مسجدالنبی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{coordCoord|24.468333|N|39.610833|E|type:landmark_source:enwiki|display=title}}
{{جعبه اطلاعات مسجد
| عرض جعبه =
خط ۱۲:
| مذهب = [[شیعه]] و [[سنی]]
| پایه‌گذاری‌شده در = [[سال ۱ (خورشیدی)|سال نخست ه. ش]]
| پایه‌گذار = [[محمد بن عبدالله]] و [[صحابه|اصحاب]]
| دارنده =
| گرداننده = [http://www.wmn.gov.sa/ أخبار وکالة الرئاسة العامة لشؤون المسجد النبوی]
خط ۳۶:
| پانویس =
}}
'''مسجد النبی''' یا '''مسجد نَبوی''' یا '''مسجد پیغمبر'''، یکی از سه مسجد مهم مسلمانان است. همچنین چون آرامگاه پیامبر اسلام در آن واقع شده‌است به '''حرم [[محمد بن عبدالله]]''' یا '''حرم نبوی''' نیز مشهور است و زیارتگاه‌های مهم مسلمانان به شمار می‌رود.
 
مسجد نبوی مسجدی تاریخی [[مدینه]] است که در خاور شهر مدینه بنا شده‌است. مسجد را [[پیامبر اسلام]] در سال نخست هجری و در نخستین روزهای ورود به [[مدینه]] به دست خود و به همراهی [[مهاجرین]] و [[انصار]] ساخت. آرامگاه پیامبر اسلام، که در منزل او واقع بود، پس از توسعه مسجد در آن قرار گرفت. این مسجد از معروف‌ترین مسجدهای مسلمانان و از مهم‌ترین زیارتگاه‌هایشان به شمار می‌آید.
{| class="wikitable sortable"
 
