کریشتوف کیشلوفسکی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۱:
{{فیلم‌ساز
| نام = Krzysztof Kieślowski
| تصویر =Krzysztof Kieślowski Portrait 1994.jpg
| اندازه تصویر = 200px
|توضیح تصویر = کریشتوف کیشلوفسکی
| ملیت = {{پرچم|لهستان}}
| زمینه فعالیت = [[کارگردان]]{{سخ}}[[فیلم‌نامه‌نویس]]
| تاریخ تولد = [[۲۷ ژوئن]] ۱۹۴۱
| محل تولد = [[ورشو]]، [[لهستان]]
| تاریخ مرگ = [[۱۳ مارس]] ۱۹۹۶{{سخ}}(۵۴ سال)
| محل مرگ = [[ورشو]]، [[لهستان]]
| نام دیگر =
| سال‌های فعالیت =
| همسر =
| فرزندان =
| والدین =
| نقش برجسته =
|imdb_id = 0001425۰۰۰۱۴۲۵
|جایزه اسکار =
|جایزه کن =
|جایزه امی =
| وب‌گاه =
| گفتاورد =
}}
'''کریشتوف کیشلوفسکی''' {{لهستانی|Krzysztof Kieślowski}} ({{صدا|Pl-Krzysztof_Kieślowski.ogg|ˈkʂɨʂtɔf kʲɛˈɕlɔfskʲi}} ([[۲۷ ژوئن]] [[۱۹۴۱ (میلادی)|۱۹۴۱]] در [[ورشو]] - [[۱۳ مارس]] [[۱۹۹۶ (میلادی)|۱۹۹۶]] در [[ورشو]]) [[کارگردان]] و [[فیلم‌نامه‌نویس]] اهل کشور [[لهستان]] بود.
خط ۳۳:
 
== مستندها ==
مستندهای کیشلوفسکی در این دوره بیشتر به زندگی روزمره شهروندان، کارگران و سربازان می‌پرداخت. اگرچه او آشکارا فیلم‌سازی سیاسی نبود. اما به‌زودی دریافت تلاش برای ارائه تصویری دقیق از زندگی مردم لهستان او را با حکومت درخواهندانداخت. فیلم تلویزیونی او [[کارگران ۷۱]] که تصویرگر کارگرانی بود که دربارهدربارهٔ دلایل اعتصابات سال ۱۹۷۰ بحث می‌کردند، با سانسور فراوان به نمایش درآمد.
 
پس از [[کارگران ۷۱]] او نگاهش را با فیلم مستقیماً معطوف به مقامات حکومتی کرد. فیلم [[شرح حال (فیلم)|شرح حال]] ترکیبی بود از نمایش مستند از گردهمایی دفتر مرکزی حزب کمونیست و داستانی دربارهدربارهٔ مردی که مقامات او را بازجویی می‌کنند. اگرچه کیشلوفسکی معتقد بود فیلم پیامی ضداقتدارگرایی دارد، اما همکارانش او را به همکاری با حکومت در طول تولید فیلم متهم کردند.
 
او بعدها گفت که به دو دلیل مستند را کنار گذاشته‌است: سانسور [[کارگران ۷۱]] که باعث تردید او در چگونگی بیان حقیقت در یک رژیم اقتدارگرا شد، و حادثه‌ای هنگام ساختن ایستگاه (۱۹۸۱) که باعث شد قسمت‌هایی از فیلم به عنوان مدرک در یک حادثه جنایی استفاده شود. فیلم داستانی به او آزادی هنری می‌داد و می‌توانست زندگی روزمره را صادقانه‌تر به تصویر بکشد.
 
