الکساندر میخایلوویچ پروخورف: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
PTBOT (بحث | مشارکت‌ها)
ابرابزار، اصلاح ارقام
خط ۳:
{{جدول اطلاعات دانشمند
|نام = الکساندر میخایلوویچ پروخورف
 
|تصویر = Aleksandr Prokhorov.jpg
|عرض تصویر =
|زیرنویس =
|تاریخ تولد = [[۱۱ ژوئیه]] [[۱۹۱۶ (میلادی){{تولد|۱۹۱۶]] |۷|۱۱}}
|زادگاه = [[آترتون]],، [[کوئینزلند]],، [[استرالیا]]
|تاریخ مرگ = {{مرگ و سن|۲۰۰۲|۱|۸|۱۹۱۶|۷|۱۱}}
|محل مرگ = [[مسکو]],، [[روسیه]]
|محل زندگی =
|شهروند =
|ملیت = {{flagicon|Russia}} روسی
|تبار =
|رشته فعالیت = [[فیزیک]]
|محل کار = [[دانشگاه دولتی مسکو]]
|فارغ‌التحصیلدانش‌آموختهٔ = [[دانشگاه دولتی سن پترزبورگ]]
|بنیاد گذار =
|استاد راهنما =
|دانشجویان دکتری وی=
|دلیل شهرت = فیزیک - لیزر و میزر
|تأثیرات =
|جوایز = [[پرونده:Nobel prize medal.svg|22px]] [[جایزه نوبل فیزیک]] سال [[۱۹۶۴ (میلادی)|۱۹۶۴]]{{سخ}}جایزه لنین{{سخ}}جایزه شورای وزیران اتحاد جماهیر شوروی
|دین =
|پانویس = آنچه به آندره ساخاروف نسبت می‌دهند، خودش نگفته است.
|امضا =
}}
 
'''آلکساندر میخااوویچ پروخورف'''<ref> {{انگلیسی|Aleksandr Mikhaylovich Prokhorov</ref>}} فیزیکدان روسی و برنده [[جایزه نوبل فیزیک]] سال [[۱۹۶۴ (میلادی)|۱۹۶۴]]
 
== زندگینامه ==
 
فرزند ماریا ایوانوا و میخائیل ایوانویچ است. پدر و مادرش ضد دیکتاتوری تزارها بودند و به دلیل فعالیتهای انقلابی دور از وطن، در [[استرالیا]] زندگی می‌کردند.
 
آلکساندر پروخورف در سال ۱۹۱۶ در استرالیا به دنیا آمد و پس از [[انقلاب اکتبر]] (در سال ۱۹۲۳) با پدر و مادرش به شوروی رفت. او بعد از اتمام تحصیل در دانشگاه لنینگراد، برای خدمت جنگی وارد [[ارتش شوروی]] شد و در [[جنگ جهانی]] دوم، دوبار زخم برداشت. پروخورف فیزیکدان برجسته روس و استاد الکترونیک کوانتومی <ref>quantum electronics</ref> است.
 
آلکساندر میخااوویچ پروخورف در سال ۱۹۴۱ با گالینا شلپینا<ref>Galina Shelepina</ref> ازدواج کرده و حاصل این ازدواج یک [[فرزند پسر]] به نام گریل <ref>Kiril</ref> است که پژوهشگر فیزیک لیزری است. پروخورف، دورهٔ [[کارشناسی ارشد]] خود را در انستیتوی فیزیک لبیدوف گذراند.
درآغاز به عنوان یک کارشناس جزء به انستیوی فیزیک لبیدوف مسکو پیوست و بعدها به ریاست آزمایشگاه و معاونت انستیتو ارتقاء یافت. به مطالعه در زمینه [[امواج رادیویی]] و تئوری نوسانات غیرخطی علاقه زیادی داشت.
 
