تاریخ عقاید اقتصادی: تفاوت میان نسخه‌ها

== هراكليت(535تا475 قبل از ميلاد مسيح) ==

قديمي ترين نظريه در رابطه با نظامهاي اقتصادي توسط ((هراكليت))بيان شده است.او عالم را مانند رودي ميداند كه هميشه در حال جريان است و هيچ ثانيه ايي مانند ثانيه ديگر نيست چون همه چيز در حال شدن است.به همين علت است كه امكان ندارد بتوانيم در يك رودخانه دو دفعه شنا كنيم.چون نه آب آن رودخانه همان آب قبلي است و نه ما همان نفر قبلي هستيم.همه چيز در حال شدن است و شدننتيجه ي جدال اظداد استو تضادسازش دهنده ي اجزا عالم است و اضداد براي هم لازم مي باشند.اين اصل از اصول پذيرفته شده سوسياليسم است .

اين فيلسوف نامي يونان باستان هدف زندگي انسان را رفاه و سعادت آنها معرفي ميكند اما به هيچ وجه تمركز ثروت را راه رسيدن به اين رفاه و سعادت نمي داند.و با تعريف كه از مال ارائه ميدهد مفيد بودن را شرط وجود آن مي داند.در حال حاضر يكي از تمايزات ميان نظامهاي اقتصادي نگرش آنها نسبت به مسئله ((تمركز ثروت))مي باشد.

تصوير يك نظام اشتراكي و سوسياليستي به تمام معنا را ميشود در افكار اين فيلسوف مشاهده كرد.افلاطون در كتاب جمهوريت خود مدينه فاضله را جامعه اي اشتراكي معرفي مي كند كه مركز ثقل زندگي اجتماعي در آن عدالت اجتماعي است و ثروت بصورت برابر تقسيم ميشود.همچنين اصالت جمع كه يكي از اصول اصلي و پذيرفته شده نظام هاي سوسياليستي مي باشد مورد توجه افلاطون مي باشد.

با اين حال جامعه اشتراكي افلاطون دو فرق اساسي با نظامهاي كمونيستي قرن بيستم دارد اول:اينكه نظريات افلاطون بر پايه اصالت معنا(ايده آليسم) استوار است در حالي كه نظامهاي كمونيستي قرن بيستم مبتني بر اصالت ماده(ماترياليسم) هستند.

دوم:اينكه در نظامهاي كمونيستي هدف ايجاد جامعه اي بدون طبقه است و حكومت طبقه كارگر در سوسياليسم زمينه را براي ايجاد جامعه اي بدون طبقه در نظام كمونيستي آماده ميكند.اما نظام اشتراكي افلاطون بر طبق اريستوكراسي (بمعني حكومت اشراف و فرمانروايي برگزيدگان و نخبگان)تشكيل ميشود كه در آن سه طبقه در نظر گرفته شده است طبقه اول شامل حکام و دادرسان و فيلسوفان ميشود كه در واقع افلاطون خود را در طبقه اول و برتر از افراد دو طبقه ديگر قرار داده است.طبقه دوم را سپاهيان و جنگاوران تشكيل مي دهند و در طبقه سوم مولدان كه شامل صنعتگران و بازرگانان و صاحبان شغلهاي يدي حضور دارند كه در عين حال با ديده ي تحقير نگريسته مشوند.

تقريبا در زماني كه افلاطون نظريات اشتراكي خود را مطرح ميكرد نظرياتي مخالف وي توسط شاگرد او ارسطو مطرح گرديد.ارسطو بر خلاف استادش افلاطون نظريه اصالت فرد را مطرح مي كند وي در كتاب سیاست اداره منزل و شهرها و ثروت را بررسي مي كند و فرد را اصل ميداند. به نظره او جامعه وجود مستقل از افراد ندارد و بدون به سعادت رسيدن افراد نميتواند به خودي خود سعادتمند باشد.در واقع يكي از اصول پذيرفته شده ي نظامهاي اقتصادي سرمايه داري به نام اصالت فرد ريشه در افكار اين فيلسوف يوناني دارد.با توجه به اينكهاصالت فرد و آزادي هاي فردي دو اصل ليبراليسم را تشكيل ميدند مالكيت فردي نيز به عنوان يكي از لوازم آزادي هاي فرديو اصالت فرد مطرح ميشود.تاكيد و توجه ي ارسطو به مالكيت شخصي نشان گر ارتباط نزديكتر نظريات او و اصول اقتصاد سرمايه داري ميباشد.

== منبع ==

اقتباس شده از نظامهاي اقتصادي دكترحسين نمازي.ناشر:شركت سهامي انتشار

 

[[رده:اقتصاد]]