|
|name=[[کمزاری]]
|image=[[پرونده:Oman Musandam.png|بی‌قاب|وسط]]
|states=[[عمان]]، شمال ، شمال غرب و شمال شرق : شامل مناطق [[کمزار]] ، جزیره هایجزیره‌های [[خصب]] ، [[لارک]] و [[مسندم]]<ref همname=ensani>{{یادکرد چنینوب|نویسنده مناطقی= از|نشانی استان= [[هرمزگان]]، کرانه جنوبی [[تنگه هرمز]] ، [[بندرعباس]] ، [[بندر لنگه]]<ref>http://www.iranicaonlineensani.orgir/articlesstorage/lori-language-ii<Files/ref><ref>و.و موشکالو 20101208094751- آگویش%20های%20بشکردی،%20کردشولی%20و%20کمزاری.آpdf کریمووا - ای.ک مالچانووا:|عنوان =گویش‌های بشکردی، کردشولی و کمزاری. مترجم:| لیلاناشر عسگری،=ویژه در: «ویژه‌نامهنامه نامه فرهنگستان»، اردیبهشت(گویش ۱۳۸۳شناسی) -|تاریخ شماره=۱۳۸۳ ۲.|تاریخ (ازبازدید صفحه= ۹۶۳۰ تاآوریل ۱۰۶).۲۰۱۵}}</ref>
|region=[[غرب آسیا]]
|speakers= ۱۷۰۰ نفر در سال ۱۹۹۳ میلادی<ref name=ethnologue>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.ethnologue.com/language/zum |عنوان =Kumzari | ناشر =[[اتنولوگ]] |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۳۰ آوریل ۲۰۱۵}}</ref>
|speakers= 5الی 10 هزار نفر<ref>http://www.ethnologue.com/14/show_family.asp?subid=1152 Ethnologue 14 report for Luri</ref>
|ethnicity= 20–15 million [[مردم لر]] ▼|ref=<ref name="Ethnologue">{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=zum |title=Ethnologue figure for luri |publisher=Ethnologue.com |date= |accessdate=2 December 2011}}</ref>
|familycolor=[[زبان‌های هندوایرانی]]
▲|ethnicity=20–15 million [[مردم لر]]
|familycolor=Indo-European
|fam2=[[زبان‌های هندوایرانی]]
|fam3=[[زبان‌های ایرانی]]
|notice=IPA}}
'''گویش کُمزاری''' یا لارکی یکی از گویش‌های [[لری|زبان لری]] است.<ref name=lori-language-ii>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/lori-language-ii |عنوان =LORI LANGUAGE ii. Sociolinguistic Status of Lori | ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا]] |تاریخ = |تاریخ بازدید =۲۳ آوریل ۲۰۱۴|زبان=انگلیسی| نشانی بایگانی =https://archive.today/9Qlsc| تاریخ بایگانی = ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref><ref name=ethnologue/> گستردگی این گویش در دو سوی [[تنگه هرمز]] است.<ref name=lori-language-ii/> ویژگی‌ها و واژگان مشترکی نیز میان این گویش و زبان فارسی وجود دارد.<ref name=lori-language-ii/>
'''گویش کُمزاری''' یا لارکی یکی از گویش‌ها از [[لری|زبان لری]]<ref>http://www.iranicaonline.org/articles/lori-language-ii-language-ii</ref><ref>[http://www.ethnologue.com/14/show_lang_family.asp?code=ZUM اتنولوگ]</ref><ref>http://www.ethnologue.com/14/show_family.asp?subid=1152 Ethnologue 14 report for Luri</ref> از گروه جنوب غربی است که در ایران در جزیره [[لارک]] بدان سخن می‌رانند. کمزاری همچنین در روستای [[کمزار]]، شهر [[خصب]] و دبا در شبه جزیره [[مسندم]] (کرانه جنوبی [[تنگه هرمز]] - روبروی [[بندرعباس]]) در[[عمان]] نیز صحبت می‌شود.<ref>و.و موشکالو - آ.آ کریمووا - ای.ک مالچانووا: گویش‌های بشکردی، کردشولی و کمزاری. مترجم: لیلا عسگری، در: «ویژه‌نامه نامه فرهنگستان»، اردیبهشت ۱۳۸۳ - شماره ۲. (از صفحه ۹۶ تا ۱۰۶).</ref> در [[لارک]] این زبان هنوز فرم اصلی خود حفظ نموده ولی در [[کمزار]]، [[خصب]] و دبا بعلت گستردگی استفاده از زبان عربی در اداره‌ها، مدرسه‌ها و رادیو تلویزیون، در کمزاری تعداد زیادی واژه عربی وارد شده‌است.
==جغرافیا==
به طور کلی جغرافیای گویشوران کمزاری در دو سوی تنگه هرمز است.<ref name=lori-language-ii/> بخشی از گویش‌وارن کمزاری در جنوب ایران و بخشی در شمال عمان ساکن هستند.<ref name=lori-language-ii/> کمزاری همچنین در روستای [[کمزار]]، شهر [[خصب]] و دبا در شبه جزیره [[مسندم]] در [[عمان]] و [[امارات متحده عربی]] نیز صحبت می‌شود.<ref name=ensani/>در [[لارک]] این زبان هنوز فرم اصلی خود حفظ نموده ولی در [[کمزار]]، [[خصب]] و دبا بعلت گستردگی استفاده از زبان عربی در اداره‌ها، مدرسه‌ها و رادیو تلویزیون، در کمزاری تعداد زیادی واژه عربی وارد شده‌است.
