موسیقی ارمنی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ←جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباهیاب]]: بوضوح⟸به وضوح، مبلادی⟸(میلادی)، چهارصدائی⟸چهارصدایی، امپرتوری⟸امپراتوری، سالهایبعد⟸سالهای... |
|||
خط ۲:
[[پرونده:Female Troubadour with Saz, M6288, Horomos, 1211.jpg|بندانگشتی|مینیاتوری از شاعر بزمی و نوازنده دوره گرد زن ۱۲۱۱م]]
'''موسیقی ارمنی''' ریشه در چند هزار سال پیش دارد. بر روی تخته سنگهای [[:w:hy:Ուղտասար (լեռ)|اوغتاسار]] تصاویری از زمان باستان باقی است که
هزاره نخست پیش از میلاد مملو از تحولات هنر موسیقی و فرهنگ باستان بود.
خط ۲۴:
در اوایل سده هفتم میلادی در زمان [[خسرو پرویز]] ساسانی در ایران (در [[تیسفون]]) برای مرتبسازی تنظیم موسیقی، موسیقی دانان ارمنی دعوت میشوند. با همکاری آنان ([[موسیقی در دوران ساسانیان|شیوه موسیقی خسروانی]]) تدوین میگردد یکی از موسیقیدانان دخیل در این کار (سارکیس یا سرکیس هوروم)، (در ادبیات ایران مشهور به سرکش)، آواز خوان مشهور ارمنی در دربار ایران بود.
پیدایش [[الفبای ارمنی]] در سده پنجم
[[پرونده:Քաշ.svg|بندانگشتی|150px|راست|یک نمونه از نت نویسی (خاز) ارمنی به نام (کاش)]]
[[پرونده:Troubadour, Marriage at Cana, Matenadaran, XVIth century.jpg|بندانگشتی|250px|چپ|عاشقی ارمنی سده ۱۶ میلادی]]
خط ۹۰:
پس از اتمام تحصیلات در سال ۱۲۸۳ش. (۱۹۰۴م) در شهرهای [[رشت]] و تبریز اقدام به تدریس موسیقی و تشکیل گروه سرایندگان از دانش آموزان و اجرای کنسرتهای مختلف کرد. وی در سال ۱۲۸۶ش. (۱۹۰۷م) به تفلیس رفت و نزد ''واسیلوف''، ویولنیست مشهور روسی به تکمیل آموزش ساز تخصصی خود پرداخت. در سال ۱۲۸۹ش. (۱۹۱۰م) به [[بروکسل]] عزیمت کرد و پس از دو سال فراگیری پیگیر موسیقی به تبریز بازگشت و تدریس موسیقی در مدارس ارامنه را از سر گرفت.
لئون گریگوریان در سال ۱۲۹۶ش. (۱۹۱۷م) در مدرسه مرکزی خلیفه گری ارامنه تبریز یک گروه کر
لئون گریگوریان تنظیم کننده سرودهای بسیاری به زبانهای فارسی و ارمنی است. از جمله سرودهای فارسی وی میتوان از ''ایران، خیز، دلپسند، جلوه گل''، ''سرود توانائی'' و ''سرود کارناوال'' را نام برد.
او در سال ۱۳۱۹ش. (۱۹۴۰م) در تهران اقامت گزید و گروه کر ''گوسان'' را تشکیل داد و همچنین به تعلیم [[ویولن]] در مدرسه عالی موسیقی پرداخت؛ و در طول زندگی هنری خود، ۹۴ ویولنیست را تعلیم داد.
