ویکی‌پدیا

آلپ‌ارسلان تورکش: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
ربات‌ها، مدیران رباتیک
۴٬۴۱۱٬۲۶۸ ویرایش‌ها
جز افزودن جعبه> (درخواست کاربر:Modern Sciences) +مرتب+تمیز+
ابرابزار، اصلاح ارقام
خط ۲:
|honorific-prefix=[[حزب حرکت ملی]]
|name=آلپ‌ارسلان تورکش
|image=File:Türkeş (cropped).jpg
|imagesize=220px
|birth_date={{Birth date|df=yes|1917۱۹۱۷|11۱۱|25۲۵}}
|birth_place=[[نیکوزیا]]، [[قبرس]]
|death_date={{death date and age|df=yes|1997۱۹۹۷|04۰۴|05۰۵|1917۱۹۱۷|11۱۱|25۲۵}}
|death_place=[[آنکارا]]، [[ترکیه]]
|office=[[Deputy Prime Minister of Turkey]]
|term_start=21۲۱ Julyژوئیه 1977۱۹۷۷
|term_end=5۵ Januaryژانویه 1978۱۹۷۸
|1blankname=Served with
|1namedata=[[نجم‌الدین اربکان]]
خط ۱۶:
|predecessor=[[Orhan Eyüboğlu]]
|successor=[[Turhan Feyzioğlu]]
|term_start۱=۳۱ مارس ۱۹۷۵
|term_start1=31 March 1975
|term_end۱=۲۱ ژوئن ۱۹۷۷
|term_end1=21 June 1977
|primeminister1=[[سلیمان دمیرل]]
|1namedata1=[[نجم‌الدین اربکان]]{{سخ}}[[Turhan Feyzioğlu]]
خط ۲۳:
|successor1=[[Orhan Eyüboğlu]]
|office2=[[حزب حرکت ملی]]
|term_start۲=۸ فوریه ۱۹۶۹
|term_start2=8 February 1969
|term_end۲=۵ آوریل ۱۹۹۷
|term_end2=5 April 1997
|predecessor2=''Positionتشکیل establishedپست''
|successor2=[[Devlet Bahçeli]]
|office3=[[Member of Parliament#Turkey|Member]] of the [[مجلس ملی کبیر ترکیه]]
|term_start۳=۱۰ اکتبر ۱۹۹۱
|term_start3=10 October 1991
|term_end۳=۲۴ دسامبر ۱۹۹۵
|term_end3=24 December 1995
|constituency3=[[Yozgat (electoral district)|Yozgat]] ([[Turkish general election, 1991۱۹۹۱|1991۱۹۹۱]])
|term_start۴=۱۰ اکتبر ۱۹۶۵
|term_start4=10 October 1965
|term_end۴=۱۲ سپتامبر ۱۹۸۰
|term_end4=12 September 1980
|constituency4=[[Ankara (electoral districts)|Ankara]] ([[Turkish general election, 1965۱۹۶۵|1965۱۹۶۵]]){{سخ}}[[Adana (electoral district)|Adana]] ([[Turkish general election, 1969۱۹۶۹|1969۱۹۶۹]]، [[Turkish general election, 1973|1973۱۹۷۳]]، [[Turkish general election, 1977|1977۱۹۷۷]])
|religion=[[سنی]]
|party=[[Republican Villagers Nation Party]]{{سخ}}<small>(1958-1969۱۹۵۸–۱۹۶۹)</small>{{سخ}}[[حزب حرکت ملی]]{{سخ}}<small>(1969-1997۱۹۶۹–۱۹۹۷)</small>
|alma_mater=[[Kuleli Military High School]]
|spouse=
|allegiance=[[ترکیه]]
|branch=[[نیروی زمینی ترکیه]]
|serviceyears=1933–1963۱۹۳۳–۱۹۶۳
|rank=[[سرهنگ]]
}}
[[پرونده:Alpaslan Türkeş-Hasan Sami Bolak.jpg|چپ|280px]]
'''آلپ‌ارسلان تورکش''' {{به ترکی|Alparslan Türkeş}} (زاده ۲۵ نوامبر ۱۹۱۷ نیکوزیا - درگذشته ۴ آوریل ۱۹۹۷ آنکارا) با نام اصلی «حسین فیض‌الله» سیاست‌مدار ملی‌گرای افراطی اهل ترکیه بود. تورکش مؤسس و رئیس حزب جنبش ملی‌گرا بود. او که جناح دست راست افراطی را در طیف سیاسی ترکیه نمایندگی می‌کرد در سال ۱۹۴۵ به اتهام «فعالیت‌های فاشیستی و نژادپرستانه» محاکمه شد اما در سال ۱۹۴۷ در دادگاه تبرئه گشت. وی در دهه ۱۹۴۰ به طرفداری از نازی‌ها متهم شد
 
پس از مرگ تورکش، افشا شد که وی دو تریلیون [[لیره ترک]] از فدراسیون اروپایی ترکیه [[اختلاس]] کرده‌است. گروه [[پان‌ترکیست]] تورکش بخشی از پول این اختلاس‌ها را برای پشتیبانی از [[جنگ دوم چچن]] و کمک به [[ابوالفضل ایلچی‌بیگ]] در [[جمهوری آذربایجان]] استفاده کردند.<ref>{{Cite news|url=http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=-522210
خط ۵۲:
|work=Turkish Daily News
|date=13 February 2001
}}</ref>
 
== پیشینه ==
آلپ‌ارسلان تورکش در نیکوزیا، پایتخت قبرس، به‌دنیا آمد ولی در سن پانزده‌سالگی به [[جمهوری ترکیه]] آمد. وی در ترکیه افسر ارتش شد، ولی در اواخر دومین دهه عمرش، عمیقاً در فعالیت‌های سیاسی [[جناح راست]] درگیر شد. او در پایان جنگ جهانی دوم و در زمانی که نسبت به طرفداران پان‌ترکیسم واحد سختگیری می‌شد مدت کوتاهی به زندان افتاد. در سال ۱۹۶۰ نقش مهمی در [[کودتای نظامی]] علیه دولت [[عدنان مندرس]] ایفا کرد و از عناصر تندروی شورای نظامی (کمیته اتحاد ملی) به‌شمار می‌رفت که پس از کودتا حکومت کشور را به‌دست گرفته بود.بود؛ ولی او و هوادارانش کمی بعد پاکسازی شدند و وقتی میانه‌روها کشور را به مسیر دموکراسی بازمی‌گرداندند، آلپ‌ارسلان، آرام و بی صدا، به سمت وابسته نظامی ترکیه در دهلی نو منصوب شد. در سال ۱۹۶۳، او با رها کردن سمت خود به ترکیه بازگشت و وارد سیاست شد. تا سال ۱۹۶۵، وی به ریاست «حزب جمهوری‌خواه دهقان و ملت» رسید (که پس از سال ۱۹۶۹ «حزب ملی‌گرایانه اقدام» نام گرفت) و تا زمان مرگش، از شخصیت‌های سیاسی برجسته در حیات ترکیه بود و در برخی از دولت‌های ائتلافی به کابینه راه یافت.
 
== منابع ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/آلپ‌ارسلان_تورکش»