ویکی‌پدیا

ارمنی‌های گرجستان: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
ابرابزار
ابرابزار
خط ۴۵:
 
== ارمنی‌های سامتسخه-جاواختی ==
ارامنهارمنی‌ها اکثریت جمعیت در این منطقه را تشکیل می‌دهند اتحادیه دموکراتیک متحد ارامنهارمنی‌ها محلی «جاواخک برای جاواخک»<ref group="پانویس">United Javakhk Democratic Alliance</ref> در محدوده گرجستان یک استقلال محلی را پیشنهاد کرده است. این امر افزایش احساسات ضد ارمنی در گرجستان را نتیجه داده زیرا برای گرجیها یادبود تقاضای استقلال برای [[آبخاز]]، [[اوستیای جنوبی]] و [[آجارستان]] را که گرجستان آنها را مرزهای تاریخی خود در نظر می‌گیرد تداعی می‌کند با وجود این گفته می‌شود که خواست ارامنهارمنی‌های جاواخک تفاوت و فاصله زیادی با خواست سایر مناطق دارد.
[[پرونده:SamtskheJavakhetiLocationinGeorgia.svg|بندانگشتی|چپ|250px|موقعیت سامتسخه-جاواختی در نقشه]]
خط لوله نفتی " «باکو تفلیس جیحان<ref>Baku–Tbilisi–Ceyhan pipeline</ref> "» و «خط لوله گاز طبیعی قفقاز جنوبی<ref>South Caucasus Pipeline</ref>» که از طریق این منطقه می‌گذرد با مخالفتهایی از سوی ارامنهارمنی‌های محلی مواجه شده است، و همچنین «خط آهن " قارص آخلکالاک باکو<ref>Kars–Tbilisi–Baku railway</ref> "» که ارمنستان را جدا می‌کند.
 
=== پیش زمینه ===
ارامنهارمنی‌ها در سامتسخه-جاواختی معتقدند که قربانی سیاست انتقال ناشی از توازن جمعیتی تعدادی از خانواده‌های گرجی که در آن جا سکونت داشته‌اند شده‌اند. ارامنهارمنی‌ها همچنین معتقدند که در این منطقه دست‌خوش محرومیت‌ها و تبعیضات دولتی قرار گرفته‌اند. آنها با وجود اینکه در این منطقه در اکثریتند و به طور کلی می‌توان گفت که در گرجستان از اقلیت‌های بزرگ محسوب می‌شوند ولی در خصوص آموزش [[زبان ارمنی]] و تدریس آن در این کشور و نیز در برخورد با کلیسای حواری ارمنی، تبعیضات آشکاری اعمال می‌گردد. تعدادی از ارمنی‌ها در اوائل سده نوزدهم در نتیجه سیاستهای روسی اعمال شده از سوی ژنرال [[ایوان پاسکویچ]] به این منطقه بازگردانده شدند، زیرا این منطقه قبلاً مدتها در دست [[ترک‌های مسختی]] بوده و آنها در این منطقه توانسته بودند توازن جمعیتی را به نفع خود تغییر دهند. البته ارمنی‌های بیشتری بعد از [[نسل‌کشی ارمنیان]] به این منطقه آمدند.
 
برخی از گروه‌های سیاسی جمهوری ارمنستان و [[جماعت ارمنیان پراکنده]] و به نحو قابل توجهی " [[فدراسیون انقلابی ارمنی]] " علیه دولت گرجستان این ادعا را مطرح می‌کنند که جاواخک (نام ارمنی سامتسخه-جاواختی) باید متعلق به ارامنهارمنیان باشد. ارمنستان متحد کلیه سرزمینهای تعیین شده بوسیله [[معاهده سور]] و نیز مناطق [[آرتساخ]]<ref>Nagorno-Karabakh</ref>(نگورنو قره باغ)، جاواخک و نخجوان را در بر خواهد گرفت.▼
آنها با وجود اینکه در این منطقه در اکثریتند و به طور کلی می‌توان گفت که در گرجستان از اقلیت‌های بزرگ محسوب می‌شوند ولی در خصوص آموزش [[زبان ارمنی]] و تدریس آن در این کشور و نیز در برخورد با کلیسای حواری ارمنی، تبعیضات آشکاری اعمال می‌گردد.
 
