'''رسم‌الخط''' یا '''دبیره<ref>http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-a913e781960f486fa03276b76b89373f-fa.html</ref>''' عبارت است از شیوه‌ای قراردادی که برای نگارش مطالب به کار برده می‌شود. تفاوت دبیره هادبیره‌ها در شیوه‌ٔشیوهٔ برخورد یا تعبیر آن‌ها از مفهومی است که شیوه‌ٔشیوهٔ نگارش کلمات در متن نسبت به یکدیگر به دست می‌دهد. دبیره روشی استاندارد را برای نوشتن [[خط (نوشتار)|خط]] یک زبان، نمایش می‌دهد. زمانی که بیش از یک خط برای نوشتن یک زبان موجود باشد، مانند [[زبان کردی]]، [[زبان اویغوری]]، [[زبان صربی]] و یا [[اینوکتیتوت|زبان اینوکتیتوت]] ممکن است چند دبیره برای آن زبان موجود باشد. دبیره با [[نقاشی خط]] متفاوت است.
[[سرهم‌نویسی]]، [[جدانویسی]]، [[حرف اضافه]]، [[حرف ربط]]، واژه‌های [[چند املایی]]، [[نقطه‌گذاری]] و املای [[وام‌واژه]]ها از مفاهیمی هستند که عامل‌های مشخص کننده‌ٔکنندهٔ دبیره هادبیره‌ها به شمار می‌آیند. برای مثال در دبیره ادبی دوره ی دههدورهٔ یدههٔ چهل خورشیدی ممکن بود بخوانیم:
: «بخاطر اینکه میتوانستممی‌توانستم میوهٔ دسترنج خود را بچشم.»
اما امروز می‌نویسیم:
: «به خاطر اینکه می‌توانستم میوهٔ دسترنج خود را بچشم.»
و یا حتی:
: «به خاطر اینکه می‌توانستم میوه‌یمیوهٔ دسترنج خود را بچشم.»
امروز مراجع مختلف دبیره هایدبیره‌های مختلفی برای فارسی در پیش گرفته‌اند. برخی هم سعی بر استاندارد کردن نظر خود کرده‌اند. اما همچنان اختلاف و ناهماهنگی به چشم می‌خورد.
به نقل از [[فرهنگستان زبان و ادب فارسی]] (با رسم‌الخط فرهنگستان):
: «'' درباب دستور خطّ فارسى،فارسی، همواره اختلاف سليقهسلیقه و مشرب وجود داشته‌است؛ بعضىبعضی طرف‌دار باز گذاشتن دست نويسندهنویسنده در انتخاب شيوۀشیوهٔ نگارش بوده و حداكثرحداکثر جواز و رخصت را تجويزتجویز مى‌كرده‌اندمی‌کرده‌اند و بعضىبعضی ديگر،دیگر، برعكس،برعکس، گرايشگرایش به وضع قوانينىقوانینی عام و قطعىقطعی و تخلّف‌ناپذيرتخلّف‌ناپذیر داشته و آرزو مى‌كرده‌اندمی‌کرده‌اند كهکه در عالم خط و كتابتکتابت نيزنیز قوانينىقوانینی شبيهشبیه قوانينقوانین حاكمحاکم بر علائم رياضياتریاضیات حاكمحاکم باشد. از جهتىجهتی ديگر،دیگر، برخىبرخی از اهل فن معايبمعایب و مشكلاتمشکلات موجود را در خطّ فارسىفارسی تا آن اندازه فراوان و جدّىجدّی دانسته‌اند كهکه رفع آن‌ها را جز با افزودن و دركاردرکار آوردن حروف و علائم جديدجدید ميسّرمیسّر نمى‌شمرده‌اند،نمی‌شمرده‌اند، و گروهىگروهی ديگردیگر كمترينکمترین تحوّل و تبدّلىتبدّلی را در خطّ فعلىفعلی نپذيرفتهنپذیرفته و آن را به زيانزیان زبان مى‌دانسته‌اندمی‌دانسته‌اند.''» {{نشان|academy}}
== منابع ==
خط ۲۰:
== پیوند به بیرون ==
* [http://www.persianacademy.ir/fa/dastoor.aspx فرهنگستان زبان و ادب فارسی، گروه دستور زبان و دستور خط]
* [http://www.persianacademy.ir/fa/das.aspx دستور خط پیشنهادی فرهنگستان زبان و ادب فارسی]
* [http://www.persian-language.org/Group/Talk.asp?ID=914&P=6 شورای گسترش زبان فارسی؛ درباره‌ٔ دستور خط]
