غیبت کبرا: تفاوت میان نسخه‌ها

در باور [[شیعیان دوازده‌امامی]] '''غیبت کبرا''' دومین غیبت [[امام زمان]] بعد از غیبت اول او یعنی غیبت صغری است که در آن بر خلاف [[غیبت صغری|غیبت صغرا]] امام شخص معینی را به نیابت نگماشته‌است. در این غیبت که از سال [[۳۲۹ (قمری)]] و پس از غیبت کوچکتر آغاز شده‌است و تا آخر الزمان ادامه خواهد داشت، امام از نظرها پنهان است، اما موجودات از فیض وجودش بهره‌مندند. در پایان این دوران به خواست [[خدا]] حضرت در مکانی مقدس ظهور کرده، برای برقراری عدل و برپایی [[شریعت]] [[اسلام]] قیام می‌کند. <ref>{{harvnb| Mohammad Ali Amir-Moezzi|1994|pp=99–100}}</ref>

پیش از غیبت کبری و در دوران غیبت صغری که هفتاد سال قمری طول کشید امام مهدی بوسیله چهار نماینده ینمایندهٔ مخصوص با شیعیان در ارتباط بود<ref name=Moezzi>{{cite web|last1=Amir-Moezzi|first1=Mohammad Ali|title=ISLAM IN IRAN vii. THE CONCEPT OF MAHDI IN TWELVER SHIʿISM|journal=Encyclopedia Iranica|date=2012|url=http://www.iranicaonline.org/articles/islam-in-iran-vii-the-concept-of-mahdi-in-twelver-shiism}}</ref><ref name= Kohlberg >{{cite journal|last1=Kohlberg|first1=Etan|title=From Imāmiyya to Ithnā-'ashariyya|journal=Bulletin of the School of Oriental and African Studies|date=1976|volume=39|issue=3|pages=521, 528,|location=University of London}}</ref> تا اینکه چهارمین و آخرین نماینده امام قبل از مرگش نامه اینامه‌ای را برای شیعیان قرائت کرد که در آن تاکیدتأکید شده بود که زین پس و تا آخر دنیا امام دوازدهم هیچ نماینده اینماینده‌ای در میان مردم نخواهد داشت و هر کس خلاف آنرا ادعا کند دروغگوی بیش نیست. ابن بابویه این نامه را در اثرش با عنوان "«کمال الدین"» ثبت کرده است. <ref name=Moezzi/>

به عقیده شیعه هیچ دوره و زمانی خالی از امام نیست و امام دوازدهم به دلیل خطری که زندگی اش را تهدید می کردهمی‌کرده به امر خداوند از دیده گان امت غایب شده است. <ref name=Sachedina23>{{harvnb|Sachedina|1981|p=23}}</ref> مفهوم غیبت اما اول بار توسط کیسانیه مطرح شد که معتقد بودند محمد حنفیه نمرده است بلکه در غیبت به سر می بردمی‌برد. <ref name= Arjomand1>{{cite web|last1=Arjomand|first1=Said Amir|title=ḠAYBA|url=http://www.iranicaonline.org/articles/gayba|website=Encyclopædia Iranica}}</ref> به عقیده منتقدان با ناپدید شدن هر یک از رهبران شیعه که دیگر به جمع شیعیان برنگشتند به تدریج عقیده به امام غایب در میان آنها شکل گرفته و شاخ و برگ پیدا کرد. <ref name=Choueiri>A Companion To The History Of The Middle East, edited by Youssef M.Choueiri, page 93</ref> به نظر مدلانگ اما دکترین غیبت بوسیله امامان پیش از امام دوازدهم به خوبی پیش بینی و ثبت شده است. <ref>Islam and the West, by Bernard Lewis, 1993, page 163</ref>

وی از [[پیامبر]] پرسید: آیا [[شیعه]] از وجود قائم در مدت غیبتش بهره‌مند می‌شود؟ پیامبر فرمود: «آری قسم به خداوندی که مرا به پیامبری مبعوث گردانیده، آنها از وجود او منتفع می‌شوند و از نور ولایتش در طول غیبت طلب روشنی می‌کنند، چنانکهچنان‌که از آفتاب پشت ابر استفاده می‌کنند.» (مجلسی، بحارالانوار، ج ۱۳ ص ۸۴۶)

