|
|متن جایگزین نشان =
|توضیح نشان =
|تصویر = Debian 8.0 lxde.png
|اندازه تصویر = 300px
|متن جایگزین تصویر =
|توضیح تصویر = دبیان ۷٫۰۸٫۰ (ویزیجسی) با محیط رومیزی [[گنوم ۳lxde]]
|تاشو =
|توسعه‌دهنده = پروژه دبیان
|نوع هسته = [[هسته یکپارچه|یکپارچه]]: [[هسته لینوکس|لینوکس]], [[دبیان گنو/کی‌فری‌بی‌اس‌دی|کی‌فری‌بی‌اس‌دی]] (ناپایدار: [[ریزهسته]]: [[گنو هرد|هرد]])
|نوع منبع = [[نرم‌افزار آزاد]]
|پلاتفرم = [[آی‌ای-۳۲]]، [[اکس۸۶X86-۶۴64]]، [[پاورپی‌سی]]، [[اسپارک]]، [[معماری آرم|آرم]]، [[معماری میپس|میپس]]، [[آی‌بی‌ام سیستم زد|اس۳۹۰]]
|تاریخ اولین انتشار = {{Start date and age|1993|08|16}}
|بروزرسانی مکرر =
|تاریخ آخرین نسخه آزمایشی = {{Start date and age|۲۰۱۴|۰۳|۱۹}}
|روش بروزرسانی = [[ابزار بسته‌بندی پیشرفته|ای‌پی‌تی]]
|برنامه مدیریت بسته‌ها = [[دی‌پی‌کی‌جیDpkg]]
|واسط کاربری پیش‌فرض = [[گنوم ۳]]
|بازار مورد هدف = [[رایانه شخصی]]، [[سرور (رایانه)|سرور]]
== سازمان ==
{{بخش نیازمند گسترش}}
پروژه دبیان بر پایه [[آئین نامهآیین‌نامه]] دبیان و قرارداد همگون این پروژه راهنمایی می‌شود که به صورت روشن بیان می‌کند که هدف این پروژه گسترش یک سیستم‌عامل آزاد است.<ref name="constitution">{{cite web | url=http://www.debian.org/devel/constitution | title= The Debian Constitution | publisher=Debian | accessdate=2008-05-18}}</ref><ref name="socialcontract">{{cite web | url = http://www.debian.org/social_contract | title = Debian Social Contract | publisher = Debian | accessdate = 2008-11-21}}</ref>
== ویژگی‌ها ==
== پیشینه ==
=== ۱۹۹۳-۱۹۹۸ ===
دبیان نخستین بار در تاریخ ۱۶ آگوست ۱۹۹۳ بدست [[یانایان مورداک]] شناسنده شد،<ref>{{cite web | url=http://www.debian.org/doc/manuals/project-history/ch-intro.en.html | title=A Brief History of Debian: Introduction: What is the Debian Project? | publisher=Debian | accessdate=2008-05-12}}</ref> کسی که در ابتدا نام این سیستم را «انتشار لینوکس دبیان» نامید.<ref>{{cite newsgroup | author = Ian A Murdock | title = New release under development; suggestions requested | url = http://groups.google.com/group/comp.os.linux.development/msg/a32d4e2ef3bcdcc6 | id = CBusDD.MIK@unix.portal.com | date = 1993-08-16 | newsgroup = comp.os.linux.development | accessdate = 2008-10-31}}</ref> نام دبیان ترکیبی از نام نامزدش، دبرا لین و نام خودش بود.<ref>{{cite book
|last = Nixon
|first = Robin
پروژه دبیان در ابتدا به‌آرامی گسترش پیدا می‌کرد و اولین نسخه‌های ۰٫۹x در سال‌های ۱۹۹۴ و ۱۹۹۵ منتشر شدند. در این مدت این پروژه توسط [[پروژه گنو]] از [[بنیاد نرم‌افزار آزاد]] مورد حمایت (اسپانسر) قرار گرفت.<ref>{{cite web|url=http://www.debian.org/doc/manuals/project-history/ch-intro.en.html#s1.1 |work=A Brief History of Debian | title = What is the Debian Project? |publisher=Debian.org |date= |accessdate=2011-07-27}}</ref> اولین پورت به معماری‌های به غیر از [[اینتل ۸۰۳۸۶]] در سال ۱۹۹۵ آغاز گردید، و اولین نسخهٔ {{چر}}۱.x{{چر}} دبیان در سال ۱۹۹۶ منتشر شد.