تعدادی از ارامنه در اوائل قرن نوزدهم در نتیجه سیاستهای روسی اعمال شده از سوی ژنرال [[ایوان پاسکویچ]] به این منطقه بازگردانده شدند، زیرا این منطقه قبلاً مدتها در دست [[ترک‌های مسختی]] بوده و آنها در این منطقه توانسته بودند توازن جمعیتی را به نفع خود تغییر دهند.
البته ارامنه بیشتری بعد از [[نسل‌کشی ارمنیان]] به این منطقه آمدند.
 
▲برخی از گروه‌های سیاسی جمهوری ارمنستان و [[جماعت ارمنیان پراکنده]] و به نحو قابل توجهی " [[فدراسیون انقلابی ارمنی]] " علیه دولت گرجستان این ادعا را مطرح می‌کنند که جاواخک (نام ارمنی سامتسخه-جاواختی) باید متعلق به ارامنه باشد. ارمنستان متحد کلیه سرزمینهای تعیین شده بوسیله [[معاهده سور]] و نیز مناطق [[آرتساخ]]<ref>Nagorno-Karabakh</ref>(نگورنو قره باغ)، جاواخک و نخجوان را در بر خواهد گرفت.
 
=== تاریخ ===
جاواخک، یکی از نهاستانهای دهستان منطقهایالت [[گوگارک<ref>Gugark</ref>]] در شمال هایک[[ارمنستان بزرگ<ref>Hayk</ref>]] بوده و به مدت دو هزار سال جزئی از قلمرو حکومت [[هایاسا<ref>Hayasa</ref>]] بوده است. این منطقه در سنگ نوشته‌های [[آرگیشتی یکم]] به صورت «جاباخا»<ref group="پانویس">Jabakha</ref> آمده است.
 
ارامنه عمدتاً در مناطق [[آخالکالاکی]] و [[نینوتسمیندا]] متمرکزند. در آغاز سال ۱۹۱۸ میلادی جمعیت آخالکالاکی ۱۲۰۰۰۰ نفر بود که از این میان ۸۹۰۰۰ نفرشان ارمنی بودند (حدود ۷۴٪) ترک‌های مسختی ۸۰۰۰ نفر (۷٪) و سایر اقوام ۲۳۰۰۰ نفر (۱۹٪) بودند. در این دوره در آخالکالاکی ۱۱۱ روستا وجود داشت که ۶۶ تای آنها ارمنی، ۲۴ تای آنها ترکی، ۹ تای آنها روسی و۱۰و ۱۰ تای آنها گرجی بودند (دو روستای «وارگاو»<ref group="پانویس">Vargav</ref> و «هزاباورا»<ref group="پانویس">Hzabavra</ref> جمعیت ارمنیشان با گرجیها ادغام شدند) و یک روستا هم دارای جمعیتی آمیخته از ارامنهارمنی و گرجیها بود.▼
ارامنه عمدتاً در مناطق [[آخالکالاکی]] و [[نینوتسمیندا]] متمرکزند.
 
در آغاز سال ۱۹۱۸ جمعیت آخالکالاکی ۱۲۰۰۰۰ نفر بود که از این میان ۸۹۰۰۰ نفرشان ارمنی بودند (حدود ۷۴٪) ترک‌های مسختی ۸۰۰۰ نفر (۷٪) و سایر اقوام ۲۳۰۰۰ نفر (۱۹٪) بودند.
 
▲در این دوره در آخالکالاکی ۱۱۱ روستا وجود داشت که ۶۶ تای آنها ارمنی، ۲۴ تای آنها ترکی، ۹ تای آنها روسی و۱۰ تای آنها گرجی بودند (دو روستای وارگاو<ref>Vargav</ref> و هزاباورا<ref>Hzabavra</ref> جمعیت ارمنیشان با گرجیها ادغام شدند) و یک روستا هم دارای جمعیتی آمیخته از ارامنه و گرجیها بود.
امروزه با جمعیت ارمنی بومی سامتسخه-جاواختی و تسالکا سعی می‌شود به نوعی در جهت سیاست ضد ارمنی دولت گرجستان مقابله گردد. در سالهای اولیه حکومت شوروی در گرجستان در سرزمینی که امروزه سامتسخه-جاواختی نامیده می‌شود ۲۰۰۴۰۳ نفر زندگی می‌کردند و ترکیب ملی این منطقه به قرار زیر بوده است:
* ارامنهارمنیان ۱۰۹۷۴۸ نفر ۵۴٫۸٪
* ترک‌های مسختی ۵۷۰۷۹ نفر ۲۸٫۵٪
* گرجیها ۱۸۵۳۶ نفر ۹٫۲٪
* سایر ملل ۱۵۰۴۰ نفر ۷٫۵٪
 
بنابراین ارامنهارمنیان اکثریت جمعیت این منطقه را دارا بودند. ترک‌های مسختی، یک چهارم جمعیت و گرجیها نیز اقلیت مشهودی بودند.
 