== فیلمسازی در لهستان ==
اولین فیلم غیر مستند او [[کارکنان (فیلم)|کارکنان]] (۱۹۷۵) فیلمی تلویزیونی بود و او اولین جایزه‌اش را از [[جشنواره مانهایم]] بدست آورد. این فیلم و فیلم بعدی او [[زخم (فیلم)|زخم]] هر دو دربارهدربارهٔ واقعیتهای اجتماعی بودند. [[کارکنان (فیلم)|کارکنان]] دربارهدربارهٔ مهندسانی بود که روی ساخت یک صحنه نمایش کار می‌کردند با الهام از تجربیاتش در دانشگاه، و [[اثر زخم (فیلم)|اثر زخم]] تغییر و تحولات در یک شهر کوچک پس از اجرای یک طرح صنعتی بدون برنامه‌ریزی درست را نشان می‌داد. این فیلمها با شیوه‌ای مستندگونه و با بازیگران غیرحرفه‌ای ساخته شدند. همچون فیلمهای آخر او تصویرگر زندگی روزمره زیر سلطه یک سیستم رو به اضمحلال بود. البته باصراحت بیان نمی‌شد.
 
[[شیفته دوربین]] (camera buff) ساخته ۱۹۷۹ (برنده جایزه اصلی از [[جشنواره جهانی مسکو]]) و [[شانس کور]] (Blind Chance) ساخته ۱۹۸۱ فیلم‌هایی با همین مضامین بودند، با تأکید بر انتخاب اخلاقی یک انسان و نه اجتماع. در همین دوران کیشلوفسکی همراه با چند کارگردان دیگر لهستانی از جمله [[آندره وایدا]] به عنوان اعضای جنبش رهایی مطرح شدند. جنبشی که به دغدغه‌های اخلاقی در سینما معقتد بود. ارتباط او با این کارگردانان توجه دولت لهستان را برانگیخت و باعث سانسور و فیلمبرداری یا تدوین مجدد فیلم‌های او در این دوران شد. (فیلم [[شانس کور]] تا شش سال پس از ساخت، امکان نمایش داخلی نداشت.)
 
[[پایانی نیست]] (No End) ساختهٔ ۱۹۸۴ شاید اولین فیلم صریح سیاسی او باشد. این فیلم نمایشگر دادگاه‌های سیاسی در لهستان در زمان حکومت نظامی، از دیدگاه روح یک وکیل و همسر بیوه‌اش است. هم دولت و هم مخالفان از فیلم به شدت انتقاد کردند. این فیلم آغازگر دوران همکاری نزدیک او با دو همکار بود، یکی [[کریستف پیسیویچ]] (فیلنامه‌نویس) و دیگری [[زبیگنف پرایزنر]] (آهنگساز). پیسویچ یک وکیل دادگستری بود که کیشلوفسکی در جریان تحقیقات دربارهدربارهٔ دادگاه‌های سیاسی در زمان حکومت نظامی برای ساختن فیلم مستند درهمین باره با او آشنا شده بود. او فیلمنامه‌نویس اصلی آثار بعدی کیشلوفسکی شد. [[زبیگنف پرایزنر|پرایزنر]] آهنگساز بی‌سرانجام و اغلب آثار بعدی کیشلوفسکی بود. موسیقی نقش مهمی در فیلم‌های کیشلوفسکی داشت و بسیاری از قطعات پرایزنر در فیلم به تنهایی نقش داشتند. از این جنبه آنها شخصیت‌هایی از فیلم محسوب می‌شدند مانند آثار [[واندر بودنمایر]] آهنگساز هلندی.
 
[[ده‌فرمان]] (۱۹۸۸) مجموعه‌ای است از ده فیلم کوتاه که در مجموعه‌ای آپارتمانی در ورشو فیلمبرداری شد. هر یک بر اساس یکی از فرمان‌های «ده‌فرمان» حضرت موسی، برای تلویزیون لهستان و با سرمایه‌گذاری آلمان غربی ساخته شد. این مجموعه در حال حاضر یکی از بهترین مجموعه فیلم‌های تحسین شده توسط منتقدان در همه دوران‌ها است. کیشلوفسکی و [[کریستف پیسیویچ]] فیلمنامه‌نویسان مجموعه بودند و قرار بود ده کارگردان مختلف این ده قسمت را بسازند. اما کیشلوفسکی خود را ناتوان از کنترل همه پروژه یافت و سرانجام تمام قسمت‌ها را او کارگردانی کرد و تنها مدیران فیلمبرداری متفاوت بودند. اپیزود پنجم و ششم به صورت جداگانه و با مدت زمان بیشتر با نام‌های «فیلمی کوتاه دربارهدربارهٔ کشتن» و «فیلمی کوتاه دربارهدربارهٔ عشق» ساخته شدند. او قصد داشت اپیزود نهم را هم به صورت مستقل و با نام «فیلمی کوتاه دربارهدربارهٔ حسادت» بسازد اما خستگی مانع از آن شد که او در کمتر از یک سال ۱۳ فیلم بسازد.
 
