ویکی‌پدیا

داستان عاشیقی: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
Fatemibot (بحث | مشارکت‌ها)
ربات‌ها
۵۷۷٬۴۵۰ ویرایش‌ها
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +مرتب (۸.۸): + ۵ رده
خط ۲:
'''داستان عاشیقی'''، به مثابه یکی از ارکان [[عاشیق|موسیقی عاشیقی]]، نوعی روایت است که [[عاشیق|عاشیقها]] در گردهماییها و، به ویژه، در [[قهوه خانه عاشیقلار]]، اجرا می‌کنند. قسمت‌های منثور این ژانر هنری را [[عاشیق]] روایت می‌کند و بخش‌های منظوم آن را همراه با نواختن ''ساز عاشیقی'' به آواز می‌خواند.<ref name="Aspects of Altaic Civilization">{{cite book|last=Sinor|first=Denis|title=Aspects of Altaic Civilization III: Proceedings of the Thirtieth Meeting of|date=1997|publisher=Curzon Press|location=Surrey|pages=27-58}}</ref>
 
در زبان ترکی اسلامبولی لغت عربی حکایه ([[w:tr:Hikâye|Hikâye]]) را برای داستان عاشیقی استفاده می‌کنند و امروزه این واژه در زبان انگلیسی در ترکیب [[w:en:Turkish hikaye|Turkish hikaye]] جا افتاده است.<ref>{{cite book|last=Reichl|first=Karl|title=Medieval Oral Literature|date=2012|publisher=Walter de Gruyter GmbH|pages=695-697}}</ref> در زبان ترکی آذری با اینکه کلمه ''دستان'' (از ریشه داستان فارسی) مورد استفاده است ولی مفهوم آن مشخصا داستان‌هایی است که حول ماجراهای عشقی یک [[عاشیق]] شکل گرفته‌اند.<ref>{{cite book|last=Oldfield Senarsla|first=Anna|title=Women Aşiqs of Azerbaijan: Tradition and Transformation|date=2008|publisher=Proquest LLC|location=Ann Arbor|page=18}}</ref> فراق [[عاشیق]] از معشوق، در این روایتها، نه بخاطر بی‌وفائی معشوق که بعلت قضای روزگار اتفاق می‌افتد و عشق همواره دو طرفه است.<ref name="Shah Ismail">{{cite journal|last=Gallagher|first=Amelia|title=The Transformation of Shah Ismail Safevi in the Turkish Hikaye.|journal=Journal of Folklore Research|volume=46|issue=2|pages=173–196}}</ref>
 
== الگوی داستان عاشیقی ==
خط ۸:
 