در سال ۱۹۹۶، [[بروس پرنز]] به عنوان رهبر پروژه جایگزین [[یانایان مورداک]] شد.
{{بخش نیازمند گسترش}}
=== رهبران پروژه ===
رهبر پروژه دبیان (DPL) یک شخص مطرح در پروژه است که راه کنونی پروژه را تعیین می‌کند.<ref>[http://www.debian.org/devel/leader What does a Debian Project Leader do] www.debian.org</ref> پروژه تا به حال رهبران زیر را داشته‌است:<ref>{{cite web |url = http://www.debian.org/doc/manuals/project-history/ch-leaders |title = A Brief History of Debian Chapter 2: Leadership |accessdate = 2008-11-01 |publisher = Debian}}</ref>
* [[یانایان مورداک]] (آگوست ۱۹۹۳ – مارس ۱۹۹۶), بنیان‌گذار پروژه دبیان
* [[بروس پرنز]] (آوریل ۱۹۹۶ – دسامبر ۱۹۹۷)
* [[Ian Jackson]] (ژانویه ۱۹۹۸ – دسامبر ۱۹۹۸)
|}
:{{note label|squeeze|B|B}} ۹ architectures with Linux kernel + ۲ architectures with kernel of FreeBSD<ref name="squeeze released"/>
=== هسته‌ها ===
{| class="wikitable"
|-
! انتشار دبیان
! style="width:90px" | تاریخ
! [[هسته (رایانش)|هسته]] دبیان
! آخرین نسخهٔ هسته قبل از انتشار دبیان
|-
| '''۱٫۱''' ''buzz''
| ۱۹۹۶-۰۶-۱۷
|Linux 2.0<ref name="releases"/><ref name="11rel">{{cite web|url=http://lists.debian.org/debian-announce/1996/msg00021.html |title=Debian Linux Distribution Release 1.1 Now Available |publisher=Lists.debian.org |date=1996-06-17 |accessdate=2011-07-27}}</ref>|۲٫۰ در ۹ ژوئن ۱۹۹۶<ref name="kernel13">{{cite web|url=http://www.kernel.org/pub/linux/kernel/v1.3/ |title=Index of /pub/linux/kernel/v1.3 |publisher=Kernel.org |date= |accessdate=2011-07-27}}</ref>
|-
| '''۱٫۲''' ''rex''
| ۱۹۹۶-۱۲-۱۲
| ۲٫۰٫۲۷<ref name="12rel">{{cite web|url=http://lists.debian.org/debian-announce/1996/msg00026.html |title=Debian 1.2 Released |publisher=Lists.debian.org |date=1996-12-12 |accessdate=2011-07-27}}</ref>|۲٫۰٫۲۷ در ۱ دسامبر ۱۹۹۶<ref name="kernel20">{{cite web|url=http://www.kernel.org/pub/linux/kernel/v2.0/ |title=Index of /pub/linux/kernel/v2.0 |publisher=Kernel.org |date= |accessdate=2011-07-27}}</ref>
|-
| '''۱٫۳''' ''bo''
| ۱۹۹۷-۰۶-۰۵
| ۲٫۰٫۲۹{{سخ}}۲٫۰٫۳۰<ref name="bo-kernel">kernel-image-* packages from [http://archive.debian.org/debian/dists/Debian-1.3.1/main/binary-i386/Packages Debian 1.3 i386 Packages file]</ref>{{سخ}}for 1.3.1 also 2.0.33<ref name="bo-kernel"/>
