دفتر تحکیم وحدت: تفاوت میان نسخه‌ها

این تشکل در دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ قوی‌ترین [[جنبش دانشجویی ایران]] بود و در پیروزی [[جنبش دوم خرداد]] نقش مهمی داشت. [[حمله به کوی دانشگاه تهران (۱۸ تیر ۱۳۷۸)|حمله به کوی دانشگاه]] به تدریج سبب ایجاد محدودیت‌هایی برای دفتر تحکیم وحدت شد. با وجود تشکیل [[سازمان دانش‌آموختگان ایران اسلامی]] (ادوار تحکیم وحدت)، دفتر تحکیم ضعیف شد. در دهه ۸۰ دو انشعاب طیف علامه و طیف شیراز از یکدیگر جدا شدند. با منحل شدن رسمی طیف اطلاح‌طلب‌تر (طیف علامه) توسط دبیرخانه هیات‌های مرکزی نظارت بر تشکل‌های دانشگاهی، دفتر تحکیم وحدت عملاً غیرفعال شد.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.todayis/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref><ref name="تاثیر">{{یادکرد وب |نویسنده = پارسا پيلتن |نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2006/07/060709_v-ra-iran-student.shtml|عنوان=تاثیر هجدهم تیر بر جنبش دانشجویی ایران | ناشر = بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ = ۱۸ تیر ۱۳۸۵|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>

«انجمن اسلامی دانشجویان» که بعد از انقلاب به «دفتر تحکیم وحدت» مشهور شد، نخستین بار در دهه ۱۳۲۰ خورشیدی در [[دانشگاه تهران]] تاسیس شد. پس از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]]، در سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۱ انجمن‌های اسلامی دانشکده‌های گوناگون گرد هم آمده و «اتحادیه انجمن‌های اسلامی و سازمان‌های دانشجویی سراسر کشور» (دفتر تحکیم وحدت) به عنوان مرکز انجمن‌های اسلامی دانشجویان شکل گرفت.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.todayis/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>

در جلساتی که انجمن اسلامی برگزار می‌کرد، افرادی چون [[مهدی بازرگان]]، [[یدالله سحابی]]، [[سید صدرالدین صدربلاغی]]، [[محمدتقی فلسفی]]، [[حسین علی راشد]] سخنرانی می‌کردند. اهداف اساسنامه اولیهٔ دفتر تحکیم وحدت «اصلاح جامعه بر طبق دستورات اسلام، تلاش در ایجاد دوستی و اتحاد بین افراد مسلمان مخصوصاً جوانان روشنفکر، انتشار حقایق اسلامی به وسیله ایجاد موسسات تبلیغات و نشر مطبوعات، و مبارزه با خرافات» نوشته شده است.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.todayis/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>

پس از [[بحران گروگان‌گیری در سفارت ایالات متحده آمریکا]] که به دست [[دانشجویان مسلمان پیرو خط امام]] انجام شد، این گروه دانشجویان و اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) به یکدیگر نزدیک‌تر شدند و گرایش [[چپ‌گرایی]] در اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) افزایش یافت. در سال‌های دهه ۱۳۶۰ گرایش به چپ، گرایش‌های ایدئولوژیک و انقلابی، و عدالت‌خواهی در انجمن‌های اسلامی قوی بود. نزدیک به ۳۰ نفر از اعضای اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) که در [[جنگ ایران و عراق]] شرکت کرده بودند کشته شدند.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.todayis/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>

پس از جنگ با توجه به وضعیت سیاسی اجتماعی جامعه، گرایش‌های ایدئولوژیک کمتر شد و مشی انتقادی انجمن‌های اسلامی نسبت به مشکلات مختلف و جدی‌تر شدن توجه به مسایل صنفی دانشجویان، همگام با رویکردهای سیاسی رشد کرد.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.todayis/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>

اعضایی از تحکیم وحدت که طیف همراه [[حشمت‌الله طبرزدی]] بودند در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۷۲ از [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] حمایت کردند اما کم‌کم رادیکال‌تر شده و از دفتر تحکیم وحدت جدا شدند و [[جبهه متحد دانشجویی]] را تشکیل دادند.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.todayis/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>

اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) به عنوان نماینده جنبش دانشجویی در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۶)]] از [[سید محمد خاتمی]] حمایت کرد و نقش مهمی در پیروزی [[اصلاح‌طلبان ایران]] در انتخابات داشت. در سالهای ۷۶ تا ۷۸ تحکیم وحدت جایگاه محکم و تاثیرگذاری در عرصه سیاسی ایران پیدا کرد. در انتخابات [[دوره ششم مجلس شورای اسلامی]] و دوره اول شوراها چند نماینده از اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) انتخاب شدند.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.todayis/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>

وقایع هجده تیر یا وقایع کوی دانشگاه تهران درگیری‌های میان دانشجویان، نیروهای انتظامی و افراد موسوم به [[لباس شخصی‌ها]] بود که سبب کشته شدن چند دانشجو و مجروح شدن بسیاری شد و با حمله لباس شخصی‌ها و برخی ماموران به خوابگاه دانشجویان ایجاد شد. از این حادثه به عنوان بزرگ‌ترین چالش جنبش دانشجویی در ایران بعد از انقلاب ۱۳۵۷ نیز یاد می‌شود و به تدریج سبب ایجاد محدودیت‌هایی برای دفتر تحکیم وحدت شد که به شدت در پی پیگیری دلایل این حادثه بود. همچنین پس از این وقایع، با تلاش‌های پنهان و نیز به دلیل اختلاف دیدگاه‌های اعضا، انشعاب در دفتر تحکیم پدید آمد.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.todayis/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref><ref name="تاثیر">{{یادکرد وب |نویسنده = پارسا پيلتن |نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2006/07/060709_v-ra-iran-student.shtml|عنوان=تاثیر هجدهم تیر بر جنبش دانشجویی ایران | ناشر = بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ = ۱۸ تیر ۱۳۸۵|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>

در سال ۱۳۷۸، طیفی تحت عنوان [[انجمن اسلامی دانشجویان مستقل]] از دفتر تحکیم وحدت جدا شدند. این طیف بر خلاف انجمن‌های اسلامی و [[دفتر تحکیم وحدت]]، به جناح راست و اصول گرایان متمایل است.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.todayis/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>

در اوایل دهه ۱۳۸۰ دو [[دفتر تحکیم وحدت طیف علامه|طیف علامه]] که شامل اصلاح‌طلب‌ها می‌شوند و [[دفتر تحکیم وحدت طیف شیراز|شیراز]] که شامل اصولگراها شامل می‌شوند و هر دو زیرمجموعه [[دفتر تحکیم وحدت]] بودند، از هم انشعاب پیدا کردند.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.todayis/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref><ref name="تاثیر">{{یادکرد وب |نویسنده = پارسا پيلتن |نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2006/07/060709_v-ra-iran-student.shtml|عنوان=تاثیر هجدهم تیر بر جنبش دانشجویی ایران | ناشر = بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ = ۱۸ تیر ۱۳۸۵|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>

در سال ۱۳۸۷ دبیرخانه‌های هیات‌های مرکزی نظارت بر تشکل‌های اسلامی دانشگاهیان وزارت‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، رای به انحلال طیف علامه دفتر تحکیم وحدت دادند تا تنها طیف شیراز به عنوان نماینده دفتر تحکیم باقی تماند و به فعالیت ادامه دهد.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.todayis/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>