پروخورف [[استاد دانشگاه]] مسکو، عضو آکادمی علوم [[اتحاد شوروی]] و مسئول اول دانشنامه بزرگ شوروی بود. او در سال ۱۹۶۴ جایزه نوبل فیزیک را به پاس پژوهش در لیزر و میزر دریافت نمود.
سال ۱۹۹۰ و تحولاتی که به [[تجزیه اتحاد جماهیر شوروی]] انجامید، برای پروخورف که از سال ۱۹۵۰ عضو حزب کمونیست بود و بر امثال [[آندره ساخاروف]] <ref>Andrei Sakharov</ref> خرده می‌گرفت <ref>بخشی از نامه اینامه‌ای که پروخورف و سه نفر دیگر علیه ساخاروف منتشر نمودند{{سخ}}
И здесь мы начинаем думать о Сахарове уже не как об ученом. Что же он за человек, чтобы дойти до такой степени нравственного падения, ненависти к собственной стране и ее народу? В его действиях мы усматриваем также нарушение общечеловеческих норм гуманности и порядочности, обязательных, казалось бы, для каждого цивилизованного человека.</ref> که شرف و وجدان خود را زیر پا گذاشته‌اند - آسان نبود.
وی در مسکو زندگی می کردمی‌کرد و سال ۲۰۰۲ درگذشت و در [[گورستان نووودویچی]] <ref>گورستان نووودویچی به روسی: Новодевичье кладбище</ref> به خاک سپرده شد.
</ref> که شرف و وجدان خود را زیر پا گذاشته‌اند - آسان نبود.
پروخورف به خاطر پژوهشهایش در فیزیک، مدالها و جوایز زیادی دریافت نمود. <ref>برخی از جوایزی که پروخورف دریافت نموده است:{{سخ}}Russian Medal of Valor 1946{{سخ}}
وی در مسکو زندگی می کرد و سال ۲۰۰۲ درگذشت و در [[گورستان نووودویچی]] <ref>گورستان نووودویچی به روسی: Новодевичье кладбище</ref> به خاک سپرده شد.
Russian Academy of Sciences 1960{{سخ}}
پروخورف به خاطر پژوهشهایش در فیزیک، مدالها و جوایز زیادی دریافت نمود. <ref>برخی از جوایزی که پروخورف دریافت نموده است:{{سخ}}Russian Medal of Valor 1946{{سخ}}
Nobel Prize for Physics 1964 (with Charles H. Townes, Nikolay G. Basov){{سخ}}
Russian Academy of Sciences 1960{{سخ}}
Order of Lenin 1967, 1969, 1975, 1981, 1986{{سخ}}
Nobel Prize for Physics 1964 (with Charles H. Townes, Nikolay G. Basov){{سخ}}
OrderHero of LeninSocialist 1967,Labor 1969, 1975, 1981, 1986{{سخ}}
American HeroAcademy of SocialistArts and Sciences Foreign LaborMember, 19691968{{سخ}}
OSA Herbert E. Ives Medal 2000{{سخ}}
American Academy of Arts and Sciences Foreign Member, 1968{{سخ}}
Optical Society OSAof HerbertAmerica E.Foreign Ives Medal 2000Member{{سخ}}
Russian Ancestry</ref> او با دانشمندانی چون نیکولای گنادیویچ پاسوف<ref>Nikolay Gennadiyevich Basov</ref> نیز کار و پژوهش مشترک داشته است.
Optical Society of America Foreign Member{{سخ}}
Russian Ancestry
</ref> او با دانشمندانی چون نیکولای گنادیویچ پاسوف<ref>Nikolay Gennadiyevich Basov</ref> نیز کار و پژوهش مشترک داشته است.
 
== سفر پروخورف به ایران ==
[[پرونده: Laser esfahan5.JPG |بندانگشتی|300px|'''اصفهان، نخستین سمپوزیوم لیزر جهان'''{{سخ}}سپتامبر ۱۹۷۱، اجتماع ۷۰ نفری فیزیکدانان جهان]]
در سال ۱۹۷۱ بسیاری از فیزیکداتان جهان از جمله الکساندر میخایلوویچ پروخورف، [[چارلز هارد تاونز]]، دکتر [[علی جوان]]،<ref>Ali Javan</ref>، [[سرجیو پورتو]]، <ref>Sergio Pereira da Silva Porto</ref> نیکولاس برومن برگن، <ref>Nicolaas Bloembergen</ref>، بوریس استوچف استوچف،<ref>Boris P. Stoicheff</ref>، پییریاکویی نوت نوت،<ref>Pierre Jacquinot </ref>، رایموند کیدر کیدر،<ref>Raymond E. Kidder</ref>، [[آرتور لئونارد شالو]]... و دهها فیزیکدان دیگر به ایران (اصفهان) آمدند و در [[نخستین سمپوزیوم لیزر]] (سمپوزیوم در [[فیزیک بنیادی]] و کاربردی لیزر، اصفهان)، شرکت نمودند. در مورد این سمپوزیوم علاوه بر <ref>Atomic Coherent States in Quantum Optics{{سخ}}Arecchi, F. T. ; Courtens, E. ; Gilmore, R. ; Thomas, H.{{سخ}}Fundamental and Applied Laser Physics, Proceedings of the Esfahan Symposium held August 29 to September 5, 1971.{{سخ}}New York, NY, 1973, p.835</ref> گزارش Atomic Coherent States in Quantum Optics و کتاب <ref>Highly Excited States of the Helium Atom{{سخ}}Lamb, W. E. , Jr. ; Mader, D. L. ; Wing, W. H.{{سخ}}Fundamental and Applied Laser Physics, Proceedings of the Esfahan Symposium held August 29 to September 5, 1971.{{سخ}}New York, NY, 1973, p.523</ref> Highly Excited States of the Helium
یک کتاب کوچک ۱۳۳ صفحه ایصفحه‌ای از «آبراهام هرتزبرگ» با عنوان Developments in High Power Laser Research و یک جزوه ۱۸ صفحه ای صفحه‌ای<ref>Esfahan Symposium on Fundamental and Applied Laser Physics, Held in Esfahan, Iran on 29 August-5 September 1971</ref> که «ویلیام ژوزف کوندل» <ref> William J. Condell</ref> منتشر نموده، کتاب قطوری هم در ۹۶۰ صفحه منتشر شده است. <ref>مشخصات کتابی که در مورد سمپوزیوم لیزر در دانشگاه اصفهان در سال ۱۹۷۱ برگزار شد این است:
{{چپ‌چین}}TITLE: Fundamental and applied laser physics; proceedings of the Esfahan Symposium, August 29 to September 5, 1971. Edited by Michael S. Feld, Ali Javan [and] Norman A. Kurnit.{{سخ}}TYPE: Book{{سخ}}PUBLISHED: New York, Wiley [1973]{{سخ}}DESCRIPTION: xiii, 952 p. illus. 23 cm. A WileyInterscience publication. Includes bibliographical references.{{سخ}}ISBN: 047125701X{{سخ}}RELATED: Feld, Michael S. , 1940 ed. Javan, Ali, 1926 ed. Kurnit, Norman A. , 1939 ed{{سخ}}.SUBJECTS: Quantum electronicsCongresses. LasersCongresses. Spectrum analysisCongresses.{{سخ}}LOC CLASSIFICATION: QC680 .F86{{سخ}}DEWY DECIMAL #: 535.5/8
{{سخ}}This copy located at the Library of Congress. 535.5/8
{{پایان چپ‌چین}}</ref>
 
