اسید: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش 5.121.219.146 (بحث) به آخرین تغییری که MammothBot انجام داده بود واگردانده شد
Vhdfshr (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{دیگر کاربردها}}
{{تمیزکاری}}
'''اسید''' (از واژه [[زبان لاتین|لاتین]] acidus به معنای ترش) ماده‌ای شیمیایی است که مشخصه‌های [[محلول آبی|محلول‌های آبی]] آن مزهٔ ترش، توانایی تغییر رنگ [[کاغذ تورنسل|تورنسل]] آبی به قرمز، و نیز توانایی واکنش با [[باز (شیمی)|باز]]ها و بعضی فلزات ویژه (همچون [[کلسیومکلسیم]]) و تشکیل [[نمک (شیمی)|نمک]] هستند. محلول‌های آبی اسیدی دارای [[پی‌اچ]] کمتر از ۷ هستند. پی‌اچ پایین به معنای اسیدی بودن بیشتر و غلظت بالاتر [[هیدرون|یون‌های مثبت هیدروژن]] است. محلول‌ها یا مواد شیمیایی را که ویژگی‌های اسیدمانند داشته باشند '''اسیدی''' می‌خوانند.
 
== تعریف قدیمی ==
خط ۱۵:
بازها موادی هستند که ضمن حل شدن در آب یون -OH(یون هیدروکسید) آزاد می‌کنند. این تعریف فقط به موادی محدود می‌شود که در آب قابل حل باشند (یکی از اشکالات مدل اسیدی آرنیوس در همین است). حدود سال ۱۸۰۰، شیمی دانان [[فرانسه|فرانسوی]] از جمله [[آنتوان لاووازیه]]، تصور می‌کرد که تمام اسیدها دارای [[اکسیژن]] هستند. شیمی دانان [[انگلیس|انگلیسی]] از جمله [[همفری دیوی|سر همفری دیوی]]، معتقد بود که تمام اسیدها دارای [[هیدروژن]] هستند. شیمی‌دان [[سوئد|سوئدی]]، [[سوانت آرنیوس]]، از این عقیده برای گسترش تعریف اسید استفاده نمود.
 
'''لوری-برونستد''': اسید گونه‌ای است که در واکنش شیمیایی پروتون (یون+H)می‌دهد و باز گونه‌ای است که در واکنش شیمیایی پروتون (یون+H)می‌پذیرد. [[مارتین لوری|لوری]] و [[یوهانس نیکولاس برونستد|برونستد]] این تعریف را بیان کردند، که از آن بر خلاف تعریف آرنیوس می‌توان در محیط غیر آبی هم استفاده کرد.
 
'''لوییس''': اسیدها موادی هستند که در واکنش‌های شیمیایی پیوند داتیو می‌پذیرند.
بازها موادی هستند که در واکنش‌های شیمیایی پیوند داتیو می‌دهند. تعریف لوییس را با نظریه [[اوربیتال مولکولی]] هم می‌توان بیان کرد. به طور کلی، اسید می‌تواند یک جفت الکترون از بالاترین اوربیتال خالی در پایین اوربیتال خالی خود دریافت کند. این نظر را [[گیلبرت ن. لوییس]] مطرح کرد.
با وجود این که این تعریف گسترده‌ترین تعریف است، تعریف لوری-برونستد کاربرد بیشتری دارد. با استفاده از این تعریف می‌توان میزان قدرت یک اسید را هم مشخص نمود. از این مفهوم در [[شیمی آلی]] هم استفاده می‌شود (مثلاً در [[کربوکسیلیک اسید]]).
 
خط ۲۴:
اسیدها بر اساس [[آنیون]] (نافلز)هایشان نام گذاری می‌شوند. پسوند یونی را حذف و با پسوندی جدید جایگزین می‌کنیم (گاهی اوقات پیشوند)، طبق جدول زیر. برای مثال، HCl دارای آنیون [[کلرید]] است، پس پسوند -ید نام را به صورت [[هیدروکلریک اسید]] در می‌آورد.
 
[[اسید معدنی|اسیدهای معدنی]] ی بدون اکسیژن طبق دستور زیر نام گزاری می‌شوند.
* هیدرو+نام نافلز+یک+اسید (مانند HCl هیدروکلریک اسید)
[[اسیدهای معدنی]] اکسیژن دار طبق دستور زیر نام‌گذاری می‌شوند:
* نام نافلز+یک+اسید (مانند H2CO3 کربنیک اسید)
اگر نا فلز با دو ظرفیت متفاوت دو اکسید متفاوت تولید کند، در اسیدی که ظرفیت نا فلز کمتر است با لفظ (و) و در اسیدی که ظرفیت نا فلز بیشتر است با لفظ (یک) خوانده می‌شود؛ مانند H3PO3 فسفرو اسید و H3PO4 فسفریک اسید.
 
[[اسید آلی|اسیدهای آلی]] نیز طبق دستور زیر نام گزاری می‌شوند:
* نام آلکان‌های هم کربن+وییک+اسید (مانند HCOOH متانوییک اسید)
 
خط ۸۸:
HA(aq) {{unicode|⇌}} H<sub>۳</sub>O<sup>+</sup>(aq) + A<sup>-</sup>(aq)
{{پایان چپ‌چین}}
[[ثابت اسیدتفکیک اسیدی]] (یا ثابت تفکیک اسید) همان ثابت تعادل واکنش اسید (HA) و آب است:
{{چپ‌چین}}
<math>K_a = {[\mbox{H}_3\mbox{O}^+]\cdot[A^-] \over [HA]}</math>