|-
! گسترش یافتن !! تاریخ گسترده‌سازی!! دوران !! به فرمان/اجرا کننده !! مساحت کلی (متر مربع)<ref name="بوابة">[http://www.alharamain.gov.sa/index.cfm?do=cms.conarticle&contentid=4045&categoryid=207 '''بوابة الحرمين الشريفين:''' عمارة وتوسعة المسجد النبوي]</ref> !! نسبة الزيادة !! عدد الأبواب !! عدد المآذن !! أخرى
|-
| ساخت مسجد || [[۱ (قمری)]] <br/> [[۶۲۲ (میلادی)]] || پیامبری محمد || [[محمد]] || 1,050 || -|| 3 || - || آغز ساخت
|-
| یکم || [[۷ (قمری)]] <br/> [[۶۲۸ (میلادی)]] || پیامبری محمد || [[محمد]] || 2,475 || 136% || 3 || - || پس از [[غزوه خیبر]]
|-
| دوم || [[۱۷ (قمری)]] <br/> [[۶۳۸ (میلادی)]] || [[خلافت راشدین]] || [[عمر بن خطاب]] || 3,575 || 44.4% || 6 || - || ساخت صحن (البطيحاء) برای مسجد
|-
| سوم || [[۲۹ (قمری)]] - [[۳۰ (قمری)]] <br/> [[۶۴۹ (میلادی)]] - [[۶۵۰ (میلادی)]] || [[خلافت راشدین]] || [[عثمان بن عفان]] || 4,071 || 13.9% || 6 || - || پایان گسترش قسمت جنوبی
|-
| چهارم || [[۸۸ (قمری)]] - [[۹۱ (قمری)]] <br/> [[۷۰۷ (میلادی)]] - [[۷۱۰ (میلادی)]] || [[خلافت امویان]] || [[عمر بن عبدالعزیز]]<br/> به دستور [[ولید بن عبدالملک]] || 6,440 || 58.2% || 20 || 4 || خانه‌های محمد را به درون مسجد آورده شد <br/> ساخت [[مناره]] برای نخستین بار<br/> ساخت [[محراب مسجد|محراب]] تو خالی برای اولین بار
|-
| پنجم || [[۱۶۱ (قمری)]] - [[۱۶۵ (قمری)]] <br/> [[۷۷۹ (میلادی)]] - [[۷۸۲ (میلادی)]] || [[خلافت عباسیان]] || [[مهدی (خلیفه)|مهدی]] || 8,890 || 38% || 24 || 3 || -
|-
| ترمیم و بهبودسازی || [[۶۵۴ (قمری)]] <br/> [[۱۲۷۵ (میلادی)]] || پایان [[خلافت عباسیان]]<br/> شروع [[سلطنت مملوک (مصر)|سلطنت مملوک مصر]] || آن را [[مستعصم]] شروع<br/> و [[بیبرس]] تکمیل کرد || 8,890 || 0% || 24 || 3 || پس از آتش‌سوزی اول
|-
| ترمیم و بهبودسازی || [[۸۸۱ (قمری)]] <br/> [[۱۴۷۶ (میلادی)]] || [[سلطنت مملوک (مصر)|سلطنت مملوک مصر]] || [[قايتباي]] || 8,890 || 0% || 24 || 3 || -
|-
| ششم || [[۸۸۶ (قمری)]] - [[۸۸۸ (قمری)]] <br/> [[۱۴۸۱ (میلادی)]] - [[۱۴۸۳ (میلادی)]] || [[سلطنت مملوک (مصر)|سلطنت مملوک مصر]] || [[قايتباي]] || 9,010 || 1.3% || 4 || 4 || پس از آتش سوزی دوم مسجد
|-
| ترمیم و بهبودسازی || [[۹۴۷ (قمری)]] <br/> [[۱۵۴۰ (میلادی)]] || [[امپراتوری عثمانی]] || [[سلیمان یکم]] || 9,010 || 0% || 4 || 4 || -
|-
| هفتم || [[۱۲۶۵ (قمری)]] - [[۱۲۷۷ (قمری)]] <br/> [[۱۸۴۹ (میلادی)]] - [[۱۸۶۰ (میلادی)]] || [[امپراتوری عثمانی]] || [[عبدالمجید یکم]] || 10,303 || 14.4% || 5 || 5 || عمارت اصلی در [[امپراتوری عثمانی]]
|-
| هشتم || [[۱۳۷۲ (قمری)]] - [[۱۳۷۵ (قمری)]] <br/> [[۱۹۵۲ (میلادی)]] - [[۱۹۵۵ (میلادی)]] || [[عربستان سعودی]] || [[ملک عبدالعزیز]] || 16,327 || 58.5% || 10 || 4 || هزینه 50 مليون [[ریال سعودی]]
|-
| نهم || [[۱۴۰۶ (قمری)]] - [[۱۴۱۴ (قمری)]] <br/> [[۱۹۸۵ (میلادی)]] - [[۱۹۹۴ (میلادی)]] || [[عربستان سعودی]] || [[فهد بن عبدالعزیز]] || 98,327 <br/> و235,000 صحن‌ها || 502% || 41 || 10 || بیش‌ترین گسترش
|}
== تاریخچه ==
=== مسجد در زمان محمد ===
==== آهنگ ساخت مسجد ====
پس از پایان بنای [[مسجد قبا]]، محمد و مهاجران مکی، در میان استقبال پرشور [[انصار]] و [[یثرب|یثربیانمدینه]]، راهی مدینه شد. همهٔ قبایل مسلمان‌شدهٔ یثرب و پیرامونش، ضمن خوش‌آمدگویی به پیامبر، از او می‌خواستند تا در خانه و قبیله و منازلشان سکنی گزیند، ولی محمد ضمن اظهار مهر به لطف شیفتگان راه و رسمش، انتخاب محل سکونت را به قضای الهی سپرده‌بود. ستور (مرکب)، کنار خانهٔ [[ابوایوب انصاری]] زانو زد و محمد آن‌جا مستقر شد و دعایی بدین مضمون خواند: «رَبِّ اَنزلنی مُنزَلاً مُبارَکاً، وَاَنتَ خَیرُالمُنزلینَ» یعنی «پروردگارا! در فرودگاهی خجسته فرودم آور، و تو بهترین فرودآورندگانی» <ref>مؤمنون، ۲۹</ref>
 
