ویکی‌پدیا

مس(II) سولفات: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
ویرایش سراسر مقاله و تمیزکاری
جز ابرابزار
خط ۱:
{{Chembox
| Name = مس(II) سولفات
| ImageFileL1 = CuSO4.5H2O.jpg
| ImageSizeL1 = 150px
| ImageNameL1 = بلورهای مس(II) سولفات<sub>4</sub>&nbsp;·&nbsp;5H<sub>2</sub>O
| ImageFileR1 = Copper(II)-sulfate-pentahydrate-sample.jpg
| ImageSizeR1 = 150px
| ImageNameR1 =تصویر مس(II) سولفات پنتوهیدرات پودر شده
| ImageFileL2 = Copper(II)-sulfate-unit-cell-3D-balls.png
| ImageSizeL2 = 150px
| ImageNameL2 = Ball-and-stick model of the unit cell of anhydrous copper(II) sulfate
| ImageFileR2 = Copper(II)-sulfate-3D-vdW.png
| ImageSizeR2 = 120px
| ImageNameR2 = مدل فضا پرکن
| IUPACName = Copper(II) sulfate{{سخ}}pentahydrate
| OtherNames = Copper(II) sulfate{{سخ}}Copper(II)sulfate{{سخ}}Cupric sulfate{{سخ}}Blue vitriol{{سخ}}Bluestone{{سخ}}[[کالکانتیت]]
| Section1 = {{Chembox Identifiers
| CASNo = 7758۷۷۵۸-98۹۸-7۷
| EINECS = 231۲۳۱-847۸۴۷-6۶
| RTECS = GL8800000
}}
| Section2 = {{Chembox Properties
| Formula = CuSO<sub>4</sub>·5H<sub>2</sub>O (pentahydrate){{سخ}}CuSO<sub>4</sub> (anhydrous)
| MolarMass = 249.684 g/mol (pentahydrate){{سخ}}159.608 g/mol (anhydrous)
| Appearance = blue crystalline solid (pentahydrate){{سخ}}gray-white powder (anhydrous)
| Solubility = 31.6 g/100 ml (0&nbsp;°C)
| MeltingPt = 110&nbsp;°C (− 4H<sub>2</sub>O){{سخ}}150&nbsp;°C (423 K) (− 5H<sub>2</sub>O){{سخ}}650&nbsp;°C ''decomp.''
}}
| Section3 = {{Chembox Structure
| Coordination = Octahedral
| CrystalStruct = [[دستگاه بلوری تریکلینیک]]
}}
| Section4 = {{Chembox Thermochemistry
| DeltaHf = -769.98 kJ/mol
}}
| Section4 = {{Chembox Thermochemistry
| Entropy = 109.05 J.K<sup>−1</sup>.mol<sup>−1</sup>
}}
| Section7 = {{Chembox Hazards
| EUClass = مضر ('''Xn'''){{سخ}}Dangerous for the environment ('''N''')
| NFPA-H = 2۲
| NFPA-F =
| NFPA-R =
| FlashPt =آتش‌گیر نیست
}}
| Section8 = {{Chembox Related
| OtherCations = [[نیکل(II) سولفات]]{{سخ}}[[روی سولفات]]}}
}}
'''مس (II)سولفات مسسولفات''' یک ترکیب شیمیایی با فرمول [[مس|Cu]][[گوگرد|S]][[اکسیژن|O]]<sub>4</sub> و یا 5۵ آبه است. این ماده (که در اصل از خانواده [[نمک|نمکهاست]]) مجموع چند ترکیب است که در میزان آبپوشیدگی با هم تفاوت دارند. شکل بی آب مس سولفات، پودر سبز کم رنگ یا سفید مایل به خاکستری است؛ در حالی که مس سولفات پنج آبه که رایج‌ترین شکل این ماده است، به رنگ آبی روشن است. مس سولفات به همراه واکنش حرارت زا در آب حل می‌شود و ترکیب مایع به دست می‌دهد که هندسه مولکولی هشت سطحی و خاصیت [[پارامغناطیس|پارامغناطیسی]] دارد. از اسامی دیگر مس سولفات می‌توان به کات کبود اشاره کرد.
مس سولفات به صورت صنعتی از طریق [[الکترولیز]] فلز مس با [[سولفوریک اسید]] غلیظ یا [[اکسید مس (I)]] با سولفوریک اسید رقیق تهیه می‌شود. مس سولفات برای مصارف آزمایشگاهی معمولاً به صورت آماده تهیه می‌شود. شکل بدون آب مس سولفات به عنوان ماده معدنی کمیاب با نام [[کالکوسیانیت]] وجود دارد. مس سولفات آبدار در طبیعت با عنوان کالکانتیت (پنج آبه) و دو مورد کمیاب تر بوناتایت (سه آبه) و بوثایت (هفت آبه) ایجاد می‌گردد.
 
