یوم‌کیپور: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جزبدون خلاصۀ ویرایش
اصلاح ارقام
برچسب: جمع عربی واژگان فارسی (پخ)
خط ۷:
 
بر اساس [[میشنا]]، [[روزه (یهودیت)|روزه گرفتن]] در یوم‌کیپور واجب است؛ همچنین یهودیان در این روز باید از صبح تا شب، از خوردن و آشامیدن پرهیز کنند، از خودشویی بپرهیزند، از استعمال بوی خوش و روغن مالیدن به بدنشان خودداری کنند؛ همچنین آن‌ها نباید کفش چرمی به پا کنند یا با همسر خویش جماع کنند. یهودیان معمولاً در غروب روز پیش از یوم‌کیپور را نیز جشن می‌گیرند و غذای ضیافت برپا می‌کنند؛ در این شام گاه نانی بر سفره می‌نهند که به شکل بال است و معمولاً آن را نمادی از فرشتگان می‌دانند.در این روز معمولاً یهودیان به نشانهٔ شادمانی لباس سفید برتن می‌کنند. یهودیان در روز کیپور، چهار نوبت به کنیسه می‌روند و دعا و نماز می‌خوانند و یک بار هم ایستاده مکتوبی را می‌خوانند که مربوط به آمرزش گناهان است. [[خاخام]] پایان روزه '''یوم‌کیپور''' را با دمیدن در کرنای [[شوفار]] به آگاهی یهودیان می‌رساند، و آن‌ها روزه خود را می‌گشایند.
== نامگذاری ==
یوم در زبان عبری مانند عربی به معنی روز میباشد. لغت کیپور כִּפּוּר در زبان عبری به معنی آمرزش میباشد.
== ارتباط با روش هشانا ==
یوم کیپور روز دهم ماه هفتم است و به عنوان شبات شباتها قلمداد میشود. روش هشانا اولین روز این ماه است که در آن آمرزش از خداوند درخواست میشود. یوم کیپور تکمیل کننده روزهای مقدس یمیم نورائیم است که با روش هشانا شروع میشود.
=== کتاب بهشتی باز میشود ===
بر اساس سنت یهودی، ماه هفتم ماه قضاوت خداوند بر قوم اسرائیل است. از این رو روش هشانا، یوم هادین ( یوم الدین در زبان عربی) نامیده میشود. از این رو در ده روز بین روش هشانا تا یوم کیپور دادگاه الهی در حال تصمیم گیری است و در روز یوم کیپور حکم دادگاه الهی برای سال بعد صادر میشود. در ده روز بین روش هشانا و یوم کیپور یهودیان تلاش میکنند که رفتار خود را اصلاح کنند و برای گناهان خود درخواست بخشش کنند. عصر روز یوم کیپور یهودیان به گناهان خود اعتراف میکنند و در پایان یوم کیپور امیدوارند که خداوند گناهان آنها را مورد بخشش قرار دهد.
== در زمان معبد اول و دوم ==
در کتاب مقدس مراسم خاصی برای یوم کیپور ذکر شده است. در [[لاویان]] ۱۶:۲۹ دستور ایجاد روز دهم ماه هفتم به نام یوم کیپور داده شده است. این روز شبات شباتها نامیده میشود که روزی است که فرد باید به روح خود بپردازد.
لاویان ۲۳:۲۷ ذکر میکند که یوم کیپور باید حتما روز استراحت باشد. در سنت بهودی بر اساس [[تلمود]] پنج ممنوعیت برای یوم کیپور وجود دارد :
# چیزی خورده و آشامیده نشود.
# کفش چرمی پوشیده نشود.
# حمام و شستشو انجام نشود.
# فرد خود را توسط لوسیون و یا عطر مسح نکند.
# رابطه جنسی برقرار نشود.
روزه یوم کیپور در غروب خورشید روز قبل آغاز شده و در پایان شب روز یوم کیپور پایان میابد. معمولا به صورت سنتی یهودیان در این روز لباس سفیدرنگ میپوشند. بسیاری یهودیان ارتدوکس روز قبل از یوم کیپور به میکوه میروند.
 
برای طلب مغفرت از خداوند یک فرد باید:
# دعا کند.
# توبه کند.
# به خیریه کمک کند.
== دعاها ==
در نیایش روز کیپور، نیایشگران در [[کنیسا]] آرزو کرده می‌خوانند: پروردگاری که صلح در کهکشان‌ها را بر قرار ساخته، بر سر ما و همه اسرائیل (ملت یهود) سایه صلح برقرار خواهد ساخت.