==== ساخت نخستین بنای مسجد ====
سطر ۶۱ ⟵ ۹۰:
 
==== نخستین گسترش‌ها ====
بنای مسجد همچنان ترکیب و شکل نخستش را تا [[۷ (قمری)]] نگه داشت و در این روزگار تغییری نکرد. در سال هفتم هجری پس از فتح دژهای [[خیبر (ابهام‌زدایی)]] به دست مسلمانان، سوی مدینه بازگشتند. ضرورت توسعهٔ مسجد به‌خاطر افزایش روزانهٔ جمعیت مسلمانان، در نظر پیغمبر و اصحابش آمد. به گفتهٔ [[جعفر صادق|جعفر محمد صادق]]<ref>اخبار دارالهجرة، رزین و...</ref> محمد مسجد را از درازا و پهنا چنان فراخ کرد که چون [[مربع|مربعی]] ۱۰۰× ۱۰۰ [[ذرع|ارشی (ذرعی)]] درآمد.
 
با توجه به برابری نسبی اَرَش با متر، مساحت مسجد در سال هفتم می‌بایست ۲۴۳۳ متر مربع شده‌باشد و این متراژ عینی از بنای مسجد، طبق معیارهای نقشه‌ای که کارشناسان [[ترک]] در اواخر سدهٔ ششم خورشیدی که ۲۴۷۵ متر مربع ارایه داده‌اند، مطابقت محاسباتی دارد.
سطر ۷۳ ⟵ ۱۰۲:
عمر با توجه به فراوانی و انبوهی مسلمانان در مسجد النبی و نبود جای به‌اندازه از بهر برگزاری فرایض و [[اعتکاف]] و نیایش و زیارت، تصمیم گرفت تعدادی از خانه‌های اطراف مسجد را برای توسعهٔ مسجد ویران کند.
 
خلیفهٔ دوم اهل سنت بهر اجرای نقشه، لازم دید که خانهٔ [[عباس بن عبدالمطلب|عباسِ عبدالمطلب]] را خراب کرده به مسجد بپیوندد، ولی عباس راضی به فروش یا بخششش نشد، پس درگیر شدند. پس از این که [[ابی بن کعب]] در حکمیتش حق را به عباس بن عبدالمطلب داد، وی گفت «اکنون که فرمان خدا روشن شد خانه‌ام را به مسلمانان می‌بخشم.» در هر صورت، خلیفهٔ دوم اهل سنت پس از دست‌یابی به خانهٔ عباس و خریداری بخشی ازخانهٔ [[جعفر بن ابی‌طالب|جعفرِ ابوطالب]] برادر [[علی بن ابی‌طالب]] مسجد را گسترد.
 
مورخان مدینه عموماً با توجه به حدیث پسر عمر که گفته‌است: «مسجدالنبی پس از توسعه در زمان خلیفهٔ دوم، درازایش از قبله به شام، ۱۴۰ ارش (ذراع) و از شرق به غرب ۱۲۰ ارش بوده‌است.» چنین نتجه گرفته‌اند که عمر حدوداً به سمت جنوبی مسجد ۲۰ ارش افزوده و به سمت شامی یا شمالی مسجد ۴۰ ارش. چون قسمت خاوری دیوار مسجد، حجره‌های [[همسران محمد|همسران]] قرار داشته، عمر در آن‌جا تصرف و تغیری به‌وجود نیاورد، پس مجموع کل مساحت توسعه‌یافته، حدود ۱۲۱۶ مترمربع بوده‌است و این مساحت بر اساس ذرع ید با آن‌چه را که مهندسان با متراژ بنای فعلی جهت تعیین حدود مسجد در زمان خلیفه دوم ارائه داده اند، یعنی ۱۱۰۰ مترمربع چندان اختلافی ندارد و می توان آن مستندات تاریخی را درست دانست.