جلد روغنی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ارژنگ (بحث | مشارکت‌ها)
جز ابهام‌زدایی به کمک ربات: صفوی - پیوند به [[صفویان]]
خط ۱:
'''جلد روغنی''' یا '''جلد لاکی''' از شیوه‌های جلدسازی قدیم ایران و یکی از جلوه‌های زیبای [[کتاب‌آرایی]] در [[هنر اسلامی]] محسوب می‌شود. بیشتر جلدهای [[کتاب خطی|کتاب‌های خطی]] قدیم فارسی، مجلد به جلد روغنی است، این روش جلدسازی از سدهٔ نهم در دوره [[تیموری]] توسط جلدسازان ابداع شده و رفته رفته تکامل یافت و در سده‌های دوازدهم و سیزدهم در دوره [[صفویان|صفوی]] به اوج کمال و ظرافت دست یافت. در دوران [[قاجار]] هم آثار قابل توجهی از این نوع جلد برجای مانده است.
 
از این روش برای تزپین و ساخت [[قلمدان]] و جعبه‌های روغنی، جلد آلبوم، [[قاب آینه]]، سطوح [[رحل|رحل قرآن]] و مانند آنها نیز استفاده می‌شده‌است.
 
در جلدهای روغنی عصر [[تیموریان]] بیشتر از نقوش گل و بوته، پرندگان و حیوانات استفاده می‌شد، ولی در عصر [[صفویان|صفوی]] و [[قاجار]] افزون بر این نقوش، از تصویر صورت و پیکر انسان و مجالس رزم و بزم نیز استفاده می‌شد و گاه آیات، اخبار و اشعاری به مناسبت موضوع کتاب نیز به جای نقوش مزبور بر روی جلدهای روغنی٬ [[خوشنویسی]] می‌شد.
 
جلدهای روغنی با توجه به نوع بوم یا زیرسازی و شیوه‌های تزئین بسیار متنوع هستند. از جمله می‌توان به جلد روغنی بوم سفید، بوم موجی، بوم سیاه، و بوم ته طلایی سبز و قرمز و ... اشاره کرد.