فهرست جای‌ها در شاهنامه: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
یکی از انگشت‌شمار مقاله‌هایی که بیشتر آن را خودم با پژوهش‌کردن نوشتم |
|||
خط ۱:
== ''[[ایران]]'' ==
* آمل (با [[آمل]] اشتباه نشور)<ref name=amol-tammishe> از آمل گذر سوی تمیشه کرد / نشست اندر آن نامور بیشه کرد</ref>
* [[کابل]]<ref name=kabol-morgh-may-danbor>سوی کشور هندوان کرد رای / سوی کابل و دنبر و مرغ و مای</ref>
* [[زابلستان]]<ref>یکایک سوی زابلستان شوید / از ایدر به نزدیک دستان شوید</ref>
* [[بلخ]]<ref> آنجا به بلخ اندر آمد سپاه / جهان شد ز تاراج و کشتن سیاه</ref>
* [[اصطخر]]<ref name=estakhr-pars>همی رفت شادان به اصطخر پارس / که اصطخر بد بر زمین فخر پارس</ref>
* [[تیسفون]]<ref>کنون از مداین سخن نو کنم / صفتهای ایوان خسرو کنم</ref>
* [[تمیشه]]<ref>از آمل گذر سوی تمیشه کرد / نشست اندر آن نامور بیشه کرد</ref>
* [[سیستان]]<ref>سوی سیستان رفت باید کنون / به کار آوری زور و بند و فسون</ref>
* [[ولایت نیمروز|نیمروز]]<ref>پس آگاهی آمد سوی نیمروز / به نزدیک سالار گیتی فروز</ref>
* [[هرات]]
* [[لشکرگاه|بُست]]<ref name=ghanooj-bost>ز قَنُّوج تا مرز کاولستان / همان تا در بُست و زاولستان</ref>
* [[قندوز]]
* [[ولایت غزنی|غزنی]]
* [[بامیان]]<ref name=bamyan-panjhir>دگر پنجهیر و در بامیان / سر مرز ایران و جای کیان</ref>
* [[قندهار]]<ref name=ghandhar-ahvaz>که باشد که پیوند سام سوار / نخواهد ز اهواز تا قندهار</ref>
* [[گرگساران]]<ref>چو نزدیکی گرگساران رسید / یکایک ز دورش سپهبد بدید</ref>
* [[مرو]]<ref>بدین‌سان بیامد به نزدیک مرو / نپرد بدان گونه پران تذرو</ref>
* [[زیبد]]<ref>سپهدار ایران به زیبد رسید / از اندیشه کردن دلش بردمید</ref>
* [[قرچگان=]]<ref>شه غرچگان بود برسان شیر / کجا ژنده پیل آوریدی بزیر</ref>
* [[تالقان=]]<ref name=taleqan-faryab-andarab>دگر طالقان شهر تا فاریاب / همیدون در بلخ تا اندرآب</ref>
* [[ولایت فاریاب|فاریاب]]<ref name=taleqan-faryab-andarab />
* [[بخارا]]<ref> تیزی روانش مدارا گزید / دلش رای رزم بخارا گزید</ref>
* [[کشمیر]]<ref>ستاره‌شناسان و کنداوران / ز کشمیر و کابل گزیده سران</ref>
* [[اندرآب]]<ref name=taleqan-faryab-andarab />
* [[ولایت پنجشیر|پنجهیر]]<ref name=bamyan-panjhir />
* [[ترمذ]]<ref>ز سومان و ترمذ و ویسه گرد / سپاهی برآمد ز هر سوی گرد</ref>
* [[ولایت ختلان]]<ref name=khatlan-soghlan-chin>سپاهی بیامد بدین سان ز چین / ز سقلاب و ختلان و توران زمین</ref>
* [[بدخشان]]<ref name=moolian-badakhshan>دگر مولیان تا در بدخشان / همینست ازین پادشاهی نشان</ref>
* [[ولایت جوزجان|
* [[آذربایجان (ایران)|آذرآبادگان]]<ref>همی تاز تا آذر آبادگان / به جای بزرگان و آزادگان</ref>
* [[استان فارس|پارس]]<ref name=estakhr-pars />
* [[اهواز]]<ref name=ghandhar-ahvaz />
* [[شهر ری|ری]]<ref>نخست از ری آمد سپاه اندکی / که شد با سپاه سکندر یکی</ref>
* [[دامغان]]<ref>برفتند ترکان ز پیش مغان / کشیدند لشگر سوی دامغان</ref>
* [[مولیان]]<ref name=moolian-badakhshan />
* [[ولایت سغد]]<ref>همیدون برو تا در سغد نیز / نجوید کسی پادشاهی به چیز</ref>