در این مجمع علمی از تلاشهای [[تئودور میمن]] کاشف لیزر جامد یاد شد.{{سخ}}در نخستین سیمپوزیوم لیزر در مورد تحقیقات نظری مبنی بر امکان نشر لیزری در ناحیه [[پرتو ایکس]] و رزونانس‌های اتمی و مولکولی در [[بیناب نمایی]] لیزری تبادل نظر شد و پروخورف نیز مقاله ایمقاله‌ای با عنوان Laser Beam Self-Focusing عرضه نمود.
 
این سیمپوزیوم ۲۹ آگوست – ۵ سپتامبر ۱۹۷۱ با حمایت [[دانشگاه صنعتی شریف]] تهران (آریامهر سابق) و با همکاری [[دانشگاه اصفهان]] و [[موسسهٔمؤسسهٔ فناوری ماساچوست]] (MIT) در دانشگاه اصفهان برگزار شد. از همایش اولین لیزر<ref>[http://web.archive.org/web/20040404035245/http://www.press.uchicago.edu/Misc/Chicago/284158_townes.html The first laser]</ref> [[تئودور میمن]] و شماری از دانشمندان فیزیک در ۱۶ می ۱۹۶۰ که بگذریم - سمپوزیوم لیزر در اصفهان نخستین کنفرانس بین‌المللی لیزر در جهان بود. <ref>در بارهدرباره [[نخستین سمپوزیوم لیزر]] در اصفهان در سال ۱۹۷۱{{چپ‌چین}}At the Esfahan Symposium on Fundamental and Applied Laser Physics, which took place 29 August–5 September 1971, the world's laser specialists gathered to exchange notes on the state of the field and its probable future. The symposium was held on the campus of Esfahan University in Esfahan, the second largest city of Iran, under the auspices of Arya-Mehr University of Technology and with the support and cooperation of Esfahan University and the Massachusetts Institute of Technology. Ali Javan (MIT) was director of the symposium, which was sponsored by the International Union of Pure and Applied Physics.{{پایان چپ‌چین}}</ref>
 
== جستارهای وابسته ==
سطر ۷۵ ⟵ ۷۱:
* [[سرجیو پورتو]]
{{-}}
 
== منابع ==
{{ویکی‌انبار-رده|Aleksandr Prokhorov}}
* [http://www.nndb.com/people/851/000099554/ در بارهدرباره پروخورف]
* [http://books.google.com/books?id=b24NnyT4aCAC&printsec=frontcover&dq=Diamond+Science+and+Technology&source=bl&ots=5cqSHHd4lC&sig=Cz4BhrNcBWzQaNEKZYwTIfg7lMI&hl=en&ei=ALNQTLzoN9OFOJrlqOwH&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBIQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false کتاب «علم و فناوری الماس» Diamond Science and Technology نوشته پروخورف و استفان]
* [http://i-lasers.com/prokhorov.html زندگینامه پروخورف]
* [http://www.ihst.ru/projects/sohist/material/press/sakharov/83.htm نامه اینامه‌ای که پروخورف و چند تن دیگر علیه ساخاروف منتشر نمودند.]
 
== پانویس ==
{{پانویس|۲|چپ‌چین=بله}}
 
{{مستند کردن|VIAF=54297349۵۴۲۹۷۳۴۹}}
{{برندگان جایزه نوبل فیزیک}}
{{ترتیب‌پیش‌فرض:پروخورف میخایلوویچ، الکساندر}}
 
{{ترتیب‌پیش‌فرض:نصیریان، علی}}
 
[[رده:استادان دانشگاه دولتی مسکو]]
[[رده:استادان دانشگاه سن پترزبورگ]]