بانکداری اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۳:
 
== تورم، حلّال ربا ==
عقیده دیگر، این با محوریت این نکته مهم است که «[[اسکناس]] به خاطر اسکناس بودن» ارزشی ندارد، بلکه [[قدرت خریدیخرید]]ی که به دارندة آن می‌دهد، «ارزش» آن را تعیین می‌کند، از طرفی این «ارزش» با وجود تورم،[[تورم]]، کاهش می‌یابد. پس قرض دهنده به هنگام قرض دادن، اسکناس صد تومانی را قرض می‌دهد که نماینده و معرِّف قدرت خرید صد تومان است، و به هنگام بازپس گیری می‌بایست به همان میزان «ارزش» و «قدرت خرید» پس بگیرد. و در این حد، به هیچ وجه ربا نیست.
 
توضیح این عقیده در چند مقدمه بیان می‌شود:
 
اول: [[پول]] به معنی قدرت خرید است، و اسکناس به تنهایی تکه کاغذی بوده که ارزشی ندارد. بلکه نشانه و معرِّف توانایی دارنده اسکناس بر خرید است. در واقع ارزش یک اسکناس همان مقداری است که به دارنده آن توانایی خرید می‌دهد. یعنی تفاوت اسکناس صد تومانی و هزار تومانی به اندازه کاغذ آن نیست بلکه در اعطای قدرت خرید به دارنده است، که اسکناس هزارتومانی به دارندة آن، توانایی بیشتری می‌دهد تا اسکناس صد تومانی.
 
دوم: وجود تورّم به معنی کاهش قدرت خرید به میزان تورم است. یعنی اگر تورم در یک سال 20% باشد، یعنی شخص برای خرید همان چیز در سال جدید، بایستی 20% پول اضافه پرداخت کنند. پس قدرت خرید او نسبت به گذشته 20% کمتر شده است.
خط ۵۷:
حال که نسبت اسکناس و تورم روشن شد، در بحث ربا و بانک باید گفت اگر شخص صد تومان به بانک قرض بدهد یعنی «قدرت خرید» خود را به میزان صد تومان به بانک قرض داده است، حال بعد از گذشت یک سال که 20% تورم داشته، قرض خود را پس می‌گیرد. اگر همان صد تومان را پس بگیرد، یعنی «قدرت خریدی» کمتر از گذشته را پس گرفته و اگر صد و بیست تومان پس بگیرد، یعنی همان «قدرت خرید» سابق که قرض داده بود را پس گرفته، نه چیزی اضافه. هرچند بر مقدار اسکناس افزوده شده، اما بر ارزش آن که چیزی نیامده است.
 
این معنی از [[روایات]] در [[فقه]] [[شیعه]] نیز بر می‌آید. همچنان که از روایت علی بن جعفر از برادرش [[امام صادق]] علیه السلام می‌توان استفاده کرد: «وَ سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ أَعْطَى رَجُلًا مِائَةَ دِرْهَمٍ- عَلَى أَنْ يُعْطِيَهُ خَمْسَةَ دَرَاهِمَ أَوْ أَقَلَّ أَوْ أَكْثَرَ- قَالَ هَذَا الرِّبَا الْمَحْضُ: از شخصی سؤال پرسیدم که صد درهم به دیگری داد بر این شرط که پنج درهم کمتر یا بیشتر به او بدهد، حضرت فرمودند این ربای محض است.»<ref>وسائل الشيعة، حر عاملی، ج‌18، ص359‌</ref>
 
با این توضیح که صد تومانی که شخص در بانک سپرده گذاری کرده و به بانک داده، مثلاً به میزان ده درهم ارزش داشته است، اما هنگام برداشت پول و پس گرفتن با تورم 20%، اگر همان صد تومان را پس بگیرد، در نسبت به درهم، این می‌شود که مثلاً هشت درهم پس گرفته است. پس همان ربای محض می‌شود. و می‌بایست صد و بیست تومان پس بگیرد تا به همان میزان ده درهم باشد.
خط ۶۷:
=== فوائد دیگر ===
اگر این مبنا را بپذیریم، دولت اسلامی هرچند عقود وام و سپرده های غیرقرض الحسنه را تحت قانون بانکداری بدون ربا تصحیح می‌کند، اما می‌بایست به فکر اصلاح دیگر خدمات بانک از جمله قرض الحسنه هم باشد. چراکه در قرض الحسنه، تورم رعایت نمی شود و به مقدار کمتری از «ارزش» و «قدرت خرید» که در اختیار بانک قرار گرفته، پس داده می‌شود.
در واقع وامی [[قرض الحسنه]] نام میگیرد که تورم در آن رعایت شده باشد و به میزان تورم، اضافه پس گرفته شود.
 
همچنین اقساط وام ها، اگر دیرتر از زمان مشخص شده پرداخت می‌شود، می‌بایست میزان تورم در آن رعایت شود.