کلیسای مریم مقدس (جلفا): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
افزودن {{تمیزکاری}}، {{لحن}} و {{ویکی‌سازی}} (توینکل)
ابرابزار
خط ۱:
{{Infobox religious building
{{تمیزکاری|تاریخ=اکتبر ۲۰۱۵}}
| building_name = کلیسای مریم‌مقدس (دره‌شام)
{{لحن|تاریخ=اکتبر ۲۰۱۵}}
| نوعimage = فرهنگیJolfa-Aras-3.jpg
{{ویکی‌سازی|تاریخ=اکتبر ۲۰۱۵}}
| منطقهimage_size =[[آسیا]] 275px
{{جعبه اطلاعات میراث جهانی یونسکو
| نامcaption = کلیسای مریم‌مقدس دره‌شامدر کنار رودخانه [[ارس]]
| تصویرmap_type =Jolfa-Aras-3.jpg Iran
| توضیحmap_size تصویر = 275
| کشورlocation = {{پرچمک|[[جلفا (ایران}})|جلفا]]، [[استان آذربایجان شرقی]]، [[ایران]]
| latd = ۳۸
| نوع = فرهنگی
| latm = ۵۸
| معیارها =i, iii, iv
| lats = ۴۵٫۷۵
| شماره ثبت =[http://whc.unesco.org/en/list/1262 ۱۲۶۲]
| latNS = N
| منطقه =[[آسیا]]
| longd = ۴۵
| تاریخ ثبت =[[۲۰۰۸ (میلادی)|۲۰۰۸]]
| longm = ۲۸
|طی نشست = سی‌ودوم
| longs = ۲۳٫۷۱
| میراث در خطر؟ =
| longEW = E
| شماره ثبت ملی = ندارد
| religious_affiliation = [[کلیسای حواری ارمنی]]
| تاریخ ثبت ملی =
| دیرینگیarchitecture =
| architecture_type = [[معماری ارمنی]]
| groundbreaking = سده ۱۶ میلادی
| specifications =
| designation1 = WHS
| designation1_offname =
| = <small> [[World Heritage Committee|session]])</small>
}}
'''کلیسای مریم‌مقدس''' به نام اصلی '''کلیسای مادر خدا''' و یا '''کلیسای سن استواتساتسین''' از جمله بناهای تاریخی [[ایران]] است که در فهرست [[میراث جهانی یونسکو]] نیز به ثبت رسیده است.<ref>Novello, Adriano Alpago (1986), The Armenians (1st ed.), Italy: Rizzoli International Publications, Inc., p. 182, ISBN 0-8478-0731-2, OCLC 13796582</ref>
کلیسای مریم مقدس در ارومیه واقع شده است و برخی از تاریخ شناسان این کلیسا را دومین کلیسای بزرگ جهان پس از کلیسای بیت‌لحم فلسطین می‌دانند
 
'''کلیسای مریم‌مقدس''' به نام اصلی '''کلیسای مادر خدا''' و یا '''کلیسای سنآستواتساتسین استواتساتسینمقدس''' (به [[زبان ارمنی|ارمنی]] Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի - به [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] Church of the Holy Mother of God)، از جمله بناهای تاریخی [[ایران]] است که در فهرست [[میراث جهانی یونسکو]] نیز به ثبت رسیده است.<ref>Novello, Adriano Alpago (1986), The Armenians (1st ed.), Italy: Rizzoli International Publications, Inc. , p. 182, ISBN 0-8478-0731-2, OCLC 13796582</ref>
کلیسای مریم مقدس نه نیمکت دارد و نه جایگاهی برای اعتراف و وعظ کشیش.
 
== تاریخ ==
سرت را که خم می‌کنی تا از در کوتاه کلیسا داخل شوی، چشمت به تابلویی می‌افتد که در آن نوشته: نعلینت را از پا بیرون کن، مکانی که در آن ایستاده‌ای مقدس است.
کلیسای مریم مقدس در ارتفاعات دره شام جلفا واقع شده است و قدمت آن به سال ۱۵۱۸ میلادی باز می‌گردد. این بنا پلانی مستطیل شکل به ابعاد ۵/۱۳ در ۳/۲۲ متر دارد و چهار ستون سنگی مربع شکل در وسط پلان واقع شده است که گنبد آجری بنا با دوازده نورگیر بر روی آنها احداث شده. مصالح عمدهٔ به کار رفته در بنا سنگ لاشه و آجر با ملات گِل است.
 