| ۲٫۰٫۳۰ on 8 April 1997<ref name="kernel20"/>{{سخ}}۲٫۱٫۴۲ on 29 May 1997<ref name="kernel21">{{cite web|url=http://www.kernel.org/pub/linux/kernel/v2.1/ |title=Index of /pub/linux/kernel/v2.1 |publisher=Kernel.org |date= |accessdate=2011-07-27}}</ref>
|-
| '''۲٫۰''' ''hamm''
| ۱۹۹۸-۰۷-۲۴
| ۲٫۰٫۳۳{{سخ}}۲٫۰٫۳۴<ref name="hamm-kernel">kernel-image-* packages from [http://archive.debian.org/debian/dists/Debian-2.0/main/binary-i386/Packages Debian 2.0 i386 Packages file]</ref>
| ۲٫۰٫۳۵ on 13 July 1998<ref name="kernel20"/>{{سخ}}۲٫۱٫۱۱۰ on 21 July 1998<ref name="kernel21"/>
|-
| '''۲٫۱''' ''slink''
| ۱۹۹۹-۰۳-۰۹
| ۲٫۰٫۳۵-۳{{سخ}}۲٫۰٫۳۶-۳{{سخ}}۲٫۱٫۱۲۵-۱{{سخ}}۲٫۲٫۱-۱<ref name="21relpack">{{cite web|url=http://www.debian.org/releases/slink/i386/reps_hamm_slink/rep.0.html |title=Packages in slink(2.1) only |publisher=Debian.org |date=1998-02-11 |accessdate=2011-07-27}}</ref>
| ۲٫۲٫۳ on 9 March 1999<ref name="kernel22">{{cite web|url=http://www.kernel.org/pub/linux/kernel/v2.2/ |title=Index of /pub/linux/kernel/v2.2 |publisher=Kernel.org |date= |accessdate=2011-07-27}}</ref>
|-
| '''۲٫۲''' ''potato''
| ۲۰۰۰-۰۸-۱۵
| ۲٫۲٫۱۶<ref name="22rel"/>
| ۲٫۲٫۱۶ on 7 June 2000<ref name="kernel22"/>{{سخ}}۲٫۳٫۹۹-pre9 on 23 May 2000<ref name="kernel23">{{cite web|url=http://www.kernel.org/pub/linux/kernel/v2.3/ |title=Index of /pub/linux/kernel/v2.3 |publisher=Kernel.org |date= |accessdate=2011-07-27}}</ref>
|-
| '''۳٫۰''' ''woody''
| ۲۰۰۲-۰۷-۱۹
| ۲٫۲٫۲۰{{سخ}}۲٫۴٫۱۸<ref name="30rel">{{cite web|url=http://lists.debian.org/debian-announce/2002/msg00004.html |title=Debian GNU/Linux 3.0 released |publisher=Lists.debian.org |date=2002-07-19 |accessdate=2011-07-27}}</ref>
| ۲٫۲٫۲۱ on 20 May 2002<ref name="kernel22"/>{{سخ}}۲٫۴٫۱۸ on 25 February 2002<ref name="kernel24">{{cite web|url=http://www.kernel.org/pub/linux/kernel/v2.4/ |title=Index of /pub/linux/kernel/v2.4 |publisher=Kernel.org |date= |accessdate=2011-07-27}}</ref>{{سخ}}۲٫۵٫۲۶ on 16 July 2002<ref name="kernel25">{{cite web|url=http://www.kernel.org/pub/linux/kernel/v2.5/ |title=Index of /pub/linux/kernel/v2.5 |publisher=Kernel.org |date= |accessdate=2011-07-27}}</ref>
|-
| '''۳٫۱''' ''sarge''
| ۲۰۰۵-۰۶-۰۶
| ۲٫۴٫۲۷{{سخ}}۲٫۶٫۸<ref name="31rel">{{cite web|url=http://lists.debian.org/debian-announce/2005/msg00003.html |title=Debian GNU/Linux 3.1 released |publisher=Lists.debian.org |date=2005-06-06 |accessdate=2011-07-27}}</ref>|۲٫۴٫۳۰ on 4 April 2005<ref name="kernel24"/>{{سخ}}۲٫۶٫۱۱٫۱۱ on 27 May 2005<ref name="kernel26">{{cite web|url=http://www.kernel.org/pub/linux/kernel/v2.6/ |title=Index of /pub/linux/kernel/v2.6 |publisher=Kernel.org |date= |accessdate=2011-07-27}}</ref>