== درباره سولفات مس ==
سولفات مس ریز مغذی کشاورزی، کات کبود و یا سولفات مس به رنگ آبی و بدون بو که دارای کاربردهای مختلفی در زمینه‌های کشاورزی ،کشاورزی، صنعتی، شیمی و طبی دارد. برای تهیه سولفات مس میتوانمی‌توان از مس و اسید سولفوریک استفاده کرد. با این وجود مس از لحاظ تجاری به صورت ورقه هایورقه‌های بزرگ و به عنوان یكیک منبع اقتصادی در کشور ایران در دسترس است. مس سولفات پنج آبه به سهولت در آب حل می شودمی‌شود. هم چنین در متانول و گلیسرول وتا حدی در اتانول قابل حل است. وقتی كهکه كریستال هایکریستال‌های آبی مس سولفات در شعله باز گرما داده می شوندمی‌شوند بدون آب می شوندمی‌شوند و به رنگ سفید خاكستریخاکستری در می آیندمی‌آیند.
سولفات مس با فرمول CuSO<sub>4</sub> - 5H<sub>2</sub>O دارای کریستال هایکریستال‌های آبی رنگ، شفاف و پودر به رنگ آبی روشن می باشدمی‌باشد. کریستال هایکریستال‌های سولفات مس در هوای خشک به تدریج شکفته می شودمی‌شود. در دمای ۴۵ درجه دو ملکول آب خود را از دست می دهدمی‌دهد و در ۱۱۰ درجه، چهار ملکول آب کریستالی را از دست می دهدمی‌دهد و آخرین آب کریستالی را در دمای ۲۵۰ درجه سانتیگراد از دست می دهدمی‌دهد. این ماده در دمای ۴۰۰ درجه تجزیه می شودمی‌شود. وزن مخصوص آن ۲٫۸۷ است . یک گرم سولفات مس در ۳ میلی لیتر آب سرد و ۰٫۵ میلی لیتر آب جوش حل می شودمی‌شود و حلالیت آن در آب محتوی اسید سولفوریک کاسته می شودمی‌شود. مس سولفات یا گوهر آبی و یا زاج كبود؛کبود؛ یكیک تركیبترکیب شیمیایی است كهکه در گستره وسیعی از صنایع مورد استفاده قرار می گیردمی‌گیرد. این نمكنمک بسته به درجه آب پوشی به صورت یكیک سری تركیباتترکیبات متفاوت یافت می شودمی‌شود. کالکوسیانیت (یكیک نوع سنگ معدن مس ) فرم بدون آب مس سولفات است و یكیک ماده معدنی كمیابکمیاب است و به صورت پودر سبز كمکم رنگ و یا سفید مایل به خاكستریخاکستری می باشدمی‌باشد. فرم هایفرم‌های آبپوشیده متنوعی از مس سولفات شامل مس سولفات سه آبه، پنج آبه و هفت آبه موجود است. با این وجود مس سولفات پنج آبه (CuSO4.5H2O) متداول ترین فرم این نمكنمک است كهکه آبی روشن است و به نام کالکانتیت (سنگ خاردار ) شناخته می شودمی‌شود. رنگ آبی روشن كریستال هایکریستال‌های مس سولفات آبپوشیده كهکه به دلیل وجود آب متبلور شده است بهترین راه برای تمایز بین فرم بدون آب و آب‌پوشیده است.
 
