پیش‌نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{بهبود منبع}}

'''پیش‌نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی''' نام متنی است که در جریان [[انقلاب ایران]] برخی از نزدیکان [[سید روح الله خمینی]] آن را تهیه کردند تا پس از پیروزی انقلاب به عنوان قانون اساسی ایران بکار رود.

 

اولین پیش‌نویس قانون اساسی را [[حسن حبیبی]] در [[پاریس]] و با موافقت سید روح‌الله خمینی تدوین کرد که برگرفته از [[قانون اساسی مشروطه|قانون اساسی وقت ایران]] و قوانین اساسی برخی دیگر از کشورهای جهان بود.<ref name="SH">[http://www.iranculture.org/about/members.php?id=133</ref>

خمینی پیش‌نویس تهیه شده توسط حبیبی را با خود به ایران آورد اما گروهی از حقوقدان‌ها را مامور تهیه پیش‌نویس دیگری کرد. به این منظور [[ناصر کاتوزیان]]، [[عبدالکریم لاهیجی]]، [[حسن حبیبی]]، [[محمدجعفر جعفری لنگرودی]]، [[ناصر میناچی]] و [[احمد صدرحاج سیدجوادی]] با کمک [[رضا زواره‌ای]] و [[سید علی خامنه‌ای]] مسئول شدند. (در لیستی که ناصر کاتوزیان از اعضا بدست داده‌است نام [[احمد صدرحاج سیدجوادی]] نیامده و از بنی صدر بعنوان یکی از اعضا نام برده شده‌است.)<ref>{{cite book|last=معین فرد |first=محمدرضا |title=سیر تدوین و تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی |publisher=مرکز اسناد انقلاب اسلامی|date=۱۳۸۵|language=فارسی}}</ref> و قرار بر این بود که این گروه در [[حسینیه ارشاد]] هر روز جلساتی برگزار کند و در مدت حدود یک ماه این پیش‌نویس آماده شود. آقایان خامنه‌ای و زواره‌ای بیش از یکی دو جلسه در این شورا حاضر نشدند.

 

 

 

ابتدا قرار بر این بود که این پیشنویس به صورت مستقیم به [[همه‌پرسی]] گذاشته شود. [[مهدی بازرگان]] و [[یدالله سحابی]] با این پیشنهاد مخالفت کردند. استدلال آنان این بود که به مردم قول تشکیل [[مجلس موسسان]] داده شده و باید با تشکیل این مجلس از طرف مردم، آرای عمومی در بند بند قانون لحاظ شود. اما به دلیل کمبود وقت امکان تشکیل این مجلس نیز میسر نشد و قرار بر این شد که مجلسی مختصرتر تشکیل گردد و بر مبنای پیشنویس تدوین شده قانون اساسی را تعیین کند. این مجلس با عنوان «[[مجلس خبرگان قانون اساسی]]» تشکیل شده و سید روح‌الله خمینی دو ماه به آن وقت داد تا کار خود را انجام دهد.

طرح ولایت فقیه برای اولین بار توسط «[[حسن آیت]]» در این مجلس مطرح شد، نظریه‌ای بر مبنای نظارت عالیترین فقیه مذهب شیعه بر حکومت ایران که [[حسین‌علی منتظری|آیت‌الله حسین‌علی منتظری]] سالها پیش در حوزه علمیه قم آن را به شاگردان خویش آموخته بود و مورد حمایت سید روح‌الله خمینی نیز قرار داشت.

{{ویکی‌نبشته|پیش‌نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی}}

== منابع ==

{{پانویس}}

* [[همه‌پرسی قانون اساسی ایران ۱۳۶۸]]

* [[فهرست قانون‌های اساسی کشورها]]

 

[[رده:تاریخ جمهوری اسلامی ایران]]