|-
| '''۴٫۰''' ''etch''
| ۲۰۰۷-۰۴-۰۸
| ۲٫۶٫۱۸<ref name="40rel"/>
| ۲٫۶٫۲۰٫۶ on 6 April 2007<ref name="kernel26"/>
|-
| '''۵٫۰''' ''lenny''
| ۲۰۰۹-۰۲-۱۴
| ۲٫۶٫۲۶<ref name="lenny released"/>
| ۲٫۶٫۲۸٫۵ on 12 February 2009<ref name="kernel26"/>
|-
| '''۶٫۰''' ''squeeze''
| ۲۰۱۱-۰۲-۰۶
| Linux 2.6.32<ref name="squeeze frozen">{{cite web| title=Debian 6.0 "Squeeze" Frozen | publisher=Debian | url=http://www.debian.org/News/2010/20100806 | accessdate=2010-08-16}}</ref>{{سخ}}kFreeBSD 8.1
| ۲٫۶٫۳۷ on 5 January 2011<ref name="kernel26"/>{{سخ}}۸٫۱ on 19 July 2010
|}
=== پخش‌ها ===
=== دسترسی به گنجینه‌ها ===
دبیان بیش از ۳۷۴۳ هزار و ۵۰۰ بسته قابل نصب را در [[مخزن نرم‌افزاری|مخازن]] خود آماده می‌کند. با تغییر مستقیم فایل /etc/apt/sources.list و یا تغییر تنظیمات رابط [[ابزار بسته‌بندی پیشرفته|APT]] می‌توان هر مخزنی را اضافه کرد.<ref>{{cite web | url = http://www.debian.org/doc/manuals/apt-howto/ch-basico.en.html | title = Chapter 2: Basic Configuration | accessdate = 2008-10-31 | publisher = Debian}}</ref>
== پشتیبانی سخت‌افزار ==
== مشتقات ==
* [[{{اصلی|فهرست توزیع‌های لینوکس ]]#بر پایه گنو/لینوکس دبیان}}▼
[[پرونده:DebianFamilyTree1210.svg|بندانگشتی|200px|درخت خانواده دبیان]]
بسیاری از توزیع‌ها از دبیان یا انشعاب‌های آن به عنوان توزیع پایه استفاده می‌کنند.
| ناشناخته || [[دم اسمال لینوکس]], [[Xandros]], [[کنوپیکس]], [[لینوکس بکترک]], [[لینسپایر]], [[GnuLinEx|LinEx]], [[Vyatta]], [[فهرست توزیع‌های لینوکس|others]]<ref name="choosing">{{cite web | url=http://www.debian.org/doc/manuals/debian-faq/ch-choosing.en.html#s3.2 | title=The Debian GNU/Linux FAQ: Choosing a Debian distribution | publisher=Debian | accessdate=2008-05-12}}</ref>
|}
== پذیرش ==
{{بخش نیازمند گسترش}}
== جستارهای وابسته ==
{{درگاه|نرم‌افزار آزاد}}
▲* [[فهرست توزیع‌های لینوکس]]
== منابع ==
{{پانویس|۲|چپ‌چین=yes}}
*{{یادکرد-ویکی
|پیوند = http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Debian&oldid=494492992
|عنوان = Debian
|زبان = انگلیسی
|بازیابی = ۱ آگوست، ۲۰۱۳}}
}}
== پیوندهای بیرونی ==
== پیوند به بیرون ==
{{چپ‌چین}}
* {{وب‌گاه رسمی|http://www.debian.org/|Official website for Debian}}
| 