F
خط ارمنی از چپ به راست نوشته می‌شود. بعد از ابداع حروف الفبای ارمنی، ترجمه از متون یونانی و آشوری شروع شد و اولین ترجمه‌ها نیز ترجمه‌هایی از [[انجیل]] بود. یکی از ترجمه‌های انجیل که به یاری سی تن از مترجمان و زبان دانان آن زمان صورت پذیرفت به دلیل کامل و رسا بودن در سطح عالی قرار گرفت و ملکه ترجمه‌ها نامیده شد.
سطر ۱۱۵ ⟵ ۱۱۲:
== نامهای ارمنی ==
تعدادی از [[نام|نامهای]]
* آرداشس، از نامهای پهلوی، به معنی فرمانروایی کردن
* آرداگ، از نامهای پهلوی، ماخوذ از نامهای آرداوازد و آرداوان
سطر ۱۵۰ ⟵ ۱۴۶:
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
* اطلاعاتی چند درباره زبان ارمنی، ماریا آیوازیان،[[فصلنامه فرهنگی پیمان]]، شماره ۲۲، زمستان ۱۳۸۱
* کتاب ارمنیان ایران، آندرانیک هوویان،۱۳۸۰، شابک ۲-۰۰۷-۳۶۳-۹۶۴.
سطر ۱۵۸ ⟵ ۱۵۴:
{{هندواروپایی‌ها}}
{{زبانهای رایج در ایران}}
{{
{{کد زبانهای معرفی‌شده در ایزو ۶۳۹-۳ که حرف اول عنوان بین‌المللی آنها حرف H است}}
| |||