== فیلم‌سازی در خارج از لهستان ==
خط ۵۶:
[[پرونده:Kieslowski_Powazki.jpg|چپ|بندانگشتی|سنگ قبر کیشلوفسکی]]
کیشلوفسکی در ۵۴ سالگی در ۱۳ مارس ۱۹۹۶ در حین عمل باز پس قلب، از حمله قلبی درگذشت و در قبرستان پوازکی در ورشو به خاک سپرده شد.
قبر او در قطعه مخصوص شماره ۲۳ قرار دارد و مجسمه‌ای از انگشتان شست و اشاره هر دو دست او که همان شکل معروف کادر دوربین فیلمبرداری را تشکیل می‌دهند بر روی آن قرار دارد. مجسمه‌ای کوچک با سنگ سیاه بر پایه‌ای با ارتفاع یک متر. روی سنگ قبر هم نام سال تولد و درگذشت نوشته شده‌است. از او و همسرش ماریاماریا، ،دخترشدخترش مارتا به یادگار مانده‌است.
 
او پس از گذشت سالها از درگذشتش همچنان یک از کارگردانان مهم و تأثیرگذار اروپایی است که آثارش در جهان تدریس می‌شوند. در سال ۱۹۹۳ کتاب «[[کیشلوفسکی از زبان کیشلوفسکی]]» توصیفی از او همانند آثار خودش بر پایه گفتگوهای او با دانیوش استوک به چاپ رسید. همچنین فیلمی بر اساس زندگی او با نام «کریشتوف کیشلوفسکی: من آدم متوسطی هستم» (۱۹۹۵) به کارگردانی کریشتوف ویرزبیکی ساخته شده‌است.
 
اگرچه او می‌گفت که پس از ساخته شدن سه رنگ می‌خواهد بازنشسته شود، ولی روی سه‌گانه‌ای جدید با فیلمنامه‌ای از پیسویچ دربارهدربارهٔ بهشت، دوزخ، برزخ برپایه [[کمدی الهی]] اثر «دانته» کار می‌کرد. فیلمنامه همانند «ده فرمان» برای کارگردانی شخص دیگری نوشته شده بود اما با مرگ نابهنگام او مشخص نشد چه زمانی او این بازنشستگی خودخواسته را پایان خواهد داد و خودش این سه‌گانه را کارگردانی خواهد کرد. تنها فیلمنامه کامل این سه‌گانه «بهشت» بود که [[تام تایکور]] آن را در سال ۲۰۰۲ ساخت و در جشنواره جهانی تورنتو به نمایش درآمد. از دو فیلم دیگر در زمان درگذشت او فقط ۳۰ صفحه پیش‌نویس باقی‌مانده بود. پیسویچ آنها را کامل کرد و در سال ۲۰۰۵ کارگردان بوسنیایی [[دانیس تانوویچ]] «جهنم» را با بازی «امانوئل برت» کارگردانی کرد.
 
کارگردان و بازیگر لهستانی «[[جرزی اشتور]]» که در چند فیلم او بازی کرده بود و فیلمنامه‌نویس اصلی Camera Buff نیز بود اقتباس خودش را از فیلمنامه فیلم نشده «حیوان بزرگ» در سال ۲۰۰۰ به فیلم درآورد.
 
