دیدومک: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب: نیازمند بازبینی
ابرابزار
خط ۱:
{{Taxobox
| name =دیدومک
| status = LC
| status_system = IUCN3.1
| status_ref =
| image = Red-wattled Lapwing denoised.jpg
| image_caption =دیدومک، ''Vanellus indicus''
| fossil_range =
| regnum =[[جانوران]]
| phylum =[[طنابداران]]
خط ۱۴:
| genus = [[بادزنک‌ها]]
| species = '''''V. indicus'''''
| binomial = ''Vanellus indicus''
| range_map =
}}
[[پرونده: DidoMak.1.jpg |چپ|px|بندانگشتی| ''' دیدومَک ''']]
[[پرونده: DidoMak.2.jpg |چپ|px|بندانگشتی| ''' دیدومَک ''']]
 
''' دیدومَک ''' (نام علمی: Vanellus indicus یا Hoplopterus indicus) پرنده‌ای استبا پرمنقار سرقرمز و صدا،پاهای درزرد سکوت شب، صدایش حتیکه از فاصلهٔ یک کیلومتری هم شنیده می‌شودحشرات و حدود ۳۳ سانتیمتر طول دارد و همانند سایر [[آبچلیک]]بی سانانمهرگان درتغذیه حولمی‌کند و حوشبصورت آب‌هاجفت بهجفت سرمشاهده می‌بردمی‌شود.
== صدای دیدومَک ==
در تابستان‌هایی گرم، گاه شب‌هایی آنقدر شرجی می‌شود که قدرت نفس کشیدن را از انسان سلب می‌کند، و گاه آنقدر خشک با چاشنی تشباد (۱) که حتی شبها هم پوست را کباب می‌کند، ولی در هر دو حالت در تاریکی شب و از روی [[کپر]] (۲) و [[سجم]] (۳) صدای
«دیدومک» را می‌شد از دریاچهٔ [[لمبیر ملکی]] و ساحل [[رودخانه مهران]] به وضوح شنیده شود. گهگاهی صدای تِ تی وَک آن‌ها را دقیقاً از بالای سر و با فاصله‌ای اندک در تاریکی شب احساس می‌شود کرد. شباهت نام این پرنده در فارسی و [[لهجه کوخردی]] جالب است و ظاهراً هر دو از صدای آن الهام گرفته شده‌است، عده‌ای آن را «تِ تی وَک» و عده‌ای دیگر «دیی دو مَک» شنیده‌اند. پرنده‌ای بومی جنوب ایران و [[هرمزگان]] است، وبه گویش محلی (کوخردی) آن را «تِتیوَک» (Tetivak) گویند. به لهجه لری در مناطق کهگیلیویه به آن" تی تی قلندر " می گویند
 
دیدومک پرنده‌ای پر سروصداست که در سکوت شب، صدایش حتی از فاصلهٔ یک کیلومتری هم شنیده می‌شود و حدود ۳۳ سانتیمتر طول دارد و همانند سایر [[آبچلیک]] سانان در حول و حوش آب‌ها به سر می‌برد.
== دیدومک در فرهنگ عامهٔ مردم جنوب ==
 
در فرهنگ عامهٔ مردم جنوب به ویژه [[کوخرد]] پرنده أی نسبتاً شوم بوده‌است.
هنگامیکه فرد انسانی به محل نشستن موقت پرنده نزدیک می‌شود شروع به با دور زدن مکرر به سر آدم و سروصدای زیاد می‌کند.
عده‌ای می‌گویند گذشتگان هر گاه شب‌ها صدای «دیدومک» را می‌شنیدند نشانه‌ای از نحسی و بد شگونی بود و باید مقداری آب بر روی زمین می‌ریختند و عده‌ای دیگر می‌گویند شنیدن صدای «دیدومک» (تِتیوَک) در شب نشانه‌ای است از متولد شدن نوزادی در حوالی. اما حالا که کسی این‌ها را باور ندارد. فقط هنگامی که به «دیدومک» نزدیک می‌شویم می‌توان صدای آن را برای هشدار به سایرین بشنویم یعنی نوعی اعلام وجود غریبه‌ای است در نزدیکی.
 