* [[سرزمین ماد|مای]]<ref name=kabol-morgh-may-danbor />
* [[مرغ (سرزمین)|مرغ]]<ref name=kabol-morgh-may-danbor />
* ارمان<ref>کسانی که از شهر ارمان شدند / به کینه سُوی زاولستان شدند</ref>
* آلانان<ref>کشیدند لَشکر به دشت نبرد / الانان و دریا پسِ پشت کرد</ref>
* قنوج<ref name=ghanooj-bost />
* [[بغداد]]<ref>دگر منزل آن شاه آزاد مرد / لب دِجله و شهر بغداد کرد</ref>
* [[اورشلیم|بیت‌المقدس]]/دز هوخت کنگ<ref>به خشکی رسیدند سر کینه جوی / به بیت‌المقدس نِهادند روی{{سرخط}}که بر پهلَوانی زبان راندند / همی «کَنگْ دِزْ هوخْتَ»ش خواندند</ref>
* [[تاتار]]
* تور<ref>ز رودابد و شیر تا مرز تور / ازآن بخش گیتی بنزدیک و دور</ref>
* [[ختن]]<ref>روارو چُنین تا به چین و ختن / سپردند شاهی بدان انجمن</ref>
* [[دنبر]]/دنبل<ref>همه کاول و دنبر و مای و هند / ز دریای چین تا به دریای سند</ref>
* [[دهستان]]<ref name=dahestan-gorgan>دهستان و گرگان همه زیر نعل / بکوبید و زِ خون کنید آب لعل</ref>
* [[رودابد]]<ref name=roodabad-shir>ز رودابد و شیر تا مرز تور / ازآن بخش گیتی بنزدیک و دور</ref>
* [[ساری]]<ref name=sari-daryaye-gilan>ز دریای گیلان چُن ابر سیاه / دُمادُم به ساری رسیده سپاه</ref>
* [[اسپیجاب|سپنجاب]]/سپیجاب<ref>یکی لَشکری ساخت افراسیاب / ز دشت سپیجاب تا رود آب</ref>
* [[سگسار]]<ref>نه سگسار ماند نه مازندران / زَمین را بشوید به گرز گران</ref>
* [[شیر (سرزمین)|شیر]]<ref name=roodabad-shir />
* [[شیرخوان]]<ref>همی راند زین گونه تا شیرخوان / جهان را چُن این بشنوی پیر خوان</ref>
* [[طراز]]<ref>شدند اندر ایوان بتان طراز / نشستند با ماه و گفتند راز</ref>
* [[توس]]<ref>چو از دشت بنشست آوای کوس / بفرمود تا پیش او رفت طوس</ref>
* [[کرمان]]
* [[گرزبان]]<ref>بشد قارن و موبد و مرزبان / سپاهی ز بامین و ز گرزبان</ref>
* [[جرجان|گرگان]]<ref name=dahestan-gorgan />
* [[گوراب]]/گورابد/گورابه<ref>به گورابه اندرنهادند روی / همه راه شادان و با گفت‌وگوی</ref>
* [[فرارود|ماورانهر]]<ref>ز خرگاه تا ماورالنّهر بر / که جیحون میانجی‌ست اندرگذر</ref>
* [[اردبیل]]<ref>دو فرزند ما را کنون با دو خیل / بباید شدن تا در اردبیل</ref>
* [[اصفهان]]<ref>بدو گفت: از ایدر برو بالصفهان / همه راه تازان بنزد مِهان</ref>
* [[خراسان]]
* [[خزرها]]<ref>همه باژ کشور سراسر بخواه / بگستر به مرز خزر در سپاه</ref>
* [[سمرقند]]<ref>بخارا و سغد و سمرقند و چاج / سپنجاب و آن کشور و تخت عاج</ref>
* [[شام]]<ref>یکی با گهر مرد با گنج و نام / درفشی برافراخت از مصر و شام</ref>
* [[استان گیلان]]<ref>هم از پَهْلَوِ پارس و کوج و بلوج / ز گیلان جنگی و دشت سَروج</ref>
* [[مکران]]<ref>از ایران بشد تا به توران و چین / گذر کرد از آن پس به مکران زمین</ref>
* [[نیشابور]]<ref>به مرو و نشابور و بلخ و هری / فرستاد بر هر سوی لشکری</ref>
* [[گرگانج]]<ref>به رزم اندرون شیده برگشت ازوی / سوی شهر گرگانج بنهاد روی</ref>
* [[جهرم]]<ref>جهاندار به جهرم رسید / که آنجا بدی گنج‌ها را کلید</ref>
* [[حلب]]<ref>تو زایدر برو تا حلب چاره‌جوی / سپه را جز از جنگ چیزی مگوی</ref>