== کاربرد سولفات مس در کشاورزی ==
# سولفات مس در کشاورزی به مقدار زیادی مصرف می شودمی‌شود که برخی از این موارد در ذیل ارائه می شودمی‌شود.
# سولفات مس پنج آبه به طور متداول به عنوان ضد قارچ برای كنترلکنترل ویروسویروس‌های های باكتریاییباکتریایی و بیماری هایبیماری‌های قارچی محصولات,محصولات، میوهمیوه‌ها ها وسبزی هاوسبزی‌ها مانند زنگ گیاه,گیاه، لكهلکه برداشتن برگ ها,ها، آفت هاآفت‌ها وزخم پوست سیب استفاده می شودمی‌شود. سولفات مس در تشكیلتشکیل كلروفیلکلروفیل و پدیده فتوسنتز دخالت دارد.
# مس سولفات همچنین باعث تحریكتحریک در تشكیلتشکیل ویتامین A میشودمی‌شود. نقش متابولیكیمتابولیکی مس در چندین سیستم آنزیمی مشخص شده است و همچنین نقش مهمی در بیوسنتز و فعالیت اتیلن به عنوان هورمون رسیدگی میوه هامیوه‌ها داراست. فرم قابل جذب مس در خاكخاک كاتیونکاتیون دو ظرفیتی Cu+2 میمی‌باشد. باشد .فرآیندفرایند جذب مخصوص قابلیت دسترسی مس را تحت تاثیرتأثیر قرار می دهد،می‌دهد، این فلز در اسیدیته بالا به سختی جذب می شودمی‌شود از اینرو استفاده از تركیباتترکیبات سولفاته در حل این مشكلمشکل موثرمؤثر است.
# برای رفع كمبودکمبود مس (Cu) می توانمی‌توان یا كودهایکودهای حاوی آن را یا سولفات مس محلول در آب را به خاكخاک اضافه و یا محلول پاشی نمود. كاربردکاربرد سولفات مس در حد ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ گرم در ۱۰۰۰ لیتر آب در اوایل بهار نیز موفقیت آمیز می باشدمی‌باشد. در غلظت زیاد، مس نیز باعث مسموم شدن گیاه شده، میوه هامیوه‌ها حالت تركترک خورده و سیاه رنگ پیدا می کنندمی‌کنند و در روی برگ‍ها نیز نقاط نكروزهنکروزه قهوه ایقهوه‌ای رنگ و ریزی مشاهده می شودمی‌شود.
 
== مصارف عمده مس سولفات در صنایع ==
# سولفات مس ،مس، در تولید رنگ هایرنگ‌های آبی و سبز ،سبز، در رنگرزی پارچه هایپارچه‌های نخی و ابریشمیابریشمی، ،معادن، معادن ، آبکاری ،آبکاری، ساخت مرکب برای ورق هایورق‌های حلبی، رنگ مو، تولید سموم قارچ کش و باکتری کش، حفاظت چوب و تراورس، رنگرزی چرم، باطری سازی، گراور سازی، از بین بردن خزه در استخر ها،استخرها، مکمل غذای دام وطیور، تولید شعله سبز در مواد آتش بازی مورد استفاده است. معمولاً در صنایع مختلف از سولفات مس که فاقد اسید نیتریک باشد، استفاده می شودمی‌شود.
# استفاده از سولفات مس به مقدار ۵۰۰ppm در آب آشامیدنی ماکیان برای کنترل آسپرژیلوز و کاندیدیاز و درماتیت گانگرنی توصیه شده است.
# مس سولفات اغلب برای تهیه كاتالیست هاکاتالیست‌ها برای چندین واكنشواکنش در بسیاری از صنایع استفاده می شودمی‌شود.
# فرم بدون آب مس سولفات بسیاری از فرایند هافرایندها مانند جابه جایی در سنتز هایسنتزهای آلی را كاتالیز میکاتالیز كندمی‌کند.
# در خالص سازی گازها برای برداشتن هیدروژن كلریدکلرید و هیدروژن سولفید استفاده می شودمی‌شود.
# کاربرد مس سولفات در تهیه رنگرز میانی و کاتالیز سنتز ترکیب دی آزو ورنگ خوردن پتالوسیانین بسیار متداول است.
# مس سولفات در آبکاری به عنوان الکترولیت استفاده می شودمی‌شود و همچنین در واکنش هایواکنش‌های رسوبی مورد استفاده قرار می گیردمی‌گیرد.
# به عنوان یک ماده افزایشی در چسب هاچسب‌ها استفاده می شودمی‌شود.
# مس سولفات به عنوان یک ماده رنگ دهنده برای شیشه، چسب و سرامیک استفاده می شودمی‌شود.
# مس سولفات هم چنین در بسیاری از رشته هایرشته‌های شیمی برای انجام واکنش هایواکنش‌های متنوع استفاده می شودمی‌شود.
 
== منابع ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/مس(II)_سولفات»