== جستارهای وابسته ==
داخل کلیسا اصلاً به آنچه از کلیساهای دیگر در ذهن دارید شباهت ندارد. دالان‌هایی تودرتو که با سنگ و ملات درست شده‌اند و سقفی کوتاه.
* [[فهرست کلیساهای ارمنی در ایران]]
 
== منابع ==
در بخشی از آن محرابی بسیار ساده و در عین حال نفسگیر وجود دارد که در پشت آن دالانی آبی رنگ و تزیین شده با عکس عیسی مسیح قرار دارد و هنگام مراسم کشیش در آنجا می‌ایستد.
{{پانویس|چپ‌چین=بله}}
کلیسای مریم مقدس با قالی‌های دست بافت مفروش شده و فقط یک نیمکت کوچک برای سالمندان در انتهای سالن قرار دارد.
* مروری بر کلیساهای ارامنهٔ استان آذربایجان شرقی، نویسنده: نادره شجاع دل، [[فصلنامه فرهنگی پیمان]] - شماره ۳۴ - سال نهم - زمستان ۱۳۸۴
* مقایسه‌ای میان کلیساهای ارمنیان و آشوریان در استان آذربایجان غربی، نویسنده: نادره شجاع دل، فصلنامه فرهنگی پیمان - شماره ۴۴ - سال یازدهم - تابستان ۱۳۸۷
 
محراب کلیسا اتاقکی گنبدی شکل و تو در تو است که فقط کشیش‌ها حق ورود به آن را دارند.
 
روی پله و طاقچه کوچک جلوی محراب تصویر مسیح در حالت‌های مختلف و به شیوه‌های متفاوت به چشم می‌خورد.
از نقاشی و کوبلن دوزی مسیح به صلیب کشیده شده گرفته، تا تابلوی منبتکاری حواریون مسیح و مسیح در آغوش مریم مقدس و شمع‌هایی که چهره متبسم مسیح بر آن نقش بسته است.
 
سمت راست محراب راهرویی است که زائران را به محل غسل تعمید و روشن کردن شمع‌ها هدایت می‌کند.
 
اتاقکی 12 متری و مزین به تابلوهای معقر و نقاشی و گلدوزی و کوبلن دوزی که مسیح را در هیات‌هایی مختلف به تصویر کشیده‌اند.
بر اساس روایت پژوهشگران مسیحی و آشوری این بنا که ساختمان فعلی‌اش متعلق به دوران ساسانی است.
 
قبلاً این کلیسا، آتشکده زرتشتیان بوده. هنگام تولد مسیح، موبدان زرتشتی ساکن این معبد، ستاره‌ای درخشان را در حال حرکت به سوی شرق می‌بینند، آن را نشانه‌ای از تولد منجی وعده داده شده می‌یابند و به طرف اورشلیم روانه می‌شوند.
این موبدها پس از بازگشت به ارومیه، آتشکده را مبدل به کلیسا کرده و در آنجا دین مسیح را بشارت می‌دهند.
 
کلیسای مریم مقدس در طی قرون مختلف مورد مرمت قرار گرفته که معروف‌ترین مرمت آن از سوی یک شاهزاده چینی به نام " بافری" انجام شده است.
بر اساس متون تاریخی شاهزاده بافری در سال 642 میلادی برای ملاقات با اسقف اعظم نینوا به بین‌النهرین می‌آید و از آنجا به ارومیه رفته و مدتی در این کلیسا مقیم می‌شود و آن را مرمت می‌کند.
 
کلیسای مریم مقدس صحن نسبتاً بزرگی دارد که از سال 1342 شمسی برجی جدید نیز به عنوان سالن برگزاری مراسم رسمی به آن اضافه شده است.
این کلیسا بیشتر به عنوان محلی برای دعا و نیایش و یک بنای تاریخی حفظ شده است.
 
کلیسای مریم مقدس، کلیسای شرق آشور هم نامیده می‌شود و از قدیمی‌ترین کلیساهای [[ایران]] و جهان به شمار می‌آید.<ref>http://hamshahrionline.ir/details/93452</ref>
 
== منابع ==
{{پانویس|چپ‌چین=بله}}
{{میراث جهانی یونسکو در ایران}}
{{کلیساهای ارمنی}}
 
[[رده:آثار ملی ایران]]
[[رده:بناهای تاریخی شهرستان جلفا]]