محققان فرنگ [[ویس و رامین]] عاشق و معشوق افسانه‌ای [[ایران باستان]] را از مردم شهر [[گوراب]] که در جنوب [[ملایر]] می‌باشد دانسته‌اند.
استادان گرانقدر بسیاری نظیر استاد [[بدیع‌الزمان فروزانفر]]، [[ذبیح‌الله صفا]]، [[مجتبی مینوی]]، [[محمدجعفر محجوب]] و... از این اثر با عنوان یک اثر ادبی ارزشمند یاد کرده‌اند<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=گلبو |نام=فریده |کتاب=بر گردان ویس و رامین از نظم به نثر=رمان ویس و رامین | ناشر= تهران، انتشارات ایران شناسی|سال=چاپ اول ۱۳۸۸ |صفحه= ص۱۴}}</ref>.
در لغت نامهٔ دهخدا در بارهٔ گوراب چنین آمده است: {{گفتاورد|گوراب. (اِخ) ده کوچکی است در جنوب دولت‌آباد ملایر. مینورسکی آرد: از این توصیف [ توصیفی که در ویس و رامین از گوراب شده ] جای تردیدی نمی‌ماند که گوراب همان جوراب است که جغرافی نویسان عرب، آن را در ملتقای راه‌های نهاوند و همدان به کرج (بر چهارده فرسنگی شرق نهاوند و دوازده فرسنگی جنوب همدان) (نگاه کنید به قدامه ص ۱۹۹) ذکر کرده‌اند. هم اکنون نیز ده جوراب (گوراب) همان موقعیت را (جنوب دولت‌آباد ملایر) دارد (ویس و رامین، داستان عاشقانهٔ پارتی ترجمهٔ مصطفی مقربی در پایان ویس و رامین چ محمدجعفر محجوب ص ۴۱۶). رجوع به فهرست نام جایهای کتاب ویس و رامین شود.}}
'''منظومه ویس و رامین''' از شاهکارهای ادب فارسی و سروده [[فخرالدین اسعد گرگانی]] شاعر قرن پنجم هجری است. این داستان عاشقانهٔ منظوم در حدود ۹۰۰۰ بیت{{نشانه|beyt|*}} دارد که در بحر هزج مسدس محذوف{{نشانه|hazajf|*}} یا مقصور{{نشانه|hazajr|*}} سروده شده‌است. چنان که از شواهد و قراین بر می‌آید فخرالدین اسعد گرگانی این اثر را از متنی پهلوی به شعر فارسی برگردانده‌است{{نشانه|pahlavi|*}} که در این ترجمه با آرایش کلام و به کاربردن صنایع لفظی و معنوی{{نشانه|sanaye|*}} شاهکاری عظیم خلق کرده‌است.
