سلطان ابراهیم میرزا تیموری: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←هنرپروری |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۴:
ابراهیم سلطان همچنان در کارهای حکومت صاحب مشاغلی بود تا در ۸۱۷ق از سوی پدر فرمانروای [[فارس]] و توابع آن گردید و راهی آن ایالت شد. او تا پایان عمر بیشتر اوقات را در آنجا به سر آورد و هم در آنجا درگذشت <ref>عبدالرزاق سمرقندی، ۲(۱)/۱۶۵-۱۶۶</ref><ref>فصیح، ۳/۲۱۸</ref><ref>میرخواند، ۶/۶۲۱</ref>.
== نبردها ==
سطر ۳۴ ⟵ ۳۵:
ابراهیم سلطان دو فرزند پسر داشت. پسر بزرگ او به نام [[اسماعیل سلطان]] در حیات پدر در ۸۳۵ ق در گذشت. پسر دوم او میرزا عبدالله در ۸۳۶ ق زاده شد. او پس از مرگ پدر در دو سالگی به حکم شاهرخ به فرمانروایی فارس رسید<ref>عبدالرزاق سمرقندی، ۲ (۲) / ۶۴۲</ref> <ref>میرخواند، ۶/۷۱۰</ref>. حکومت او در این ایالت ۱۰ سال به درازا کشید. [[میرزا سلطان محمد |سلطان محمد ]] فرزند[[بایسنقر میرزا| بایسنقر تیموری]] پس از فتح شیراز او را به خراسان فرستاد و در آنجا به یاری عم خود به حکومت سمرقند رسید<ref>تهرانی، ۳۰۷- ۳۰۸</ref>. میرزا عبدالله تا ۸۵۵ ق در همین شهر حکومت داشت و در این سال [[سلطان ابوسعید میرزا]] او را به قتل رساند<ref>کربلایی، ۱۰۴</ref>.
== هنرپروری==
ابراهیم سلطان از شاهزادگان با ذوق، هنرمند و دانش‌دوست تیموری بود. افزون بر آنکه خود در چند زمینهٔ هنری تبحر داشت، هنرمندان و دانشمندان را نیز زیر حمایت خود می‌گرفت و در رونق و اعتلای ادبیات بسیار کوشا بود. ظاهراً او علاقه داشت دانشمندان و ادیبان را اطراف خود گردآورد.<ref>فرانسیس ریشارد</ref> شرف‌الدین علی یزدی از دانشمندانی است که در دستگاه او می‌زیسته و کتاب ظفرنامه را به دستور او نوشته است. شرف‌الدین در این کتاب بارها از ممدوح خود یاد کرده و مثنوی‌هایی در مدح وی سروده و در کتابش جای داده است <ref>برای نمونه نک: ص ۱۷، ۱۹۸، ۷۹۲، ۸۲۶، ۸۴۸</ref>. همچنین مؤلّفی به نام شجاع کتاب انیس الناس را در ۸۳۰ق به نام او تألیف کرده است. اصل نسخهٔ این کتاب که برای خزانهٔ این شاهزاده تهیه شده، از گزند روزگار مصون مانده و اکنون در [[کتابخانه مجلس شورای اسلامی]]، شم ۱، نگهداری می‌شود. مؤلف در مقدمهٔ کتاب <ref>ص ۹-۱۰</ref> از ابراهیم سلطان به نیکی نام برده و او را ستوده و اشعاری نیز در مدحش سروده است. در سایر فصول آن <ref>ص ۱۱۹، ۲۵۸</ref> نیز به مناسبت از ممدوح خود یاد کرده و در یک‌جا از حملهٔ وی به آذربایجان و فتح او و بازگشت به شیراز ضمن حکایتی سخن رانده است <ref>ص ۲۶۲</ref><ref> نفیسی، ۱/۲۶۰</ref>. مورخ نام‌آور، حافظ ابرو نیز پس از در گذشت میرزا بایسنقر تیموری به شیراز نزد ابراهیم سلطان شتافت و چندی در دستگاه او روزگار به سر برد <ref>قاضی احمدقمی، گلستان هنر، ۳۰</ref>.
== نویسندگی ==
سطر ۴۶ ⟵ ۴۹:
== شاعری ==
این شاهزادهٔ هنرمند شعر هم می‌سروده است و بخشی از اشعار او در مجموعه‌ای که نزد مهدی بیانی موجود بوده، آمده، که مقدمهٔ آن را شرف‌الدین علی یزدی نوشته است<ref>بیانی، مجموعهٔ منشآت، ۲۴۰-۲۴۱</ref>. برخی از شاعران هم عصر او از جمله [[عصمت بخاری]]، وی را در اشعار خود ستوده‌اند<ref>نفیسی، ۲/۷۹۰</ref>. او با برادرانش: [[الغ بیگ]] در [[سمرقند]] و [[بایسنقر میرزا]] در هرات، درباره شعر فارسی مکاتبه میکرد<ref>دانشنامه جهان اسلام، ص ۱۹۶</ref>.
