استخر بازتاب: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ابرابزار |
مازیار کیوان (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴:
== ساختار ==
[[پرونده:Wells Cathedral in the reflecting pool in the grounds of the Bishops Palace.jpg|بندانگشتی|چپ|250px|]]
این استخرها در اندازه‌های گوناگون و ساختارهای هندسی گوناگون ساخته می‌شوند. با این همه مهمترین ویژگی در استخرهای بازتاب بزرگی آنهاست. چه استخر بازتاب اگر از اندازه خاصی کوچکتر شود و همزمان با شکل هندسی منظمی بهم آمده باشد به [[حوض بازتاب]] بدل می‌شود. از [[حوض بازتاب]] به طور خاص در فضای درونی سازه‌ها به خاطر محدودیت بهره برده می‌شود که شاهکار آن را می‌توان در عمارت تابستان نشین [[باغ دولت‌آباد]] یزد مشاهده کرد. استخر بازتاب از آنجا که بسیار بزرگ و گسترده می‌تواند باشد ازینرو می‌تواند موج‌خیز شود. برای برطرف کردن این بغرنج در استخرهای بازتاب میانه استخر را اندکی کم‌گودتر از کناره‌های استخر می‌سازند. این ویژگی موجب شکستن موج می‌شود.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Reflecting_pool</ref>
== نمادشناسی بازتاب تصویر در حوض و استخر در معماری ایرانی ==
آب خود یکی از آخشیگ های چهارگانه سازنده هستی ست. از آنجا که آخشیگ ها سپنتا (مقدس) بوده اند ایرانیان می‌کوشیدند به شکلی پیوند خود را به این عناصر نشان دهند. نمادپردازی یکی از راه های نمایاندن پیوند همراه با آزرم و ارج نهادن به آخشیگ ها بود. این نمادپردازی ها در قالب معماری به اوج خود رسیده است. از ساختمایه سازنده عمارت گرفته تا [[کارشیو]] کلی و پیاده کردن ظرافت های هنری در قالب آجرچینی و کاشیکاری و گچبری و آینه کاری و به طور کلی هر گونه آمود در سازه. آب در این میان آخشیگی بسیار مهم است که از آنجا که رونده و سیال است از دیرباز برآسای نمادی برای پاکی بخشی شناخته می‌شده است. استخر یا حوض همواره به بهترین شکلی می‌توانست این امکان را برای دسترسی بیدرنگ به این عنصر پاکی آفرین فراهم کند. شکل کامل این پاکی جویی از آب دستنماز یا وضو است که از دوران های پیش از اسلام در آیین های زرتشتی رواج داشته است. <ref>اوستا، وندیداد</ref> این چنین است که استخر و حوض رفته رفته در جای یکی از ارکان و پاربُن ها در سازه ایرانی جایگاهی آیینی به خود گرفت.
اما به طور ویژه بازتاب تصویر در آینه غماز حوض یا استخر همواره در معماری ایرانی نمادهای گوناگونی را در خود می‌نمایانده که از آنها می‌توان برخی را برشمرد. بازتاب تصویر لرزان سازه درون حوض خود نمادی از ناپایداری و گذرا بودن حالات و زندگی بود و همواره در خود گوشزدی داشت برای پرهیز از وابستگی و دلبستگی به خوشی های نامانای زندگی. همچنین این بازتاب بویژه هنگامی که در برابر کوشکی باشکوه و درختان سرسبز دوسو قرار می‌گرفت جلوه ای از بهشت برین را در چشم بیننده زنده می‌کرد و اینچنین بود که نمادی بر روند رو به والایش و کمال زندگی خاکی نقش می‌زد. حوض و استخر با بازتاب تصویر آسمان در خود همچنین نمادی از یگانگی آسمان و زمین و یا همان مینو و گیتی بوده است.<ref>بازشناسی نقش آب در حیاط خانه‌های سنتی ایران</ref> این معنا ریشه در تخلیه و پیکرینگی کامل مینو در گیتی دارد که به یگانگی آن دو می‌انجامد و در روزگار پسین یا آخرالزمان روی می‌دهد.
== منابع ==
| |||