حزب بعث سوسیالیست عرب – منطقه سوریه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۳:
'''حزب عربی سوسیالیستی بعث''' {{به عربی|حزب البعث العربی الاشتراکی}} در سال ۱۹۴۷ به رهبری [[میشل عفلق]]، [[صلاح الدین البیطار]] و [[زکی ارسوزی]] در سوریه تاسیس شد. این حزب که خواهان رنسانس و رستاخیز و یکی شدن [[جهان عرب]] به یک کشور بود، شاخه‌هایی را در کشورهای مختلف تاسیس کرد که شاخه عراق و شاخه سوریه به مهمترین و قدرتمندترین آن‌ها تبدیل شدند.
 
حزب بعث در سال ۱۹۶۳ در سوریه به قدرت رسید اما اختلافات داخلی بین اعضا باعث شد تا در سال ۱۹۶۶ گروهی از این اعضا که در شاخه منطقه‌ای سوریه متمرکز شده بودند علیه حکومت سوریه و شاخه ملی (فراکشوری) حزب بعث کودتا کرده و حکومت را به دست گیرند. از این زمان اختلاف بین شاخه سوریه و شاخه عراق حزب نیز اوج گرفت و دو سال بعد شاخه عراقی حزب هم به ایجاد سازمان مستقلی با نام حزب بعث اقدام کرد که رقابت و دشمنی سختی با شاخه سوریه‌ای داشت.
 
== دیدگاه ==
[[بعثیسم]]، آمیزه‌ای از ناسیونالیسم عربی، پان عربیسم، سوسیالیسم عربی و علایق سوسیالیستی و ضد امپریالیستی، ایدئولوژی این حزب بود. شعار آن «اتحاد، آزادی، سوسیالیسم» (وحده، حریه، اشتراکیه) خواهان اتحاد عربی، و آزادی از قید کنترل و دخالت غیر اعراب است. دکترین حزب بعث عمدتاً توسط [[میشل عفلق]] که به ویژه تحت تأثیر اندیشه‌های آندره‌ژید، رومن رولان، آناتول فرانس، مارکس و نیچه قرار داشت، تدوین شده‌است. البته میشل عفلق پس از کودتای شاخه سوریه حزب بعث از کشور فرار کرده و پس از به قدرت رسیدن حزب بعث در عراق به عنوان رهبر فکری جریان بعثی به مقام تشریقاتی دبیرکل حزب بعث عراقی‌ها انتخاب شد.
 
سوسیالیسم بعث نیز بر پایه همکاری و تعاون اقشار اجتماعی استوار است و نه براساس جنگ و مبارزه طبقاتی، از این رو بعثی‌ها با [[سوسیالیسم علمی]] مخالفند و اصولاً سوسیالیسم را نوعی ناسیونالیسم می‌دانند که به اعراب امکان می‌دهد تا نیروهای بالقوه خود را به ظهور برسانند. بعث به [[جدایی دین از سیاست]] معتقد است و اهمیتی که به اسلام می‌دهد صرفاً از دیدگاه قومی و فرهنگی است. حزب بعث همچنین از تندروترین جناح‌های ضد اسرائیل دنیای عرب به حساب می‌آید.
 
== تاریخچه ==
 
جنبش بعثی در ۱۹۴۴ در دمشق به صورت اتحادیه مخفی دانشجویان و روشنفکران جوان به رهبری [[میشل عفلق]] مسیحی سوری و [[صلاح بیطار]] مسلمان سنّی سوری تشکیل شد و هدف آن برانداختن تسلط فرانسه بر سوریه بود. این جنبش پس از استقلال سوریه علنی شد و یک برنامه اصلاحات ارضی ملایم را اعلام کرد و با اقتدار سیاسی و اقتصادی زمین‌داران بزرگ و بازرگانان ثروتمند دمشق و حلب به مبارزه برخاست.
 
حزب اصلی بعث در ۷ آوریل ۱۹۴۷ در نتیجه ادغام جنبش عربی بعث، به رهبری عفلق و البیطار و بعث عربی به رهبری ارسوزی تاسیس شد. این حزب به سرعت در [[کشورهای عربی]] از جمله عراق و سوریه شاخه‌هایی تاسیس کرد. حزب بعث در ۱۹۵۳ با [[حزب سوسیالیست سوریه]] (حزب الاشتراکیه) به رهبری [[اکرم حورانی]] یکی شد و این دو [[حزب سوسیالیست بعث عربی]] را تشکیل دادند. این حزب ابتدا از [[پان عربیسم]] تندرو رهبران [[انقلاب ۱۹۵۲ مصر]] سخت جانبداری می­‌کردکرد و یکی از عوامل اتحاد سوریه و مصر به ­صورت [[جمهوری متحد عربی]] بود و در روزگار حکومت [[عبدالکریم قاسم]] در عراق با او کشمکش‌های سخت و خونین داشت. ولی پس از منحل شدن تمام حزب‌ها در جمهوری متحد عرب، حزب بعث، بخصوص جناح اکرم حورانی، به مخالفت با [[جمال عبدالناصر]] پرداخت و پس از منحل شدن [[جمهوری متحد عربی ]] در ۱۹۶۱، اندک اندک قدرت را در سوریه بدست گرفت و از ۱۹۶۳ حزب حاکم بر سوریه شد.
 
حزب بعث در سال ۱۹۶۴ در سوریه دست به ملی کردن بسیاری از مؤسسات و کارخانه‌ها زد و با [[اخوان المسلمین]] درگیر شد.
 
پس از سرنگونی رژیم [[حزب بعث عراق]] در آوریل سال ۲۰۰۳میلادی به دست نیروهای آمریکایی، حزب بعث در سوریه بشدت احساس خطر کرد و به همین علت، حتی از همکاری با دولتمردان عراق که در دوران حکومت صدام، سال‌های زیادی در دمشق مقیم بودند، امتناع می‌ورزد. بعثی‌های میانه رو در سوریه، درصدد اصلاحات داخلی برآمده‌اند. حزب بعث حاکم بر سوریه پس از درگذشت [[حافظ اسد]] در خرداد سال ،۱۳۷۹فرزند او، «بشار» را به جانشینی پدرش برگزید. [[بشار اسد]] یک ماه پس از درگذشت پدرش، در یک همه پرسی به عنوان رییس جمهوری سوریه انتخاب شد.
 
== منابع ==
{{پانویس}}
* آشوری، داریوش؛ دانشنامهٔ سیاسی، تهران، انتشارات مروارید، چاپ چهارم، ۱۳۷۶، ص. ۶۳-۶۴.
* آقا بخشی، علی و افشاری‌راد، مینو؛ فرهنگ علوم سیاسی، تهران، مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشور، چاپ سوم، ۱۳۷۶، ص. ۳۱.
 
[[رده:حزب بعث سوریه|حزب بعث سوریه]]
[[رده:احزاب سودان]]
[[رده:احزاب سیاسی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۴۵ (میلادی)]]
[[رده:احزاب سیاسی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۶۶ (میلادی)]]
[[رده:بنیان‌گذاری‌های ۱۹۶۶ (میلادی) در سوریه]]
[[رده:حزب بعث سوریه|حزب بعث سوریه]]
[[رده:حزب‌ها در سوریه]]
[[رده:حزب‌ها در عراق]]
سطر ۴۳ ⟵ ۴۴:
[[رده:دسته‌های طرفدار دولت در جنگ داخلی سوریه]]
[[رده:سازمان‌های درگیر در جنگ داخلی سوریه]]
[[رده:نژادگرایی عربی در سوریه]]