=== [[کول نیدری]] ===
در روز یوم کیپور قبل از طلوع خورشید یهودیان در کنیسه جمع میشوند. رولهای تورات باز شده و دو نفر آنرا در جلوی [[حذان]] نگاه میدارند. سپس [[حذان]] دعای کول نیدری را میخواند.
== در تورات ==
در تورات یوم کیپور، یوم هاکیپوریم (יוֹם הַכִּפּוּרִים) نامیده میشود. قوانین یوم کیپور در سه بخش تورات بیان شده اند:
# لاویان ۱۶:۱-۳۴ خداوند به موسی فرمان میدهد که به [[هارون]] بگوید که به [[قدس الاقداس]] رفته و در برابر پارچه ای که در برابر [[تابوت عهد]] است قرار گیرد. در این هنگام خداوند در کنار تابوت عهد در ابری حضور دارد. اگر هارون در زمان دیگری به قدس الاقداس وارد شود خواهد مرد. خداوند به قوم اسرائیل دستور میدهد که در روز دهم ماه هفتم توبه کرده و از کار دست بکشند و استراحت کنند. کوهن گادول و کوهنها مسئول رهبری مراسم یوم کیپور هستند.
# لاویان ۲۳:۲۶-۳۲ : خداوند به موسی فرمان میدهد که روز دهم ماه هفتم را مقدس بدارد. مردم باید [[قربانی سوخته]] به خداوند تقدیم کنند و کسی نباید در این روز کار کند. خداوند به موسی میگوید که هر کسی در این روز کار کند، روحش از بقیه مردم جدا خواهد شد. این روز باید روز استراحت باشد.
# اعداد ۲۹:۷-۱۱ : روز دهم ماه هفتم مقدس داشته شود و هیچکس نباید در این روز کار کند. برای قربانی، فرد باید یک گاو جوان، یک قوچ و هفت گوسفند که هرکدام یکسال دارند تقدیم کند. برای کفاره گناهان فرد باید یک بز نر را قربانی کند.
=== تفسیر میدراش ===
در تفسیر میدراش روز یوم کیپور روزی است که موسی برای بار دوم [[ده فرمان]] را دریافت کرد (موسی سنگهای ده فرمان را در بار اول بعد از دیدن پرستش گوساله توسط قوم اسرائیل خرد کرده بود). در این زمان ۴۰ روز دستور خداوند به موسی تکمیل گردید. در این زمان خداوند گناه قوم اسرائیل در پرستش گوساله سامری را مورد بخشش قرار داد و از این رو این روز روز آمرزش نام گرفت.
 
== مراسم در زمان وجود معبد ==
مراسم زیر از سنت شفاهی یهودی در [[تلمود]] استخراج شده است. در زمانی که معبد در اورشلیم وجود داشت کوهن گادول یا کاهن اعظم وظیفه داشت یک سری مراسم بسیار پیچیده را به دقت انجام دهد. این مراسم مهمترین قسمت یوم کیپور بود زیرا در واقع کاهن اعظم با انجام این مراسم برای قوم اسرائیل طلب آمرزش میکرد. انجام این مراسم بسیار سخت بود و نیازمند پنج بار غسل در میکوه و چهار بار تعویض لباس توسط [[کاهن اعظم]] بود. هفت روز قبل از یوم کیپور، [[کاهن اعظم]] در اتاق پالهدرین در معبد خود را زندانی میکرد و به مطالعه دستورات کاهنهای قبلی و روحانیون که با مراسم آشنا بودند میپرداخت. در این هنگام خاکستر گاو سرخ به همراه آب به او برای طهارت پاشیده میشد. مراسم روز یوم کیپور به شرح زیر بودند:
* قربانی صبحگاه (تامید): کوهن گادول اول قربانی روزانه معمولی را در صبحگاه انجام میداد. این مراسم معمولا توسط روحانیون عادی انجام میشد. برای اینکار او یک لباس طلایی خاص میپوشید و دستها و پاهای خود را در میکوه میشست.
* تعویض لباس : کوهن گادول در میکوه خاصی در معبد غسل میکرد و سپس لباس خاصی میپوشید. او دستها و پاهای خود را دوبار میشست.