* [[عراق]]<ref>سپه برگرفت از عراق و براند / به رومی همی نام یزدان بخواند!</ref>
* [[استان گیلان]]<ref>ز گیل و ز دیلم بیامد سپاه / همی گرد لشکر برآمد به ماه!</ref>
* [[رام‌اردشیر]]<ref>چو رام اردشیرست شهری دگر / کزو بر سوی پارس کردم گذر</ref>
* [[گندی‌شاپور (شهر)]]<ref>کجا گند شاپور خواندی وُرا / جزین نام نامی نراندی وُرا</ref>
=== دشت‌ها ===
* دشت سُواران نیزه‌گذار<ref>یکی مرد بود اندران روزگار / ز دشت سُواران نیزه‌گزار</ref>
* دشت قحطان<ref>گر از دشت قحطان سگ مارگیر / شود مغ ببایدش کشتن به تیر</ref>
* دشت گُردان<ref>که گر پادشا دیده خواهد ز من / وُگر دشت گردان و تخت یمن</ref>
* دشت یلان<ref>چو ایران و دشت یلان و یمن / به ایرج دهد، روم و خاور به من</ref>
=== کوه‌ها ===
* [[دماوند]]<ref>بیاورد ضحاک را چون نوند / به کوه دماوند کردش ببند</ref>
* [[البرزکوه]]<ref>ببردش دمان تا به البرز کوه / که بودش بدانجا کنام و گروه</ref>
* [[هندوکش]] (هندوکوه
* [[سپیدکوه]]
* کوه سپند
* دابه کوه/رابه کوه
=== رودها ===
* [[آمودریا|جیخون]]<ref>وزانجا
* [[هیرمند|هلمند]]<ref>بیامد چنان تا لب هیرمند / همه دل پر از باد و لب پر ز پند</ref>
* [[کاسه رود]]<ref>همه مرزها کرد بی‌تار و پود / همی رفت پیروز تا کاسه‌رود</ref>
* [[دجله|اروندرود]]<ref>به اروند رود اندرآورد روی / چُنان چون بود شاه دیهیم جوی{{سرخط}}اگر پهلَوانی ندانی زبان / به تازی تو اروند را دِجله خوان</ref>
* دریای چین<ref>وزین مرز تا پیش دریای چین / همی نام بردند شهر و زمین</ref>
* دریای بیکند
* دریای گیلان<ref name=sari-daryaye-gilan />
* رود ری
* [[سند (رود)|دریای سند]]<ref>همی رو چنین تا سر مرز هند / وزانجا گذر کن به دریای سند</ref>
== ''[[توران|توران]]'' ==
* [[سمنگان (شاهنامه)|سمنگان]]<ref>غمی گشت چون بارگی را نیافت / سراسیمه سوی سمنگان شتافت</ref> (با [[ولایت سمنگان]] اشتباه
* شیاوش‌گرد<ref>سیاوخش‌گرد نهادند نام / جهانی از آن شارستان شادکام</ref>
== دیگر ==
* [[مازندران (
* [[هاماوران]]<ref>به پیش اندرون شهر هاماوران / به هر کشوری در سپاهی گران</ref> (
* [[مصر|مصر]]<ref name=mers-barbar>که رستم به مصر و به بربر چه کرد / بران شهریاران به روز نبرد</ref>
* بربر<ref name=mers-barbar />
* [[روم]]<ref>چو آمد به نزدیک شهر هروم / سرافراز با نامداران روم</ref>
* [[یمن]]<ref>خردمند و روشن‌دل و پاک‌تن / بیامد بر سرو شاه یمن</ref>
* [[چین]]<ref name=khatlan-soghlan-chin />
* [[هند]]<ref>چو پیران بیامد ز هند و ز چین / سخن رفت زان شهر با آفرین</ref>
* [[اندلس]]<ref>زنی بود در اندلس شهریار / خردمند و با لشکری بی‌شمار</ref>
* [[بابل (دولت‌شهر)]]<ref>سکندر سپه سوی بابل کشید / ز گرد سپه شد هوا ناپدید</ref>
* [[بحرین]]<ref>سپاهی ز رومی و از قادسی، / ز بحرین و از کُرد و از پارسی</ref>
* [[مکه]]<ref>مرآن خانه را داشتندی چنان / که مر مکه را تازیان این زمان</ref>
* [[جده]]<ref>و زآن جایگه شاد لشکر براند / به جدّه درآمد فراوان نماند</ref>
* [[نیل]]<ref>به بالای سروست با زور پیل / به بخشش بکردار دریای نیل</ref>
== جستارهای وابسته ==
سطر ۶۰ ⟵ ۱۲۶:
* [[ادبیات فارسی]]
* [[اساطیر ایران]]
== منابع ==
{{پانویس}}
{{شاهنامه}}
| |||