سطر ۵۲ ⟵ ۵۵:
ابراهیم سلطان، همچون برادرش بایسنقر، به [[خوشنویس]]ی علاقه بسیار داشت و خود نیز خوشنویسی پرآوازه و از پیروان مکتب مشهور [[یاقوت مستعصمی]] بود. [[قرآن]]های خوشنویسی شده بسیاری که اغلب تاریخ آنها بین سالهای ۸۲۵-۸۱۶ق/ ۱۴۲۲-۱۴۱۳م. است، از او یا منسوب بدوست.<ref> فرانسیس ریشارد</ref> او خوشنویسی برجسته بود و به ویژه [[خط ثلث]] را زیبا می‌نوشت. او این هنر را در آغاز ورود به فارس از [[پیر محمد شیرازی]] فرا گرفته بود. از آثار او در این زمینه چند قرآن نفیس در دست است. یکی از آنها که به خط ثلث در ۸۲۷ق/۱۴۲۴م نوشته شده در [[آستان قدس رضوی]] موجود بوده، ولی اکنون فقط ۱۶ ورق آن محفوظ مانده است<ref>گلچین معانی، ۱۳۷</ref>. قرآن دیگری نیز به [[خط ریحان]] جلی منسوب به ابراهیم سلطان در آستان قدس موجود است، اما رقم کاتب آن مجعول به نظر می‌رسد<ref>گلچین معانی، ۱۳۸</ref><ref>بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ۴/۳-۴</ref>. قرآن نفیس دیگری هم به خط او موجود است که سابقاً در بنای [[دروازه قرآن شیراز]] قرار داشته<ref>مصطفوی، ۵۱</ref> و اکنون در [[موزه پارس شیراز]] نگهداری می‌شود<ref>افلاطونی، ۱۱</ref><ref>بهروزی، ۹۰</ref>. گفته می‌شود که قرآن مورخ ۸۳۰ق موجود در [[موزه متروپولیتن]] نیز به خط اوست<ref>مشکوبی، ۳۸۶</ref>.
== کتیبه‌نگاری ==
سطر ۷۰ ⟵ ۷۴:
== منابع ==
* [http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=696 سید علی آل داود - دانره المعارف بزرگ اسلامی - ابراهيم سلطان بن شاهرخ]
* [http://marashi1340.persianblog.ir/tag/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86 فرانسیس ریشارد - نصرالسلطانی، نصیرالدین مُذهّب و کتابخانه ابراهیم سلطان در شیراز]
*
* بهروزی، علی‌نقی، بناهای تاریخی و آثار هنری جلگهٔ شیراز، شیراز، ۱۳۵۴ش
* بیانی، مهدی، احوال و آثار خوشنویسان، تهران، ۱۳۵۸ش
*
*
* خواندمیر، غیاث‌الدین، حبیب السیر، به کوشش محمد دبیر سیاقی، تهران، ۱۳۶۲ش
* دولتشاه سمرقندی، تذکرهٔالشعراء، به کوشش ادوارد براون، لیدن، ۱۹۰۰م
سطر ۸۷ ⟵ ۹۲:
* فصیح خوافی، احمدبن، مجمل فصیحی، به کوشش محمود فرخ، مشهد، ۱۳۳۹ش
* قاضی احمد قمی، شرف‌الدین حسین، گلستان هنر، به کوشش احمد سهیلی خوانساری، تهران، ۱۳۵۲ش
*
* قزوینی، یحیی، لب التواریخ، تهران، ۱۳۶۳ش
* کربلایی، حافظ حسین، روضات الجنات، به کوشش جعفر سلطان القرائی، تهران، ۱۳۴۴ش
سطر ۹۹ ⟵ ۱۰۴:
* نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی، تهران، ۱۳۴۴ش
* یزدی، شرف‌الدین علی، ظفرنامه، به کوشش عصام‌الدین اورونبایوف، تاشکند، ۱۹۷۲م
* دانشنامه جهان اسلام
== پ‍یوند به بیرون ==
* [http://marashi1340.persianblog.ir/tag/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86 فرانسیس ریشارد - نصرالسلطانی، نصیرالدین مُذهّب و کتابخانه ابراهیم سلطان در شیراز]
* [http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=696 سید علی آل داود - دانره المعارف بزرگ اسلامی - ابراهيم سلطان بن شاهرخ]
</small>
{{خوشنویسی اسلامی}}
| |||