ممالک محروسه ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
بحث منبع ارتباط داده شده ربطی به جمله ذکر شده ندارد
برچسب: حذف حجم زیادی از مطالب منبع‌دار (پخ)
خط ۱:
[[پرونده:Ahmadshah stamp-10 shahis.JPG|بندانگشتی|یک تمبر ایرانی متعلق به دوران احمد شاه که عنوان ''پست ممالک محروسه ایران'' در بالای آن درج شده است]]
'''ممالک محروسه ایران''' اصطلاحی سیاسی و اداری است که در عهد [[صفویه]] و [[قاجاریه]] و تا اواخر دوران قاجار در مکاتبات اداری [[ایران]] رایج بوده‌است.<ref name="ensani">[http://www.ensani.ir/storage/Files/20120506081611-7012-11.pdf پژوهشی در باب اصطلاح ممالک محروسه ایران]. ایران‌شناخت (بازنشر در وبگاه علوم انسانی). ص ۶۵</ref> برخی معتقدندکه این عبارت، بیانگر نوعی [[فدرالیسم پادشاهی]] در ایران بوده است.<ref name="azarpadgan">[http://www.azarpadgan.com/?content=DetailsArticle&id=155 سفر از ممالک محروسه به فدرالیسم قومی] آذرپادگان</ref> کاربرد این اصطلاح چند سال بعد از استقرار مشروطیت ادامه داشت ولی حدود سال ۱۳۳۰ ه.ق با گسترش [[ناسیونالیسم]] این اصطلاحات و اصطلاحات موازی که بطریقی مفهوم عدم تمرکز و خودمختاری را القا میکردند بطور کلی از قاموس فرهنگ سیاسی ایران حذف شدند.<ref name="ensani" />
 
== واژه‌شناسی ==
خط ۷:
;محروسه: از ریشه «حرس» و به معنای حراست شده و مفهوم آن متضمن اقتدار حکومت در حفظ و حراست از یک حوزه جغرافیایی از ناامنی، آشوب و تجاوز و تهاجم میباشد. با توجه به جمله «حرسه الله تعالی» که در انتهای نام شهرها یا کشور می‌آمده و مقایسه آن با صفت محروسه که بعد از کلمات مملکت یا ممالک می‌آید میتوان نتیجه گرفت که این کلمه از مضمونی قدسی و ماورایی نیز برخوردار بوده‌است. این کاربرد، از اوایل قرن هفتم هجری تا اواخر دهه دوم قرن ۱۴ هجری رواج داشته است.<ref name="ensani" />
;ممالک ایران: در قرن هشتم مورد استفاده قرار می‌گرفت و ضمن اشاره به «وحدت سرزمین ایران»، مبین «تقسیم آن به ممالک و بخشهای مختلف» بود. استفاده از این نام در قرون بعدی و در کنار نامهای «ایران»، «مملکت ایران»، «ممالک محروسه» و «ممالک محروسه ایران» ادامه داشت.<ref name="ensani" />
 
== پیشینه ==
تقسیم بندی سرزمین ایران به ایالات مختلف از زمان هخامنشیان سابقه داشته است. هر یک از این ایالات [[فهرست ساتراپی‌های هخامنشیان|ساتراپی‌ها]] در آن زمان توسط [[ساتراپ|ساتراپها]] که فرستادگان حکومتی بوده و از نوعی استقلال برخوردار بودند اداره میشد. هرچند در دوران اسلامی، ایران استقلال خود را تا مدتی از دست داد و گاهی ظهور مدعیان قدرت تقسیمات داخلی ایران را دچار آشفتگی کرد اما نتوانست شالوده آن را برهم بزند و تقسیمات داخلی بهمراه هویت تاریخی و فرهنگی، تاحدودی دست نخورده باقی ماند ولی هرگاه نظم و ثبات حاکم می‌گردید دوباره همان تقسیم ها مبنای نظام سیاسی و اداری قرار میگرفت.<ref name="ensani" />
 
==