اقتصاد بازار: تفاوت میان نسخه‌ها

 

== ساختار تاریخی ==

* سطح پایین شامل بازارها، مغازه‌ها، پلیه وران: در این سطح بیش از هر چیز روابط روزانهٔ بازار، مثلاً معامله در محدودهٔ محلی یا نزدیک، مثلاً گندم یا چوبی که به نزدکی ترین شهر حمل می‌شود به حساب می‌آیند. همچنین معاملات منظم و برنامه ریزی شده با نقاط دور که به طور عادی جریان دارند و امکاناتی در اختیار بازرگانان اعم از بزرگ و کوچک قرار می‌دهند. بازار یک شهر کوچک، نمونهٔ «شفاف» این مبادله است که هیچ چیز غیرقابل پیش بینی در آن وجود ندارد و هر دو طرف قواعد و شرایط را می‌شناسند و همیشه می‌توانند چشم انتظار سود کمی باشند.<ref>پویایی سرمایه‌داری - اثر فرنان برودل- ترجمه مهران پاینده، عباس خداقلی، ناصر کفایی- نشر آمه - چاپ اول 1388- ص32، 56-60</ref>

* سطح بالا شامل بازارهای مکاره و بورس‌ها: تاریخ دانان انگلستان نشان داده‌اند که از قرن ۱۵ به بعد در کنار بازار عمومی سنتی به طور فزاینده‌ای بازاری شکل گرفت که آن را بازار خصوصی نامیدند. در این نوع مناسبات جدید تجار سفر کننده مستقیم به سوی تولیدکننده می‌رفتند تا کالا را بخرند. از دهقانان پنبه، کتان، لاشهٔ چهارپایان، چرم، جو (یا گندم)، پرنده و غیره می‌خریدند، گاهی هم پیش خرید می‌کردند، مثلاً پشم گوسفند را قبل از چیدن یا گندم را حتی قبل از درو می‌خریدند. سرانجام کالاهای خریداری شده را به شهرهای بزرگ یا بنادر صادراتی می رساندند. روشن است که این نوعی از معامله بود که بسیار نابرابر بود و در آن رقابت - قانون بنیادین به اصطلاح اقتصاد بازار- نقش مهمی ایفا نمی‌کرد و بازرگان از دو جهت امتیاز داشت: اول، وی رابطهٔ بین تولیدکننده و کسی که سرانجام کالا به دستش می‌رسید را قطع می‌کرد (فقط بازرگانان مناسبات بازار در دو انتهای زنجیره و در نتیجه سودی را که در انتظارشان بود می‌شناختند) و دوم، پول نقد در اختیار داشت، مهم ترین دلیل. به این ترتیب زنجیره‌های طویل تجاری بین تولد و مصرف تشکیل شدند. موفقیت این امر بیش از همه به دلیل کارایی آن در تامین نیاز شهرهای بزرگ بود، از این رو مقامات مجبور بودند هر دو چشم خود را ببندند یا حداقل کنترل شان را کاهش دهند. هرچه این زنجیره‌ها طولانی تر می‌شدند بیشتر از مقررات عادی و کنترل سرباز می‌زدند.<ref>پویایی سرمایه‌داری - اثر فرنان برودل- ترجمه مهران پاینده، عباس خداقلی، ناصر کفایی- نشر آمه - چاپ اول 1388- ص32، 56-60</ref>

یک مخالفت علمی مهم این ادعا است که بازارها از طریق [[عوامل بیرونی]] (چیزهایی که قیمت بازار آن‌ها را به حساب نمی‌آورد) باعث ویرانی می‌شوند، مثلاً از طریق آلودگی محیط. یک مخالفت دیگر این است که بازارها از طریق ایجاد [[انحصار]] بذر نابودی خود را می‌کارند.

برخی از حامیان اقتصادهای بازار معتقدند که دولت‌ها نباید آزادی بازار را کاهش دهند، زیرا آنها بر سر عامل بیرونی بازار و عوامل بیرونی ناشی از دولت اختلاف دارند و نیز بر سر میزان نیاز به دخالت دولت برای حل عوامل بیرونی ناشی از بازار توافق ندارند. دیگران معتقدند که دولت باید برای جلوگیری از [[شکست بازار]] ایفای نقش کند و در عین حال ویژگی کلی یک اقتصاد بازار را حفظ نماید.

 

== جستارهای وابسته ==