* قربانی گاو به عنوان کفاره شخصی: کوهن گادول بر روی گاو خم میشد و اعتراف به گناهان خود و خانواده اش میکرد و نام خدا (یهوه) را بر زبان میاورد. مردم بعد از شنیدن نام خدا سجده میکردند. او سپس گاو را قربانی کرده و خون آن را در ظرفی جمع میکرد.
* قرعه بین دو بز: در دروازه شرقی، کوهن گادول بین دو بز قرعه میکشید و یکی را برای خدا قربانی میکرد و یکی را برای [[عزازل]] کنار میگذاشت. کوهن گادول بین شاخهای بزی که برای [[عزازل]] در نظر گرفته شده بود نواری قرمز رنگ میبست.
* آماده سازی عود
* قربانی عود
* پاشیدن خون گاو در قدس الاقداس
* قربانی بز برای کفاره گناهان کوهنها
* پاشیدن خود در قدس
* سوزاندن خون در آتشگاه
* بز برای عزازل
* آماده سازی حیوانات قربانی
* خواندن تورات
* تعویض لباس
* قربانی قوچها
* قربانی مصاف
* سوزاندن امحا و اشحا
* تعویض لباس
* خارج کردن عود از قدس الاقداس
* تعویض لباس
* قربانی عصرانه
[[پرونده:Yom Kippur on Highway 20 Tel-Aviv.jpg|بندانگشتی|بزرگراهی در تل آویو در روز یوم کیپور. ]]
== در اسرائیل مدرن==
در کشور اسرائیل روز یوم کیپور یک عید رسمی است. در این روز تلویزیون و رادیو هیچ برنامه ای پخش نمیکنند، فرودگاه بسته است، اتوبوس و مترو از کار میفتند و تمامی مغازه ها تعطیل خواهند بود. در سال ۱۹۷۳ در روز یوم کیپور آژیر به صدا در آمد تا مردم را از حمله ناگهانی مصر و سوریه آگاه کند. در سال ۲۰۱۳، ۷۰٪ مردم اسرائیل اظهار کردند که مایلند در روز یوم کیپور روزه بگیرند. از این رو عبارت "صوم کل" (روزه ساده) عبارتی رایج در بین یهودیان در روز قبل از یوم کیپور است. در روز یوم کیپور خوردن و آشامیدن در انظار عمومی بسیار بد تلقی میشود. همچنین گوش کردن به موسیقی و رانندگی وسائل نقلیه بسیار مقبوح است. قانونی در مورد این مسائل وجود ندارد ولیکن به دلیل فشار اجتماعی کسی این اعمال را انجام نمیدهد. در چند سال اخیر یهودیان سکولار گاهی در روز یوم کیپور به دوچرخه سواری و اسکیت در خیابانهای خالی در روز یوم کیپور پرداختند.
== در بین مسیحیان ==
بعضی فرقه های مسیحی جدید که روز شبات را در روز شنبه مانند یهودیان نگاه میدارند به روزه یوم کیپور نیز اعتقاد دارند. ولیکن این گونه مسیحیان معمولا روزه غروب تا غروب و نه ۲۵ ساعته میگیرند.
== در اسلام ==
{{اصلی|نسیء}}
در ابتدای هجرت محمد به مدینه، تقویم یهودی و تقویم اسلامی با یکدیگر یکسان بوده و دارای سالهایی با ماه کبیسه (سیزده ماهه) بود. در روایات زیادی به خصوص در بین کتب مسلمانان سنی، روایت شده است که وقتی محمد به مدینه رسید در روز یوم کیپور و روز عاشورا بود. او به پیروان خود دستور داد که مانند یهودیان در این روز روزه بگیرند. ولیکن در زمانی که قبله از اورشلیم به مکه تغییر یافت و دو دین اسلام و یهودیت به صورت کامل از یکدیگر جدا شدند، آیه نسیء نازل شد و تقویم مسلمانان همیشه ۱۲ ماگردید. از این زمان دیگر عاشورا و یوم کیپور در یک روز نیستند و زمان عاشورا و یوم کیپور هر سال نسبت به یکدیگر تغییر میکنند. از این رو دلیل روزه در روز عاشورا در بین مسلمانان سنی مربوط به یوم کیپور است با اینکه امروزه یوم کیپور و عاشورا در دو روز مختلف هستند.
== جستارهای وابسته ==
* [[حنوکا]]