[[اسحاق بن یعقوب]] از دانشمندان برجسته [[شیعه]] است، که در روزگار نیابت محمد بن عثمان، نامه‌ای را در اختیار او قرار داده بود. در این نامه سوالسؤال شده بود که: «در زمان غیبت، مردم چگونه از وجود [[امام زمان]] خویش بهره مندبهره‌مند می‌شوند؟»

رشد عقلی و ایمانی مردم، که سال‌ها به طول خواهد انجامید، زمینه اصلی بهره وریبهره‌وری آنان از [[امام زمان]] خواهد بود. آن‌گاه که توانایی فکری و ایمانی انسان‌ها به اندازه‌ای از رشد خویش برسد و چشم دلشان به گونه‌ای روشن شود که بتوانند خورشید وجود امام زمان را نظاره کنند، بیگمان او را خواهند دید.{{مدرک}}

[[مرتضی علم‌الهدی|شریف مرتضی‌مرتضی]] در استدلال خود در زمینه غیبت امام دوازدهم شیعیان موضوع "«لطف"» در وجود غیبت را چنین خلاصه می‌‌کندمی‌کند:<ref>Islamic Messianism: The Idea of Mahdī in Twelver Shīʻism By Abdulaziz Abdulhussein Sachedina, p. 134</ref>: <blockquote>با نیل به وجود او در میانشان و با اطمینان از [[وجوب اطاعت]] از او، شیعیان بی‌بی شک از او شرم خواهند نمود و به او احترام می‌‌گذارندمی‌گذارند و در نتیجه مرتکب شرّ نمی‌‌شوندنمی‌شوند. آنها از اینکه از جانب او مورد توبیخ یا سرزنش قرار گیرند واهمهٔ دارند. به این ترتیب، ارتکاب اعمال بد در میانشان کم می‌‌شودمی‌شود و اعمال خوب زیاد می‌‌گرددمی‌گردد.</blockquote>

=== نقش حجت در غیبت کبری ===

[[علامه طباطبایی]] می گویدمی‌گوید مخالفان شیعه در انتقاد به غیبت می گویندمی‌گویند در حالی که شیعه معتقد است وجود امام برای بیان اوامر و حقایق دین و هدایت مردم ضروری است ایده غیبت امام این کارکرد را نفی می کندمی‌کند زیرا امام غایبی که به هیچ وجه نمی تواندنمی‌تواند در دسترس مردم باشد طبعاطبعاً نمی تواندنمی‌تواند مفید یا موثرمؤثر باشد. همچنین اگر خدا می خواهدمی‌خواهد امامی را در آینده بیاورد تا بشریت را نجات دهد، او می تواندمی‌تواند هرگاه خواست امام را بیافریند و نیازی نیست وی سال هاسال‌ها پیشتر به دنیا بیاید و در غیبت به سر برد. شیعه در پاسخ می گویدمی‌گوید وظیفه امام صرفاصرفاً بیان رسمی معارف دین و هدایت ظاهری مردم نیست. بلکه وی همزمان عهده دار [[ولایت]] و هدایت باطنی بشر نیز می باشدمی‌باشد. این امام است که زندگی معنوی مردم را جهت دهی و سیر انسان به سوی خدا را هدایت می کندمی‌کند. ایفای چنین نقشی ارتباط به غیبت یا ظهور جسمانی امام ندارد. بلکه امام همچنان حیات باطنی و روحی انسان را نظاره می کندمی‌کند و در ارتباط با آن است.است؛ لذا وجود امام در هر زمان ضروری است حتی اگر زمانه برای ظهور و نقش آفرینی دنیوی وی فراهم نباشد.<ref>{{harvnb|Tabatabaei|1987|p=11}}</ref>

# {{پاورقی|KHOOR}} این مطلب را [[قطب‌الدین راوندی]] از [[شیخ کلینی|کلینی]] و او از اسحاق بن یعقوب نقل می‌کند. (مجلسی، بحارالانوار، ج ۱۳ صص ۸۴۵و ۸۴۶)

== منابع ==

* {{یادکرد |کتاب = حیات اقتصادی امامان از صلح امام حسن تا آغاز غیبت صغری |نویسنده = سیده معصومه اخلاقی - نعمت الله صفری فروشانی |فصل = |صفحه = | ناشر = بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی - پژوهشگاه حوزه و دانشگاه| چاپ = | سال = 1393۱۳۹۳ |شابک = }}