محمدعلی عابد: تفاوت میان نسخه‌ها

محمد علی العابد در سال ۱۸۶۷م در [[دمشق]] متولد شد. درس‌های دورهٔ ابتدایی را در دمشق گذراند و سپس در سال ۱۸۸۵م به [[بیروت]] رفت و زیر نظر شیخ محمد عبده تحصیلات خود را ادامه داد. بعد به درخواست پدرش دمشق را به مقصد [[استانبول]] ترک کرد و در [[دبیرستان گالاتاسرای]] که زبان آموزشی آن فرانسوری بود تحصیل کرد به همین دلیل قبل از اینکه به فرانسه برود زبان‌های ترکی و فرانسوی را آموخت.<ref name="محمد"/> العابد بعد از پایان دروس دبیرستان به پاریس رفت و از رشته‌های [[رشته حقوق|حقوق]] و [[اصول فقه|اصول فقه اسلامی]] فارغ‌التحصیل شد.<ref name="محمد"/>

العابد بعد از فارغ‌التحصیل شدن از [[پاریس]] به [[استانبول]] برگشت و به سمت مشاور حقوقی برای وزارت خارجهٔ [[عثمانی]] منصوب شد، و به‌واسطهٔ نفوذ و نزدیکی پدرش با [[عبدالحمید دوم]] به سمت سفیر دولت عثمانی در [[ایالات متحده آمریکا]] رسید ولی شغلش به‌عنوان سفیر در [[واشنگتن]] زیاد به طول نینجامید و بعد از سه هفته در ۲۳ ژوئن ۱۹۰۸م مأموریت او به عنوان سفیر به پایان رسید. بعد از برکناری از سمت وزارت خارجه از ترس جان دیگر هیچ‌گاه به قلمرو دولت عثمانی بازنگشت و از واشنگتن به [[کالیفرنیا]] و سپس به سوی اورپا رفت. العابد زمان [[جنگ جهانی اول]] را نیز به همین‌شکل گذراند و در کشورهای [[سویس]]، [[فرانسه]] و [[انگلیس]] اقامت کرد. بعد از پایان جنگ العابد با خانواده‌اش به [[مصر]] رفت و در آنجا پدر العابد درگذشت و بعد از سقوط [[پادشاهی عربی سوری]] در سال ۱۹۲۰م با خانواده‌اش از مصر دوباره به دمشق، محل تولدش بازگشت.<ref>[http://www.asharqalarabi.org.uk/center/rijal-ali.htm محمد علی العابد]</ref>

در تاریخ ۱۹۱۶ طبق [[موافقت‌نامه سایکس–پیکو]] سوریه و لبنان به فرانسه واگذار شد<ref> [http://unispal.un.org/unispal.nsf/3d14c9e5cdaa296d85256cbf005aa3eb/232358bacbeb7b55852571100078477c?OpenDocument متن موافقت‌نامه سایکس ـ پیکو ] </ref> به همین دلیل فرانسه در تاریخ ۱۹۲۰ به سوریه حمله کرد و سه ورز بعد از [[جنگ میسلون]] به کار [[پادشاهی عربی سوریه]] پایان داد و [[هانری گورو]] سوریه را به پنچ قسمت تجزیه کرد که با مخالفت شدید مردم سوریه مواجه شد و بعد از اعتصاب‌های دمشق، [[هانری گورو|گورو]] در ۲۸ ژوئن ۱۹۲۲م [[حکومت فدرال سوریه]] متشکل از سه دولت [[دولت دمشق|دمشق]]، [[دولت حلب|حلب]] و [[دولت العلویین]] را اعلام کرد. انتخاب نمایندگان مجلس فدرال اینگونه بود که هر دولت پنج نماینده داشته باشد که العابد نمایندهٔ دمشق در این مجلس انتخاب شد.<ref name="وزير">سورية والانتداب الفرنسي، يوسف الحكيم، دار النهار،دار‌النهار، بيروت 1983، ص.88</ref>

مستشار فرانوسی از به قدرت رسیدن [[حقی العظم]] پشتیبانی می‌کرد تا با رایزنی‌هایی که با نمایندگان [[تشکل ملی سوریه]] سوریه داشت به این نتیجه رسیدند که [[تشکل ملی سوریه]] پشتیبانی از کاندیدش یعنی [[هاشم الاتاسی]] را بردارد و مستشار فرانسوری نیز از [[حقی العظم]] پشتیبانی نکند که ماحصل آن انتخاب محمدعلی العابد به عنوان رئیس‌جمهوری بود؛ العابد با ۳۶ رأی در مقابل ۳۲ رأی برای [[صبحی برکات]] به قدرت رسیت. مراسم تنفیذ رئاست‌جمهوری در حیاط قصر با ۱۷ بار شلیک از توپ به نشانهٔ شروع زمان جمهوری آغاز شد. در خلال این مراسم [[پرچم سوریه|پرچم]] جدید سوریه به اهتزاز در آمد رنگ‌های این پرچم مانند بیشتر کشورهای عربی الحام گرفته از پرچم [[قیام بزرگ عربی]] بود و به جای مثلث قرمز، سه ستارهٔ قرمز بود.<ref>سوريا والانتداب الفرنسي - سياسة القومية العربية، ص.425</ref> کاندید‌هایکاندیدهای دیگری که در آن زمان نام‌هایشان در روزنامه‌ها یافت می‌شد [[احمد نامی]] [[رئیس کشور]] سابق و [[ابراهيمابراهیم هنانو]] رهبر مخالفان فرانسه در سوریه بود.<ref name="تاريخ">[http://www.asharqalarabi.org.uk/mu-sa/b-mushacat-1857.htm تاريخ سوريا الجزء الرابع]، رجال الشرق، 23 أغسطس 2011.</ref> در نهایت تفاهمی که بین نمایندگان تشکل‌ها و تشکل ملی سوریه حاصل شد دولتی که حفی العظم تشکیل خواهد داد می‌بایست وزیران آن بین نمایندگان تشکل‌های اعتدال‌گرا و [[تشکل ملی (سوریه)|تشکل ملی]] به صورت برابر باشد.<ref>سوريا صنع دولة وولادة أمة، وديع بشور، دار اليازجي،دار‌اليازجي، دمشق 1994، 396</ref>