== فیلم شناسی ==
 
{| class="wikitable"
|-
سطر ۷۲ ⟵ ۷۱:
! توضیحات
|-
| [[از شهر اودز]]
| [[۱۹۶۹ (میلادی)|۱۹۶۹]]
| فیلم مستند
|-
| [[من سرباز بودم]]
| [[۱۹۷۰ (میلادی)|۱۹۷۰]]
| فیلم مستند
|-
|-
| [[کارگران ۷۱: در نبود ما، چیزی درباره ما نیست]]
| [[۱۹۷۱ (میلادی)|۱۹۷۱]]
| فیلم مستند
|-
| [[راهروی زیرزمینی]]
| [[۱۹۷۳ (میلادی)|۱۹۷۳]]
| تلویزیونی
|-
| [[عشق اول]]
| [[۱۹۷۴ (میلادی)|۱۹۷۴]]
| فیلم مستند
|-
| [[سوابق کاری (فیلم)]]
سطر ۹۷ ⟵ ۹۶:
| فیلم مستند
|-
| بیمارستان
| [[۱۹۷۶ (میلادی)|۱۹۷۶]]
| فیلم مستند
سطر ۱۰۷ ⟵ ۱۰۶:
| [[زخم (فیلم)|زخم]]
| [[۱۹۷۶ (میلادی)|۱۹۷۶]]
|
|-
| [[نمی‌دانم]]
| [[۱۹۷۷ (میلادی)|۱۹۷۷]]
| فیلم مستند
سطر ۱۱۷ ⟵ ۱۱۶:
| فیلم مستند
|-
| [[شیفته دوربین]]
| [[۱۹۷۹ (میلادی)|۱۹۷۹]]
|
|-
| تاکینگ هدز
| [[۱۹۸۰ (میلادی)|۱۹۸۰]]
| فیلم مستند
|-
| ایستگاه
| [[۱۹۸۰ (میلادی)|۱۹۸۰]]
| فیلم مستند
سطر ۱۳۳ ⟵ ۱۳۲:
| تلویزیونی (TV)
|-
| [[شانس کور]]
| [[۱۹۸۱ (میلادی)|۱۹۸۱]]
|
|-
| [[روز کوتاه کاری]]
| [[۱۹۸۱ (میلادی)|۱۹۸۱]]
| تلویزیونی (TV)
|-
| [[پایانی نیست]]
| [[۱۹۸۵ (میلادی)|۱۹۸۵]]
|
|-
| [[فیلمی کوتاه درباره کشتن]]
| [[۱۹۸۸ (میلادی)|۱۹۸۸]]
|
|-
| [[فیلمی کوتاه درباره عشق]]
| [[۱۹۸۸ (میلادی)|۱۹۸۸]]
|
|-
| [[ده فرمان (سریال تلویزیونی)]]
| [[۱۹۸۹ (میلادی)|۱۹۸۹]]
| تلویزیونی
|-
| [[زندگی دوگانه ورونیک]]
| [[۱۹۹۱ (میلادی)|۱۹۹۱]]
|
|-
| [[سه‌رنگ: آبی]]
| [[۱۹۹۳ (میلادی)|۱۹۹۳]]
|
|-
| [[سه‌رنگ: سفید]]
| [[۱۹۹۴ (میلادی)|۱۹۹۴]]
|
|-
| [[سه‌رنگ: قرمز]]
| [[۱۹۹۴ (میلادی)|۱۹۹۴]]
|
|}
 
== جوایز و افتخارات ==
* کاندیدای دریافت بفتای بهترین کارگردانی برای فیلم ''[[سه‌رنگ: قرمز]]'' در سال ۱۹۹۴
 