خط ۱۰۰:
لیکن پس از تحصیل در زادگاه و انتقال به [[وارنا]](۱۸۹۷) و تفلیس در سال ۱۹۱۱ به دعوت مدرسه هایکازیان در تهران مقیم میگردد و تا سال مرگش (۱۹۴۴) در همینجا میماند. از نمونه کارهای او شامل:
''اپرای منظومه (پروانه)'' اثر [[هوانس تومانیان]]، ''اپرای (چوپان)'' و بسیاری از آثار گالاندریان (کلاً حدود ۱۰۰۰ اثر) در مجموعههای مختلف به چاپ رسیدهاند. از جمله در جلدهای ۵ و ۶ آوازنامه ''(گانزاران)
''
در زمینه موسیقی نامهای برجستهای چون:
خط ۱۱۲:
{{اصلی|ارمنیهای ترکیه}}
[[پرونده:Sinanyan musical band.jpg|بندانگشتی|240px|چپ|ارکستر فیلارمونیک ارمنی در ارمنستان غربی مربوط به سال ۱۸۶۱م]]
در اوایل قرن نوزدهم میلادی موسیقی در [[ارمنستان غربی]] و کل
اولین گروههای موسیقی در ارمنستان غربی، در قرن نوزدهم میلادی، به دست ''کاراپت پاپازیان''، رهبر [[ارکستر]]، [[آهنگساز]] و [[ترانه سرا|ترانه سرای]] معروف ارمنی، تشکیل شد. پاپازیان تحصیلات خود را در [[ایتالیا]] گذرانده و آمادگی و مهارت کافی را برای رهبری ارکستر سمفونیک و ارکسترهای مجلسی کسب کرده بود. او اولین گروههای موسیقی، مخصوصاً، موسیقی تئاتر و نمایشنامههای موزیکال را در ارمنستان غربی پایه نهاد. پاپازیان رفته رفته به چنان معروفیتی دست یافت که کشورهای مختلف اروپایی از او برای رهبری ارکسترهای بزرگ دعوت به همکاری میکردند.
خط ۱۱۸:
اولین نشریه از این نوع کنار ''آرِولیان'' (چنگ شرقی) نام داشت که در ۱۸۵۸م منتشر شد. از آنجایی که این نشریه اولین نشریهٔ تخصصی در زمینهٔ موسیقی، در امپراتوری عثمانی، بود از اهمیت خاصی برخوردار است. این نشریه با نتهای مرسوم در اروپا انتشار مییافت. در ۱۸۶۱م، [[نشریه]] دیگری با نام کنار ''هایکاکان''(چنگ ارمنی) منتشر و منجر به تشکیل گروهی به همین نام شد.
موسیقی دان بزرگ دیگری به نام ''نیکوقوس تاشچیان'' با کمک برادر خود، ''هاکوپ تاشچیان''، در ۱۸۷۵م، نشریهای به نام ''نواگ عثمانیان'' (ترانههای عثمانی) منتشر کرد. تاشچیان در ادامهٔ فعالیت خود به تعلیم و ترویج موسیقی محلی و شرقی از طریق آموزش پیانو و سایر آلات موسیقی اروپایی پرداخت.
اولین
در ارمنستان غربی به غیر از موسیقیدانان و رهبران بزرگی که به فعالیتهای موسیقایی مشغول بودند اشخاص بسیاری نیز وجود داشتند که به کار ساخت آلات مختلف موسیقی میپرداختند. از استادان معروف در این زمینه میتوان به ''کِروبه زیلچیان'' (۱۸۳۰–۱۹۱۰م) اشاره کرد که در ساخت سنج استاد بود و کارخانهٔ مخصوصی برای این منظور تأسیس کرده بود.
خط ۱۲۴:
=== جمهوری آذربایجان ===
{{اصلی|ارمنیهای جمهوری آذربایجان}}
در سال ۱۹۱۷–۱۹۱۰م. مجلهای به نام تئاتر و موسیقی به ابتکار و سردبیری ''آنتوان مائیلیان'' در باکو منتشر میشد و مردم را با فعالیتهای فرهنگی ارمنیان باکو آشنا میکرد. در سال ۱۹۲۰م. مائیلیان رهبری استودیوی تئاتر و موسیقی شرقی را با بخشهای ارمنی، آذربایجانی و روسی بر عهده داشت. این استودیو در
عاشوقها نیز در موسیقی ارمنیان باکو جایگاه خاصی داشتند. آنها از خانه به خانه میگشتند و در مسابقات عاشوقها شرکت میکردند. معروفترین آنها عاشوق ''دونی'' بود که استاد و آموزگار عاشوقهای آن دوره شمرده میشد. عاشوق ''صیاد'' (پتروس ماداتیان) که در سده ۱۹م. میزیست نیز آوازهای بلند داشت.
|