در سال ۱۹۴۴ میلادی بنا بر تصمیم دولت اتحاد شوروی، جمعیت ترک‌های مسختی، سامتسخه-جاواختی (که تغریباً ۱۰۰۰۰۰نفر۱۰۰۰۰۰ نفر بودند) به [[آسیای مرکزی]] ([[قزاقستان]] و [[ازبکستان]]) تبعید شدند. محل اقامت قبلی آنها با جمعیت گرجی [[ایمرتی]] پر شد.
 
از ۱۲۰ روستای خالی شده از ترک‌های مسختی ۱۱۵ تای آنها در آدیگن،«آدیگن»،<ref group="پانویس">Adigen</ref> [[آخالتسیخه]] و «آسپیندزا»<ref group="پانویس">Aspindza</ref> بودند که ۶۵ تای آنها از سوی جمعیت گرجی خارجی از ایمرتی اسکان داده شدند. سایر روستاها به طور اساسی متروکه ماندند تنها پنج روستا در آخالکالاکی (ساگامو،<ref group="پانویس">Sagamo</ref> خاوت،<ref group="پانویس">Khavet</ref> ارینجا،<ref group="پانویس">Erindja</ref> داونیا<ref group="پانویس">Davnia</ref> و کارسپ<ref group="پانویس">Karsep</ref>) و ناحیه «بوگدانووکا»<ref group="پانویس">Bogdanovka</ref> با جمعیت ارامنهارمنی پر شدند.
 
دولت محلی گرجستان، جمعیت ارمنی را از سکونت در روستاهای دورافتاده منع کرده و تنها وقتی با اقامت آنان موافقت کرده است که به نظر می‌رسد تازه واردین گرجی به طور گسترده از زندگی در شرایط سخت آب و هوایی آن منطقه امتناع نموده باشند.
 
== ارمنی‌های آبخازآبخازیا ==▼
امروزه مذاکرات فراوانی برای بازگرداند ترک‌های مسختی به جای قبلی سکونتشان صورت گرفته. ذکر این نکته نیز ضروری است که از ۱۲۰ روستای تخلیه شده، سکونت گاه حدود پنجاه روستا نامعلوم و دورافتاده و متروکه است و قبلاً مخروبه گشته‌اند.
ارامنهارمنی‌ها در [[آبخاز]] بعد از آبخازها دومین گروه بزرگ جمعیتی قومی را تشکیل می‌دهند. ارامنهارمنیان در اواخر قرنسده نوزدهم و اوائل قرنسده بیستم در آبخازیا ساکن شدند و هم اکنون در نواحی [[گاگرا]]، [[سوخومی]] و «گولریپش»<ref group="پانویس">GulripshGulripshi District</ref> بزرگ‌ترین گروه قومی با بیست درصد از جمعیت و به طور کلی ۴۵۰۰۰ نفر از جمعیت ۲۱۵۰۰۰ نفری آبخازیا را تشکیل می‌دهند.▼
 
▲== ارمنی‌های آبخاز ==
▲ارامنه در [[آبخاز]] بعد از آبخازها دومین گروه بزرگ جمعیتی قومی را تشکیل می‌دهند. ارامنه در اواخر قرن نوزدهم و اوائل قرن بیستم در آبخازیا ساکن شدند و هم اکنون در نواحی [[گاگرا]]، [[سوخومی]] و گولریپش<ref>Gulripsh</ref> بزرگ‌ترین گروه قومی با بیست درصد از جمعیت و به طور کلی ۴۵۰۰۰ نفر از جمعیت ۲۱۵۰۰۰ نفری آبخازیا را تشکیل می‌دهند.
 