== منابع ==
{{پانویس}}
<small>{{چپ‌چین}}
<small>* Amiel, Vincent. (۱۹۹۵1995). ''Kieslowski''. Paris: Editions Payot and Rivages. ISBN 2-86930-992-9
* Andrew, Geoff. (۱۹۹۸1998). ''The Three Colours trilogy''. London: BFI Publishing. ISBN 0-85170-569-3
* Attolini, Vito. (۱۹۹۸1998). ''Krzysztof Kieslowski''. Taranto: Barbieri. ISBN 88-86187-34-3
* Bleeckere, Sylvian de. (۱۹۹۴1994). ''Levenswaarden en levensverhalen: een studie van de decaloog van Kieslowski''. Leuven: Acco. ISBN 90-334-2852-0
* Campan, Veronique. (۱۹۹۳1993). ''Dix breves histoires d'image: le Decalogue de Krzysztof Kieslowski''. Paris: Presses de la Sorbonne nouvelle. ISBN 2-87854-041-7
* Coates, Paul. (۱۹۹۹1999). ''Lucid Dreams: The Films of Krzysztof Kieslowski''. Wiltshire: Flicks Books. ISBN 0-948911-63-8
* Dalla Rosa, Richard. (۲۰۰۳2003). ''La fascination des doubles: selon La double vie de Veronique de Krzysztof Kieslowski''. Sarreguemines: Edition Pierron. ISBN 2-7085-0307-3
* Dzieko'nska, El'zbieta. (۲۰۰۲2002). ''The best of all worlds: public, personal and inner realms in the films of Krzysztof Kieślowski''. London: University of London (PhD Thesis).
* Enser, Martha. (۱۹۹۵1995). ''Krzysztof Kieslowski: das Gesamtwerk''. Wien: Universtat Diplomarbeit.
* Erbstein, Monika. ''Untersuchungen zur Filmsprache im Werk von Kryzstof Kieslowski''. Alfeld: Coppi Verlag. ISBN 3-930258-57-9
* Esteve, Michel, ed. (۱۹۹۴1994). ''Krzysztof Kieslowski''. Paris: Lettres Modernes. ISBN 2-256-90934-4
* Franca, Andrea. (۱۹۹۶1996). ''Cinema em azul, branco e vermelo: a trilogia de Kieslowski''. Rio de Janeiro: Sette Letras. ISBN 85-85625-51-1
* Fritz, Heiko. (۲۰۰۴2004). ''Was von der DDR bleibt oder die produzierte Geschichte mit einem Blick auf das filmwerk von Krzysztof Kieslowski''. Oldenberg: Igel Verlag. ISBN 3-89621-178-1
* Furdal, Malgorzata, ed. (۲۰۰۱2001). ''Remembering Krzysztof: il cinema di Kieslowski''. Udine: Centro espressioni cinematografiche; Pordenone: Cinemazero.
* Furdal, Malgorzata, Turigliatto, Roberto, eds. (۱۹۸۹1989). ''Kieslowski''. Torino: Museo nazionale del cinema.
* Garbowski, Christopher. (۱۹۹۶1996). ''Krzysztof Kieslowski's Decalogue series: the problem of the protagonists and their self-transcendence''. Boulder: East European Monographs. ISBN 0-88033-349-9
* Haltof, Marek. (۲۰۰۴2004). ''The cinema of Krzysztof Kieslowski: variations on destiny and chance''. London: Wallflower Press. ISBN 1-903364-92-2 (hbk) ISBN 1-903364-91-4 (pbk)
* Insdorf, A. (۲۰۰۲). ''Double lives, second chances: the cinema of Krzysztof Kieslowski''. New York: Hyperion Miramax Books. ISBN 0-7868-8474-6
* Jazdon, Mikolaj. (۲۰۰۲2002). ''Dokumenty Kieślowskiego''. Pozna'n: Wydawnictwo Pozna'nskie. ISBN 83-7177-022-7
* Kickasola, Joe. (۲۰۰۴2004). ''The films of Krzysztof Kieslowski''. London: Continuum. ISBN 0-8264-1558-X (hbk) ISBN 0-8264-1559-8 (pbk)
* Kieślowski, Krzysztof. (۱۹۹۸1998). ''Przypadek i inne teksty''. Kraków: Znak. ISBN 83-7006-702-6
