امشاسپندان: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
مازیار کیوان (بحث | مشارکتها) برچسب: دارای ادبیات عامیانه (پخ) |
|||
خط ۱۷:
شش امشاسپندان عبارتاند از:
۱- [[وهمن]] یا [[وهمن|وُهومَنَه]] یا بهمن به معنی اندیشه نیک است که در طرف راست [[اهورامزدا]] مینشیند و تقریباً نقش مشاور او را دارد. موکّل و پشتیبان حیوانات سودمند در جهان است. با انسان و اندیشهٔ نیک انسان ارتباط دارد؛ چون مظهری از خرد آفریدگار است. زیرا از طریق اندیشهٔ نیک است که به شناخت دین میتوان رسید. او اندیشهٔ نیک را به ذهن ادمیان میبرد و ایشان را به سوی آفریدگار رهبری میکند؛ و پس از مرگ نیز روان ادمیان را خوشامد میگویدو آنان را به بالاترین بخش بهشت رهنمون میشود.[[زردشت]] نیز از طریق او به درگاه اورمزد بار مییابد. همکاران او در میان ایزدان،[[ایزد ماه]] و [[ایزد گوشورن]](ایزد موکّل بر چهارپایان) هستند ایزدان [[رام]] و [[سپهر]] و [[زروان]] نیز در زمرهٔ یاران او به شمار آمدهاند. او گزارشی روزانه از اندیشه و گفتار و کردار مردمان تهیه میکند. این امشاسپند
رقیب اهریمنی او [[اکومن]] است.
۲- [[اشه وهیشته]] یا [[اَرته وهیشته]] یا اُردیبهشت به معنی اشه یا ارتی (راستی) است که زیباترین امشاسپندان و نمادی است از نظام جهانی، قانون ایزدی و نظم اخلاقی در این جهان. سخنِ درست گفته شده، آیین خوب برگزار شده، گندم بسامان رشد کرده و مفاهیمی از این نوع، نشانهای از اردیبهشت دارند. او نیایشها را زیر نظر دارد. آنانکه اریبهشت را خشنود نکنند از بهشت محرومند. این امشاسپند نه تنها نظم را در روی زمین برقرار میسازد، بلکه حتی نگران نظم دنیای مینُوی و دوزخ نیز هست و مراقبت میکند که دیوان، بدکاران را بیش از آنچه سزایشان است تنبیه نکنند. نمایندهٔ این جهانی او [[آتش]] است. از اوقات روز وقت نیمروز([[رَپیثوین]])به او تعلق دارد. یاران او ایزدان [[آذر]]،[[سروش]]،[[بهرام|بهرام]] و [[نَریوسنگ]] هستند. این امشاسپند
۳- [[خشتره وییریه]] یا [[خشَثرَه وَئیریه]] یا شهریور. به معنی شهریاری و سلطنت
۴- [[سپنته آرمیتی|سِپَنت اَرمَیتی]] یا سپندارمذ. به معنی اخلاص ، پاکبازی و بردباریِ مقدس است. سپندارمذ با نمادی زنانه، دختر اورمزد به شمار میآید و در انجمن آسمانی در دست چپ او مینشیند. چون ایزد بانوی زمین است، به چهارپایان چراگاه میبخشد. زمانی که پارسایان در روی زمین، که نماد این جهانی اوست، به کشت و کار و پرورش چهارپایان میپردازند یا هنگامی که فرزند پارسایی زاده میشود او شادمان میگردد و وقتی مردان و زنانِ بد و دزدان بر روی زمین راه میروند آزرده میشود. همانگونه که زمین همهٔ بارها را
۵- [[هیوروتات|هـَئوروَتات]] یا خرداد. به معنی تمامیّت،
۶- [[امرتات|اَمِرِتات]] ([[امُرداد]]) یا مرداد. به معنی بی مرگی است و تجلی دیگری از رستگاری و جاودانگی. سرور گیاهان است. او گیاهان را برویاند و رمه گوسفندان را بیفزاید. او میکوشد که گیاهان پژمرده نشوند. همکاران او ایزدان [[رَشن]]،[[اَشتاد]] و [[زامیاد]] هستند. این امشاسپند
همچنین در متون [[مزدیسنا|مزدیسنایی]] متأخر امشاسپند هفتمی که [[سروش]] است نیز به شمار امشاسپندان افزوده شدهاست، اما در متون [[اوستا|اوستایی]] سروش از رده امشاسپندان نیست.
[[سرَوشَه]] یا [[سروش]] به معنای اطاعت یا انضباط، یکی از محبوب ترین چهرههای دین زردشتی است. این ایزد در همهٔ آیینهای دینی حضور دارد، زیرا او در نیایشها و سرودهای مردمان جای دارد و خدایی است که نیایشها را به بهشت منتقل میکند. سروش را در سرودش به عنوان سَروَر منایک دینی به یاری میخوانند و از آن جا که مناسک زردشتی نیروی موثری است که بدی را نابود میکند، از این رو، سورش نیز چون جنگجوی مسلّح و بهترین در هم کوبندهٔ دروغ توصیف شده است. با تبر جنگی اش کاسهٔ سر دیوان را خرد میکند و به ه=اهریمن ضربه میزند. دشمن و رقیب اهریمنیِ او [[اَیشمَه/خشم]] است. سروش جهان را در شب هنگامی که دیوان این سو و آن سو پرسه میزنندپاسداری میکند. او نخستین کسی بود که [[گاهان]] را بر خواند و [[برسُم]] را گسترد و دعاها را تقدیم اهورامزدا کرد. سروش کسی است که روان را پس از مرگ خوشامد میگوید و از آن مراقبت میکند. همراه با [[مهر]] و [[رشن]] بر داوری روان ریاست دارد.
|