== ارمنی‌های آجاریا ==
در [[آجاریا]] ۶۳٪ جمعیت را [[گرجی‌ها]] شامل [[مردم گرجی|گرجی‌های]] [[ارتدکس]] و [[مسلمان]] تشکیل می‌دهند و جمعیت ارامنهارمنی‌ها ۲/۳٪ جمعیت این منطقه را شامل می‌شود.
 
== ارمنی‌های باتومی ==
در شهر [[باتومی]] بعد از گرجیها که جمعیت آنها در این شهر ۱۰۴۳۱۳ نفر است ارامنهارمنیان با ۷۵۱۷ نفر دومین گروه بزرگ قومی در این شهر را تشکیل می‌دهند.
 
== پانتئون ارمنیان تفلیس ==
سطر ۱۹۷ ⟵ ۱۸۷:
== منابع ==
{{پانویس|۲|اندازه=ریز|چپ‌چین=بله}}
{{چپ‌چین}}
 
* The Caucasus: An Introduction. Oxford University Press, USA (۹ سپتامبر ۲۰۱۰), p. 48
* Boeschoten, Hendrik; Rentzsch, Julian (2010). Turcology in Mainz. p. 142. ISBN 978-3-447-06113-1. Retrieved ۹ ژوئیه ۲۰۱۱
* Peimani, Hooman (2008). Conflict and Security in Central Asia and the Caucasus. Santa Barbara, Calif. : ABC-CLIO. pp. 270–271. ISBN 9781598840544.
* Thierry, Jean-Michel (1989). Armenian Art. New York: Harry N. Abrams. p. 317. ISBN 0-8109-0625-2.
* [http://www.armenian-history.com/Samtskhe-Javakhk.htm JAVAKHK DURING THE ANCIENT PERIOD AND IN THE MIDDLE AGES]
* [http://america.pink/armenians-samtskhe-javakheti_461901.html Armenians in Samtskhe-Javakheti]
* [https://www.gwu.edu/~ieresgwu/assets/docs/demokratizatsiya%20archive/GWASHU_DEMO_18_4/G685165028716336/G685165028716336.pdf Rising Armenian–Georgian Tensions and the Possibility of a New Ethnic Conflict in the South Caucasus]
* [http://www.armenianow.com/news/9324/controversy_under_cupola_attempts Controversy under Cupola: Attempts to defend Armenian churches in Georgia meet protests in Tbilisi]
* [https://iwpr.net/global-voices/abkhazia-offers-citizenship-diaspora Abkhazia Offers Citizenship to Diaspora. IWPR. CRS No. 314, 10-Nov-05]
* [https://www.coe.int/t/dghl/monitoring/minorities/3_fcnmdocs/PDF_2nd_SR_Georgia_en.pdf SECOND REPORT SUBMITTED BY GEORGIA PURSUANT TO ARTICLE 25, PARAGRAPH 2 OF THE FRAMEWORK CONVENTION FOR THE PROTECTION OF NATIONAL MINORITIES]
* [https://iwpr.net/global-voices/clash-armenian-church-georgia-investigated Clash at Armenian Church in Georgia Investigated]
* [http://www.jstor.org/stable/40997557 V.A. Chirikba: ''Armenians and their dialects in Abkhazia'', in: Studies in Slavic and General Linguistics, Vol. 33 (2008), pp. 51-67.]
* [https://ia800904.us.archive.org/10/items/JavakhetiStudy/33.pdf Barnovi, Andro (2009). "Detailed Review on Samtskhe-Javakheti" (PDF). Tbilisi, Georgia: Institute for Strategy and Development. Retrieved 3 July 2013]
* [https://books.google.com/books?id=tTc8Pt8mX6wC&pg=PA204&dq=javakhk+armenian&hl=en&sa=X&ei=RR95T8yUGaPh0gGR37DeDQ&ved=0CFsQ6AEwCDgK#v=onepage&q=javakhk%20armenian&f=false Contesting National Identities in an Ethnically Homogeneous State]
* [http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/english/census/2002/03%20Ethnic%20Composition.pdf Ethnic groups by major administrative-territorial units" (PDF). National Statistics Office of Georgia. Retrieved 3 May 2015]
{{پایان چپ‌چین}}
[[رده:ارمنی‌های گرجستان]]
[[رده:ارمنیان دور از وطن در گرجستان]]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/ارمنی‌های_گرجستان»