خسرو فرشیدورد: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: نیازمند بازبینی
جز ابرابزار
خط ۳:
|نام_تصویر=
|عرض_تصویر=
|توضیح_تصویر=
|نام دیگر=
|جوایز دریافتی=
|لقب‌ها=
|زمینه فعالیت=
|ملیت= ایرانی
|اهل=
خط ۲۲:
|آرامگاه=
|مدفن=
|نقش‌های برجسته= استاد [[زبان و ادبیات فارسی]]
|پیشه=
|وب‌گاه=
خط ۳۱:
|تاریخ_تولد= [[۱۳۰۸]]
|محل_تولد= [[ملایر]]
|تاریخ_مرگ= [[۹ دی]] [[۱۳۸۸]] |محل_مرگ= [[تهران]]
|امضاء=
|گفتاورد=
خط ۳۸:
}}
 
'''خسرو فرشیدورد''' (آبان [[۱۳۰۸]] - دی [[۱۳۸۸]]) [[استاد]] [[زبان و ادبیات فارسی]] و دارای دیدگاه‌های ویژه در عرصۀعرصهٔ [[دستور زبان]] بود.
[[File:Negaresh Farsi1.jpg|left|thumb|از راست: خسرو فرشیدورد، [[محمد طباطبایی (زبان‌شناس)|محمد طباطبایی]]، [[سعید حمیدیان]]، [[نصرالله پورجوادی]] و [[محمدرضا شفیعی کدکنی]] (در "«سمینار نگارش فارسی"»، [[مرکز نشر دانشگاهی]]، ۱۳۶۱)]]
 
== زندگی ==
خسرو فرشیدورد در سال ۱۳۰۸ در [[ملایر]] متولد شد. پدرش [[خان]] یکی از توابع ملایر بود. تحصیلات خود را تا پایان دورهٔ [[دبیرستان]] در زادگاهش انجام داد، و برای تحصیل در رشتۀرشتهٔ زبان و ادبیات فارسی به [[دانشگاه تهران]] رفت.
 
در سال [[۱۳۴۲]] با ارائۀارائهٔ [[پایان‌نامه|پایان‌نامۀپایان‌نامهٔ]] [[دکتری]] خود با عنوان «[[قید]] در [[زبان فارسی]] و مقایسۀمقایسهٔ آن با قیود [[عربی]] و [[فرانسه (زبان)|فرانسه]] و [[انگلیسی]]» درجهٔ دکتری در زبان و ادبیات فارسی گرفت. از سال ۱۳۴۳ به تدریس در [[دانشگاه اصفهان]] مشغول شد. از سال [[۱۳۴۷]] در [[دانشگاه تهران]] به تدریس در رشتهٔ دستور زبان فارسی و [[نقد شعر]] و متون فارسی پرداخت و تا هنگام [[بازنشستگی]] [[استاد]] دانشگاه تهران بود.
خسرو فرشیدورد در سال ۱۳۰۸ در [[ملایر]] متولد شد. پدرش [[خان]] یکی از توابع ملایر بود. تحصیلات خود را تا پایان دورهٔ [[دبیرستان]] در زادگاهش انجام داد، و برای تحصیل در رشتۀ زبان و ادبیات فارسی به [[دانشگاه تهران]] رفت.
 
به زبان‌های عربی و [[فرانسوی]] تسلط داشت و با زبان‌های انگلیسی، [[پهلوی (زبان)|پهلوی]]، [[اوستایی]] و [[فارسی باستان]] آشنایی کافی داشت. تخصص اصلی خسرو فرشیدورد، دستور زبان و [[نگارش]] فارسی بود و در [[نقد ادبی]] و [[سبک‌شناسی]] نیز صاحب‌نظر بود. او شعر نیز می‌سرود. قالبِ اغلب شعرهای وی [[غزل]] (با مضامین عاشقانه و اجتماعی) بود.
در سال [[۱۳۴۲]] با ارائۀ [[پایان‌نامه|پایان‌نامۀ]] [[دکتری]] خود با عنوان «[[قید]] در [[زبان فارسی]] و مقایسۀ آن با قیود [[عربی]] و [[فرانسه (زبان)|فرانسه]] و [[انگلیسی]]» درجهٔ دکتری در زبان و ادبیات فارسی گرفت. از سال ۱۳۴۳ به تدریس در [[دانشگاه اصفهان]] مشغول شد. از سال [[۱۳۴۷]] در [[دانشگاه تهران]] به تدریس در رشتهٔ دستور زبان فارسی و [[نقد شعر]] و متون فارسی پرداخت و تا هنگام [[بازنشستگی]] [[استاد]] دانشگاه تهران بود.
 