== دیدومک در فرهنگ عامهٔ مردم جنوب ایران ==
در فرهنگ عامهٔ مردم جنوب بهاز ویژهجمله [[کوخرد]] پرنده أی نسبتاً شوم بوده‌است.
عده‌ای می‌گویند گذشتگان هر گاه شب‌ها صدای «دیدومک» را می‌شنیدند نشانه‌ای از نحسی و بد شگونیبدشگونی بود و باید مقداری آب بر روی زمین می‌ریختند و عده‌ای دیگر می‌گویند شنیدن صدای «دیدومک» (تِتیوَک) در شب نشانه‌ای است از متولد شدنتولد نوزادی در حوالی. اما حالا که کسی این‌ها را باور ندارد. فقط هنگامی که به «دیدومک» نزدیک می‌شویم می‌توان صدای آن را برای هشدار به سایرین بشنویم یعنی نوعی اعلام وجود غریبه‌ای است در نزدیکی.
 
در تابستان‌هایی گرم، گاه شب‌هایی آنقدر شرجی می‌شود که قدرت نفس کشیدن را از انسان سلب می‌کند، و گاه آنقدر خشک با چاشنی تشباد<ref>'''تشباد:''' آتش باد، بادی سوزاننده، گرم و خشک است که در [[فصل تابستان]] در [[استان هرمزگان]] و استان‌های جنوبی می‌وزد.</ref> که حتی شبها هم پوست را کباب می‌کند، ولی در هر دو حالت در تاریکی شب و از روی [[کپر]]<ref>'''کَپَر:''' کلبه‌ای است که از تنه و شاخهٔ [[درخت نخل]] و درختان بومی دیگر به منظور نشستن و استراحت بر آن و در زیر سایهٔ آن ساخته می‌شود.</ref> و [[سجم]]<ref>'''سِجَم:''' همانند کپر ولی کوتاه‌تر از آن و در حدود یک متر است و فقط از سطح بالایی آن برای نشستن و خوابیدن استفاده می‌شود.</ref> صدای «دیدومک» را می‌شد از دریاچهٔ [[لمبیر ملکی]] و ساحل [[رودخانه مهران]] به وضوح شنیده شود. گهگاهی صدای تِ تی وَک آن‌ها را دقیقاً از بالای سر و با فاصله‌ای اندک در تاریکی شب احساس می‌شود کرد. شباهت نام این پرنده در فارسی و [[لهجه کوخردی]] جالب است و ظاهراً هر دو از صدای آن الهام گرفته شده‌است، عده‌ای آن را «تِ تی وَک» و عده‌ای دیگر «دیی دو مَک» شنیده‌اند. پرنده‌ای بومی جنوب ایران و [[هرمزگان]] است، وبهو به گویش محلی (کوخردی) آن را «تِتیوَک» (Tetivak) گویند. به لهجه لری در مناطق کهگیلیویه به آن" «تی تی قلندر» "و میدر گویندگویش جنوب استان بوشهر به آن «تی تو وَنگ» می‌گویند.
 
[[پرونده:Red_wattled_lapwing.jpg|بندانگشتی|چپ|[[آویزک|آویزک‌های]] سرخ‌رنگ صورت دیدومک.]]
*# ''' تشباد:''' آتش باد، بادی سوزاننده، گرم و خشک است که در [[فصل تابستان]] در [[استان هرمزگان]] و استان‌های جنوبی می‌وزد.
*# ''' کَپَر:''' کلبه‌ای است که از تنه و شاخهٔ [[درخت نخل]] و درختان بومی دیگر به منظور نشستن و استراحت بر آن و در زیر سایهٔ آن ساخته می‌شود.
*# ''' سِجَم:''' همانند کپر ولی کوتاه‌تر از آن و در حدود یک متر است و فقط از سطح بالایی آن برای نشستن و خوابیدن استفاده می‌شود.
 
== منابعپانوشتها ==
{{پانویس}}
 
== منابع ==
* [http://www.kookherdbirds.blogfa.com/ پرندگان کوخرد]
* الفاضل، عبدالله، فاضل. ''(طیور فی الکویت) ''. دارالکویت للطباعة والنشر، الفروانیة، کویت، چاپ اول، سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی به (عربی).
 
{{نام پرندگان}}
{{جانوران}}