سنباد: تفاوت میان نسخه‌ها

|توضیح_تصویر=

|لقب‌ها=فیروز اسپهبد (پیروز اسپهبد- یعنی سردار فاتح)

|اهل= [[خراسان]]؛ [[نیشابور]]

[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/362874/al-Mansur Encyclopædia Britannica. 2010. Encyclopædia Britannica Online. 12 Oct. 2010]</ref>

|تاریخ_مرگ= ۱۳۸ ه. ق. - ۷۵۵ یا ۷۵۶ میلادی

|محل_مرگ= نزدیک [[همدان]]

'''سنباد مجوس''' (مقتول به سال ۱۳۸ ه. ق. - ۷۵۵ یا ۷۵۶ میلادی) پس از قتل ابومسلم در [[ری]] و نیشابور به خونخواهی ابومسلم علیه [[خلیفه عباسی]] [[منصور]] قیام کرد. <ref>

[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/362874/al-Mansur Encyclopædia Britannica. 2010. Encyclopædia Britannica Online. 12 Oct. 2010]</ref>

پس از سرنگونی دستگاه خلافت امویه به دست [[ابومسلم]] و برقراری خلافت [[عباسیان]] در بغداد، نفوذ و قدرت ابومسلم در خراسان باعث هراس دومین خلیفه عباسی، المنصور، شد و به دستور خلیفه ابومسلم در بغداد فروگرفته شد .<ref>تاریخ ایران کمبریج، جلد چهارم، از ظهور اسلام تا آمدن دولت سلجوقیان، صفحه 59 از چاپ انتشارات امیرکبیر</ref>. اهمیت ابومسلم به‌عنوان حلقه اتصال زنده حکومت مرکزی‌ای که در شرف پیدایی بود و ولایت خراسان که تامین‌کننده اصلی قدرت نظامی این حکومت بود هنگامی آشکار گردید که خراسان به دنبال قتل او دستخوش شورش‌های پیاپی شد. نخستین این شورش‌ها، طغیان سنباد در سال ۱۳۸ ه. ق. - ۷۵۵ میلادی بود.

طغیان غیرمسلمانان به خون‌خواهی سرداری مسلمان بیانگر قدرت و نفوذ ابومسلم در منطقه بود. سنباد هفتاد روز پس از برافراشتن علم طغیان بر ضد عباسیان کشته شد. اما نهضت وی مردم بسیاری را زیر علم خود گرد آورد. همچنین جنبش سنباد به تشکیل یک سازمان دینی مخفیانه برضد عباسیان به نام [[بومسلمیه]] که سال‌ها به پرورش احساسات ضد عباسیان می‌پرداخت کمک کرد .<ref>تاریخ ایران کمبریج، جلد چهارم، از ظهور اسلام تا آمدن دولت سلجوقیان، صفحه 59 از چاپ انتشارات امیرکبیر</ref>. سندباد با حرکت از نیشابور، [[قومس]]، [[ری]] و [[قم]] را متصرف شد و گروهی بسیار از مزدکیان و مجوسان طبرستان گرد او جمع شدند. سنباد در ری با کمک جمعی که به وی پیوسته بودند موفق به اعدام فرمانروای [[ری]] شد{{نیاز به ذکر منبع}}. با پادشاه طبرستان، [[اسپهبد خورشید]]، رابطهٔ دوستانه برقرار کرد و بدین‌گونه از [[نیشابور]] تا [[طبرستان]] اجتماع را به‌شدت متشنج ساخت.

عده اتباع او را حدود ۱۰۰ هزار تن نوشته‌اند{{نیاز به ذکر منبع}}. شورش او فقط ۷۰ روز طول کشید و در این مدت فتوحات بسیار کرد. عاقبت یکی از سرداران منصور خلیفه به نام [[جمهور بن مرار عجلی]] او را در نزدیکی همدان شکست داد و ۶۰ هزار تن از اتباع او را بقتل رسانید {{نیاز به ذکر منبع}}. این جنگ در صحرای بین ری و همدان اتفاق افتاد و گویند آمار کشته شدگان سپاه سنباد به حدی بود که تا سال ۳۰۰ ق/ ۹۱۲ م، استخوان‌های کشته شدگان در آن مکان باقی‌مانده بود.<ref>دانشنامه رشد، مقاله‌یمقالهٔ خورشید بن دادمهر </ref>. سنباد خود از اسپهبد خورشید پناه خواست و به این ترتیب روی به طبرستان نهاد. اما طوس، پسر عموی اسپهبد که از جانب او با ساز، مرکب، آلات و هدایا به استقبال سنباد رفته بود به خاطر بی حرمتی‌ای که در رفتار سنباد احساس می‌کرد او را کشت. <ref>دانشنامه رشد، مقاله‌یمقالهٔ خورشید بن دادمهر</ref> و بدین گونه نهضت سنباد شکست خورد.

* علائی حسینی، مهدی. «ابومسلم از واقعیت تا افسانه»، مشهد: [[آستان قدس]] رضوی، ۱۳۷۵، صص۱۵۷-۱۵۹

* صدیقی، غلامحسین. «جنبش هایجنبش‌های دینی ایرانی در قرن هایقرن‌های دوم و سوم هجری»، تهران: پاژنگ، ۱۳۷۵، فصل سوم (فیروز اسپهبد معروف به سنباد)= صص۱۶۸-۱۸۵