فرشیدورد هرگز صاحب فرزندی نشد، چون به‌دلیل ناملایمت‌هایی که در زندگی زناشویی‌اش بود از همسر خود جدا شد و دیگر هرگز ازدواج نکرد. او بی‌پروا بود و گاهی به کارهایی که در نظام جمهوری اسلامی ایران انجام می شدمی‌شد معترض بود و به همین دلیل از تدریس در مقطع کارشناسی منع شد. پس از بازنشستگی از دانشگاه تهران، مدتی را با بستگانش زندگی کرد و پس از آن به [[سرای سالمندان]] نیکان منتقل شد. <ref name="adel">[http://www.citytomb.com/wiki/view/Khosro_Farshidvard/ زندگینامۀزندگینامهٔ خسرو فرشیدورد] citytomb.com </ref>
به زبان‌های عربی و [[فرانسوی]] تسلط داشت و با زبان‌های انگلیسی، [[پهلوی (زبان)|پهلوی]]، [[اوستایی]] و [[فارسی باستان]] آشنایی کافی داشت. تخصص اصلی خسرو فرشیدورد، دستور زبان و [[نگارش]] فارسی بود و در [[نقد ادبی]] و [[سبک‌شناسی]] نیز صاحب‌نظر بود. او شعر نیز می‌سرود. قالبِ اغلب شعرهای وی [[غزل]] (با مضامین عاشقانه و اجتماعی) بود.
 
دکتر خسرو فرشیدورد روز چهارشنبه [[۹ دی]] [[۱۳۸۸]] در [[تهران]] درگذشت و در بهشت زهرای تهران در قطعه 256،۲۵۶، ردیف 94،۹۴، شماره 37۳۷ به خاک سپرده شد.
فرشیدورد هرگز صاحب فرزندی نشد، چون به‌دلیل ناملایمت‌هایی که در زندگی زناشویی‌اش بود از همسر خود جدا شد و دیگر هرگز ازدواج نکرد. او بی‌پروا بود و گاهی به کارهایی که در نظام جمهوری اسلامی ایران انجام می شد معترض بود و به همین دلیل از تدریس در مقطع کارشناسی منع شد. پس از بازنشستگی از دانشگاه تهران، مدتی را با بستگانش زندگی کرد و پس از آن به [[سرای سالمندان]] نیکان منتقل شد. <ref name="adel">[http://www.citytomb.com/wiki/view/Khosro_Farshidvard/ زندگینامۀ خسرو فرشیدورد] citytomb.com </ref>
 
دکتر خسرو فرشیدورد روز چهارشنبه [[۹ دی]] [[۱۳۸۸]] در [[تهران]] درگذشت و در بهشت زهرای تهران در قطعه 256، ردیف 94، شماره 37 به خاک سپرده شد.
 
== تألیفات ==
 
مشهورترین کتاب‌های او:
 
* ''ج‍مله و تحول آن در زبان فارسی''
* ''دستور مختصر تاریخی زبان فارسی''
سطر ۶۲ ⟵ ۵۹:
* ''دستوری برای واژه‌سازی: ترکیب و اشتقاق در زبان فارسی، ترکیب و تحول آن در زبان فارسی''
* ''تاریخ مختصر زبان فارسی از آغاز تاکنون''
* ''عربی در فارسی''
* ''مسئلهٔ درست و غلط، نگارش و پژوهش در زبان فارسی''
 
غزلی وطنی از خسرو فرشیدورد:
{{شعر}}
{{ب|این خانه قشنگ است ولی خانۀخانهٔ من نیست|این خاک چه زیباست ولی خاک وطن نیست}}
{{ب|آن دختر چشم‌آبی گیسویْ‌طلایی |طناز و سیه‌چشم چو معشوقۀمعشوقهٔ من نیست}}
{{ب|آن کشور نو، آن وطن دانش و صنعت|هرگز به دل‌انگیزی ایران کهن نیست}}
{{ب|در مشهد و یزد و قم و سمنان و لرستان|لطفی‌ست که در کلگری و نیس و پکن نیست}}
{{ب|در دامن بحر خزر و ساحل گیلان|موجی‌ست که در ساحل دریای عدن نیست}}
{{ب|در پیکر گُل‌های دلاویز شمیران|عطری‌ست که در نافۀنافهٔ آهوی ختن نیست}}
{{ب|آواره‌ام و خسته و سرگشته و حیران|هرجا که روم هیچ‌کجا خانۀخانهٔ من نیست}}
{{ب|آوارگی و خانه‌به‌دوشی چه بلایی‌ست|دردی‌ست که همتاش در این دیر کهن نیست}}
{{ب|من بهرِ که خوانم غزل سعدی و حافظ|در شهر غریبی که در او فهمِ سخن نیست؟}}
{{ب|هرکس که زند طعنه به ایرانی و ایران|بی‌شبهه که مغزش به سر و روح به تن نیست}}
{{ب|پاریس قشنگ است ولی نیست چو تهران|لندن به دلاویزیِ شیراز کهن نیست}}
{{ب|هرچند که سرسبز بُوَد دامنۀدامنهٔ آلپ|چون دامن البرز پُر از چین‌وشکن نیست}}
{{ب|این کوه بلند است ولی نیست دماوند|این رود چه زیباست ولی رود تجن نیست}}
{{ب|این شهر عظیم است ولی شهرِ غریب است|این خانه قشنگ است ولی خانۀخانهٔ من نیست.}}
{{پایان شعر}}
 
سطر ۹۰ ⟵ ۸۷:
{{ترتیب‌پیش‌فرض:فرشیدورد، خسرو}}
 
{{ترتیبترتیب‌پیش‌فرض:فرشیدورد، خسرو}}
 
 
 
 
 
 
 
 
{{ترتیب:فرشیدورد، خسرو}}
 
[[رده:استادان گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران]]