* Kieślowski, Krzysztof. Piesiewicz, Krzystof. (۱۹۹۹1999). ''Raj, czyś'ciec, pieklo: [three novels in one case]''. Warsaw: Skorpion. ISBN 83-86466-30-8 (vol 1) ISBN 83-86466-31-6 (vol 2) ISBN 83-86466-32-4 (vol 3)
* Kieślowski, Krzystof. Piesiewicz, Krzystof. (۱۹۹۱1991). ''The decalogue: the ten commandments [screenplays]''. London: Faber and Faber. ISBN 0-571-14498-5
* Kieślowski, Krzystof. Piesiewicz, Krzystof. (۱۹۹۸1998). ''Three colours trilogy [screenplays]''. London: Faber and Faber. ISBN 0-571-17892-8
* Lagorio, Gina. (۱۹۹۲1992). ''Il decalogo di Kieślowski: ricreazione narritiva''. Casale Monferrato: Piemme. ISBN 88-384-1634-6
* Lesch, Walter. Loretan, Matthias, et al. (۱۹۹۳1993). ''Das Gewicht der Gebote und die Moglichkeiten der Kunst: Krzysztof Kieślowskis Dekalog Filme als ethische Modelle''. Freiburg, Schweiz: Universitatsverlag; Freiburg: Herder. ISBN 3-7278-0910-8 (Univerlag) ISBN 3-451-23275-8 (Herder)
* Lubelski, Tadeusz, ed. (۱۹۹۷1997). ''Kino Krzysztofa Kieślowskiego''. Kraków: Universitas. ISBN 83-7052-926-7
* Murri, Serafino. (۱۹۹۶1996). ''Krzysztof Kieślowski''. Milan: Il Castoro. ISBN 88-8033-061-6
* Rimini, Stefania. (۲۰۰۰2000). ''L'etica dello sguardo: introduzione al cinema di Krzysztof Kieślowski''. Napoli: Liguori. ISBN 88-207-2996-2
* Ripa di Meana, Gabriella. (۱۹۹۸1998). '' La morale dell'altro: scritti sull'inconscio dal Decalogo di Kieślowski''. Firenze: Liberal libri. ISBN 88-8270-009-7
* Rodriguez Chico, Julio. (۲۰۰۴2004). ''Azul, Blanco, Rojo: Kieślowski en busca de la libertad y el amor''. Madrid: Ediciones Internacionales Universitarias. ISBN 84-8469-111-X
* Simonigh, Chiara. (۲۰۰۰2000). ''La danza dei miseri destini: il Decalogo di Krzyzstof Kieślowski''. Torino: Testo and immagine. ISBN 88-86498-90-X
* Spadaro, Antonio. (۱۹۹۹1999). ''Lo sguardo presente: una lettura teologica di «Breve film sull'amore» di K. Kieślowski''. Rimini: Guaraldi. ISBN 88-8049-166-0
* Stok, Danusia, ed. (۱۹۹۳1993). ''Kieślowski on Kieślowski''. London: Faber and Faber. ISBN 0-571-17328-4
* Termine, Laborio. (۲۰۰۲2002). ''Immagine e rappresentazione''. Torino: Testo and immagine. ISBN 88-8382-081-9
* Wach, Margarete. (۲۰۰۰2000). ''Krzysztof Kieślowski: kino der moralischen Unruhe''. Köln: KIM; Marburg: Schuren. ISBN 3-934311-06-7 (KIM) ISBN 3-89472-360-2 (Schuren)
* Wilson, Emma. (۲۰۰۰2000). ''Memory and survival: the French cinema of Krzysztof Kieślowski''. Oxford: Legenda. ISBN 1-900755-27-0
* Wizner, Dariusz. (۲۰۰۲2002). ''Stile cinematografico di Krzysztof Kieślowski''. Roma: Universita Pontificia Salesiana. Thesis.
* Wollermann, Tobias. (۲۰۰۲2002). ''Zur musik in der Drei Farben: triologie von Krzysztof Kieślowski''. Osnabrück: Epos Musik. ISBN 3-923486-38-3
* Zawiśliński, Stanislaw, ed. (۱۹۹۶1996). ''Kieślowski: album pod redakcja Stanislawa Zawiślińskiego; teksty [by] Krzysztof Kieślowski...[et al]''. Warsaw: Skorpion. ISBN 83-86466-11-1
* Zizek, Slavoj. (۲۰۰۱2001). ''The Fright of Real Tears: Krzysztof Kieślowski Between Theory and Post-Theory''. London: BFI Publishing. ISBN 0-85170-755-6 (hbk) ISBN 0-85170-754-8 (pbk)</small>
* WWW.IMDB.COM
{{پایان چپ‌چین}}</small>