{{نقل قول|إنی أعمل بما توحیه إلیّ معرفتی لمصلحة بلدی.{{سر خطسخ}}{{کوچک}}من به هرچه می‌دانم به مصلحت کشورم است عمل می‌کنم.{{پایان کوچک}}|محمد علی العابد}}

نخستین دولت زمان العابد [[دولت سوریه ژئیه ۱۹۳۲|دولت حقی العظم]] بود که از چهار وزیر در ۱۴ ژوئن شکلیل شد و وزرای آن نیز به صورت مساوی بین اعتدال‌گرایان سوری و [[تشکل ملی سوریه]] تقسیم شده بود. این دولت مخالفان اندکی داشت، در سال نخستین که آغاز به کار کرده بود نگرانی‌های امنیت ففط می‌رفت.<ref>سوریة والانتداب الفرنسی، مرجع سابق، ص.234</ref> دولت نخست حفی العظم در ۳ ژوئن ۱۹۳۳ استعفا کرد و دوباره دولت با نخست‌وزیری حفی العظم در همان سال تشکیل شد با این تفاوت که در دولت جدید اعضای [[تشکل ملی سوریه]] حضور نداشت این تصمیم در پایان گفت‌و گوگفتگو در مورد نگرانی‌ها در مورد قرارداد دوستی و هم‌پیمانی با فرانسه بود. با وجود اینکه [[تشکل ملی سوریه]] در دولت جدید کنار زده شده بودند اما روابط دوستانهٔ خود را با العابد به وسیلهٔ نجیب أرمنازی، سرپرست ارشد قصر ریاست‌جمهوری از یک سو و عیدل جمیل مردم، یکی از پایه‌های تشکل ملی سوریه از سوی دیگر حفظ کرد. نخست‌وزیری العظم برای بار دوم یک سال ادامه یافت در این مدت مأموریت مستشار فرانسوی هانری بونسو به پایان رسید و سفر فرانسه در [[جمهوری خلق چین]] شد و شارل دی مارتیل جایگزین وی شد و زمانی که دی مارتیل در تاریخ ۱۲ اکتبر ۱۹۳۳ به [[بیروت]] رسید نشست صافیتا برگذاربر‌گزار شد و در آن [[علویان (سوریه)|علویان سوری]] درخواست الحاق [[دولت العلویین]] به سوریه شدند که در سال ۱۹۲۰ از این کشور جدا شده بود.<ref>سوریا صنع دولة وولادة أمة، ودیع بشور، دار الیازجی،دار‌الیازجی، دمشق 1994، ص.394</ref>

در کل نخست‌وزیری العظم حدوداحدوداً دو سال به درازا انجامید و قبل از اینکه سال سومش شروع شود با پافشاری اعضای [[تشکل ملی سوریه|تشکل ملی]] و تظاهرات‌های مردمی در سراسر سوریه مبنی بر پایان تحت‌الحمایگی فرانسه بر سوریه که مردم تحقق نیافتن این امر را در ضعف دولت می‌دانستند و هم‌واره با العظم مخالفت می‌کردند،‌دیمی‌کردند،دی مارتیل با العابد به این توافق رسیدند که به العظم پیشنهاد استعفا بدهند، بعد از استعفای وی [[تاج‌الدین الحسنی]] [[رئیس کشور]] پیشین مکلف تشکیل دولت شد [[دولت سوریه (مه ۱۹۳۴)|دولت سوم زیر نظر العابد]] از بهارستان سوریه رأی اعتماد دریافت نکرد تا توسط مستشار فرانسوی تأیید شد.<ref>سوریة والانتداب الفرنسی، مرجع سابق، ص.242</ref> و یک سال و نیم این دولت پابرجا ماند تا براثر [[اعتصاب عمومی سوریه ۱۹۳۶|اعتصاب عمومی سوریه]] در فوریه ۱۹۳۶ وادار به استعفا شد دا دولت [[دولت سوریه (فوریه ۱۹۳۶)|عطا الایوبی]] با وعدهای بی‌طرفی و برگذاری انتخابات آزاد جایگزین آن دولت شود.