''سوسک حمام'' یا [[سوسری]] جانداری است [[بندپایان|بندپا]] از ردهٔ [[حشرات]]، زیرردهٔ [[بالداران]] (Pterygota) فرو-ردهٔفروردهٔ [[نوبالان]] (Neoptera)، راستهٔ [[سوسریان]] (Blattodea). سوسک نامی کلّی است برای خانوادهٔ سوسریها. بسیاری از مردممردم، به اشتباه سوسری هاسوسریها (سوسک حمام یا cockroachs) را با سوسکسوسکها ها(Beetles) اشتباه می گیرندمیگیرند. سوسکسوسکها دارای یک لایه یا قاب محکم و محافظ روی بالاهای خود هستند و قبل از پرواز باید ابتدا آن را کنار بزنندبزنند، ولی سوسری هاسوسریها روی بالشان قاب ندارند.
[[پرونده:Cerf-volant MHNT male et femelle.jpg|thumb|right|250px|[[شاخگوزنی لوکانوس کروس]] {{بر}}در تصویر سوسک سمت راست ماده و سوسک سمت چپ نر است.]]
سوسکها بزرگترین گروه حشرهها را به خود اختصاص دادهاند و در محیط زیستهایمحیطزیستهای مختلفی دیده میشوند. از زمینهای سنگلاخی تا جنگلهای استوایی تحت قلمرو خیاطیها به حساببهحساب میآید. بیشتر سوسکها قدرت پرواز دارند. آنها دارای بالهایی هستند که وقتی در حالدرحال پرواز نیستندنیستند، آنهاراآنها را در محفظهمحفظهٔ محکمی روی پشت خود جمع میکنند و در زیر این محفظه نگهداری میکنند. سوسکهاسوسکها از انواع مختلف گیاهان، گونههای حیوانات و لاشههای مردهمردهٔ آنها تغذیه میکنند.
تمام سوسکها دارای بخشهایی برای [[نیش]] زدن و جویدن در ناحیهٔ دهان خود هستند. بعضی از سوسکها دارای آروارههای بزرگی هستندکههستند که آنها را قادر میسازد که به طعمهطعمهٔ خود حمله کرده و اوآن را قطعه قطعهقطعهقطعه کنند. سوسکهای دیگر مثل [[شپشه گندم|شپشهٔ گندم]] دارای آروارههای کوچکی در انتهای [[پوزه|پوزهٔ]] درازشان میباشندهستند. [[شپشه گندم|شپشهٔ گندم]] پوزهپوزهٔ بلند خود را برای سوراخ کردن اجسام سخت و رسیدن به غذا،غذا به کاربهکار میبرد. او دارای شاخکهای [[زانویی]] بودهاست که میتواند آنها را خم کرده و در [[شیار]] پوزه اشپوزهاش پنهان کند.{{سخ}}
کوچکترین حشرههای جهانجهان، سوسکهای دارای بالهای پردار میباشندهستند. بدن بعضی از آنها دارای طول کمتر از ۵ میلیمتر میباشداست. نوع نر خیاطی گرد آمریکایی جنوبی درازترین سوسک در جهان است. این سوسک دارای دو شاخ بزرگ است و میتواند تا ۱۵ سانتیمتر (۶ اینچ) رشد کند و قد بکشد.! بیشتر سوسکها هرگز آب نمینوشند. بچهبچهٔ برخی از سوسکها میتوانند بدون غذا تا ۵ سال زنده بمانند.
در حدود ۳۷۰٫۰۰۰ گونهگونهٔ مختلف سوسک شناخته شدهاست. آنها در تمام نقاط جهان، روی زمین، رودخانههای آب شیرین و [[دریاچه]]ها پراکنده هستند.
طبق شواهد بسیاربسیار، سوسری هاسوسریها از موریانهها تکامل یافته اند،یافتهاند، اما آنها را جزو گروه موریانهها دسته بندیدستهبندی نمیکنند.
== چند نمونه ==
خط ۳۴:
[[پرونده:Madagascan.hissing.cockroach.750pix.jpg|بندانگشتی|260px|چپ| [[سوسک هیسینگ ماداگاسکار]] (''Gromphadorhina portentosa'')، این حشره هشت سانتیمتر طول دارد]]
(''Gromphadorhina portentosa'')، این حشره هشت سانتیمتر طول دارد]]