در مسندم گویشوران آن ایرانی‌تباران ساحل‌نشین طایفه [[لر|لرزبان]] [[شحوح]] هستند.<ref>و.و موشکالو - آ.آ کریمووا - ای.ک مالچانووا: گویش‌های بشکردی، کردشولی و کمزاری. مترجم: لیلا عسگری، در: «ویژه‌نامه نامه فرهنگستان»، اردیبهشت ۱۳۸۳ - شماره ۲. (از صفحه ۹۶ تا ۱۰۶).</ref>
==وابستگی زبانی==
مالچانووا[[دانشنامه ایرانیکا]] و [[اتنولوگ]] گویش کمزاری را گویشی از زبان شناسلری معاصرمعرفی بنیادمی‌کنند.<ref (موسسه)name=ethnologue زبانشناسی/><ref فرهنگستانname=lori-language-ii/> [[مالچانوا]] زبان شناس روسیه،روس، عقیده دارد که کمزاری یکی از لهجه‌های [[اچمی]] است .<ref>{{چپ‌چین}}<small> Molchanova, E.K., ''Kumzari yazyk/dialekt'', in Yazyki mira: Iranskie yazyki. I. Yugo-Z apadnye Iranskie yazyki, Moskva: Indrik, ۱۹۹۷, pp. ۱۹۱-۱۹۳. </small>{{پایان چپ‌چین}}</ref>. با این حال کومزاری شباهت‌های زیادی نیز با گویش [[میناب|مینابی]] دارد. از دیگر ویژگی‌های کمزاری این است که برای سخنوران به گویش [[لری]] قابل فهم می‌باشد.<ref name=lori-language-ii/>{{یادکردسخ}}در |کتابگستره =گویش‌هایپراکندگی بشکردی،کمزاری کردشولیدر وعمان کمزاریعربی |نویسندهزبان =رسمی واست.و موشکالو،ارتباط آ.آمستمر کریمووا،لرهای ای.ککُمزاری مالچانووابا |ترجمهعرب‌ها =در لیلاعمان عسگریپیدایش |مجموعه‌ای سال(بیش =از ۳۰ درصد) از واژه‌های عربی در واژگان کمزاری و نیز پدیده تداخل آوایی ۱۳۸۳}}</ref>.(شایدبیشکار بهاز همینواژه دلیلکهن‌تر باشد«پیشکار»، کهحین از واژه کهن‌تر «آهن» و غیره) در [http://www.ethnologueآواهای آن را سبب شد.com/14/show_lang_family.asp?code=ZUM اتنولوگ]در نحو کمزاری شاخه‌ایهمانندی‌هایی ازبا لریزبان دانستهعربی شدهدیده می‌شود که احتمالاً به سبب رشد همگرایی این زبان‌ها است.<ref>[http مانند ساختارهایی با معنی «داشتن» با حرف اضافه حالت بایی://www.ethnologue.com/14/show_family.asp?subid=1152 Ethnologueوای 14مه report(«با forمن») Luri<!--«من عنواندارم»، تصحیحمقایسه شدهبا: توسطعربی رباتمَعَهُ -->]«با او» و نیز در ترکیب صفت و موصوف که در زبان عربی، صفت از لحاظ شمار و معرفه یا نکره بودن با اسم مطابقت می‌کند.</ref name=ensani/>
در گستره پراکندگی کمزاری در عمان عربی زبان رسمی است. ارتباط مستمر لرهای کُمزاری با عرب‌ها در عمان پیدایش مجموعه‌ای (بیش از ۳۰ درصد) از واژه‌های عربی در واژگان کمزاری و نیز پدیده تداخل آوایی (بیشکار از واژه کهن‌تر «پیشکار»، حین از واژه کهن‌تر «آهن» و غیره) در آواهای آن را سبب شد. در نحو کمزاری همانندی‌هایی با زبان عربی دیده می‌شود که احتمالاً به سبب رشد همگرایی این زبان‌ها است. مانند ساختارهایی با معنی «داشتن» با حرف اضافه حالت بایی: وای مه («با من») «من دارم»، مقایسه با: عربی مَعَهُ «با او» و نیز در ترکیب صفت و موصوف که در زبان عربی، صفت از لحاظ شمار و معرفه یا نکره بودن با اسم مطابقت می‌کند.<ref>و.و موشکالو - آ.آ کریمووا - ای.ک مالچانووا: گویش‌های بشکردی، کردشولی و کمزاری. مترجم: لیلا عسگری، در: «ویژه‌نامه نامه فرهنگستان»، اردیبهشت ۱۳۸۳ - شماره ۲. (از صفحه ۹۶ تا ۱۰۶).</ref>
از ویژگی‌های آوایی کمزاری وجود ح حلقی و دال و ر برگشته است، که متأثر از زبان‌های خارجی (عربی، اردو) است. پدیده خاص آوایی کمزاری «ر» شدگی است، مانند: دور برای «دود»، و کرام برای «کدام» در حوزه هم‌خوان‌ها این زبان ویژگی‌های تاریخی زبان‌های ایرانی جنوب غربی را نمایان می‌سازد هم‌چون «دانستن» و «پسر» و نه «زانستن» و «پور» که از واژه‌های شمال غربی است.<ref>و.و موشکالو - آ.آ کریمووا - ای.ک مالچانووا: گویش‌های بشکردی، کردشولی و کمزاری. مترجم: لیلا عسگری، در: «ویژه‌نامه نامه فرهنگستان»، اردیبهشت ۱۳۸۳ - شماره ۲. (از صفحه ۹۶ تا ۱۰۶).</ref>
== نمونه‌هایی از زبان کمزاری ==
| 