== داستانهای عاشیقی معروف ==
از آنجا که داستانهای عاشیقی ماهیتا شفاهی هستند، در طی تکامل خود دچار دگردیسی می‌شوند و یک داستان به چندین گونهٔ مختلف در میاید. از این نقطه نظر تعداد این داستان‌ها بسیار زیاد است. با این‌حال اغلب [[عاشیق|عاشیقها]] تعدادی از داستانهای معروف را حفظ هستند. ایلهان باشگوز لیست بیست و شش تایی از اینها را نام برده است.<ref name="Turkish Hikaye-Telling">Basgoz, I. (1970). Turkish Hikaye-Telling Tradition in Azerbaijan, Iran. Journal of American Folklore, 83(330), 394.</ref> در زیر یک لیست از معروفترین داستانها ارائهمیشود.
* '''[[شاه اسماعیل یکم|شاه اسماعیل]] و گلزار'''<ref name="Shah Ismail"/>
* '''[[کوراوغلو]]'''. یکی از نسخ این داستان، که بعنوان نسخه پاریس شناخته می‌شود، در [[باکو]] چاپ شده است.<ref>[http://www.anl.az/el/latin_qrafikasi/axe/Koroqlu1.pdf Koroğlu dastanı (Paris nüsxəsi)]. Bakı: "Şərq-Qərb", 2005</ref> ایلهان باشگوز از یازده گونه مختلف این داستان، که در اواخر دهه ۱۳۴۰ در تبریز رایج بوده، یاد کرده است.<ref name="Turkish Hikaye-Telling" />
* '''عاشق غریب و شاه صنم'''. [[سرگئی پاراجانف]] (Sergei Parajanov) با ساختن فیلمی این داستان را شهرت جهانی بخشیده است.<ref>James Steffen, The Cinema of Sergei Parajanov, 2013, Chap. 8</ref><ref>J. Hoberman, The Magic Hour: Film at Fin de Siècle, 2003, p. 94-95</ref>
* '''[[اصلی و کرم]]'''. داستان یک شاهزاده ترک اهل [[اصفهان]] در دوره [[صفویان]] است که عاشق دختری ارمنی می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده BULUT= |نشانی=http://www.ijhssnet.com/journals/Vol_3_No_15_August_2013/7.pdf |عنوان=The Role of Education as a Tool in Transmitting Cultural Stereotypes Words
(Formal’s):The Case of “Kerem and Asli” Story | ناشر = International Journal of Humanities and Social Science|تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> در اغلب گونه‌ها، این داستان بر خلاف الگوی رایج، با مرگ عشاق پایان می‌یابد.
* '''عاشیق قربانی وپری''' بر مبنای آوازة ماجراهای [[عاشیق قربانی]] پرداخته شده است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://iranazar.org/?p=26218 |عنوان=ذوق و خیال در داستان عاشیق قربانی و پری | ناشر = پایگاه خبری آذربایجان|تاریخ =۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی=}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=منظوری‌خامنه |نام=عبدالکریم |کتاب=عاشیق قوربانی و پری خانم | ناشر=یاران |سال=۲۰۱۱}}</ref>
* '''یاخشی و ساری''' بر زمینه این عشق [[ساری عاشیق]] پرداخته شده است.<ref name="قوپوزنوازان دلسوختهٔ آذربایجان ">{{یادکرد وب |نویسنده =حسن محمدزاده صدیق |نشانی=http://www.iricap.com/magentry.asp?id=1474 |عنوان=قوپوزنوازان دلسوختهٔ آذربایجان (1 و 2) | ناشر = شرکت سوره مهر |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=بهرنگی |نام=صمد |کتاب= مجموعه مقاله‌های صمد بهرنگی | ناشر= انتشارات روزبهان |سال=۱۳۴۲}}</ref>
* '''عباس و گلگز''' بر اساس ماجراهای عشقی [[عاشیق عباس توفارقانلی]] شکل گرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= منظوری خامنه |نام=عبدالکریم |کتاب=عباس و گولگز (عاشیق عباس توفار قانلی) | ناشر=یاران |سال=۱۳۷۶}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.folklorinstitutu.com/kulluyat/folklor-kulliyyati-28.pdf |عنوان=آذربایجان فولکری کلیاتی | ناشر = |تاریخ =۲۰۱۱ |تاریخ بازبینی=}}</ref>
* '''واله و زرنگار''' ماجراهای عشقی دو نفر از [[عاشیق|عاشیقهای]] معروف قرن هیجدهم را توصیف می‌کند.<ref name="واله">{{یادکرد وب |نویسنده =دکتر ح. م. صدیق |نشانی= http://www.duzgun.ir/نقدهای-دکتر-صدیق/218-قوپوزنوازان-دلسوخته-آذربایجان-عاشیق-واله|عنوان=قوپوزنوازان دلسوخته آذربایجان (عاشیق واله) | ناشر =سایت دوستداران دکتر حسین محمدزاده صدیق |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>
 
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
 
[[رده:شاعران]]
[[رده:موسیقی آذربایجانی]]
[[رده:موسیقی ایرانی]]
[[رده:موسیقی ترکی]]
[[رده:میراث فرهنگی و معنوی بشر]]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/داستان_عاشیقی»