طاق: تفاوت میان نسخه‌ها

* [[چَفد کَفته]]: این چفد یک بیضی خُفته است که به همین دلیل خیز بسیار کم و پیرو آن توانایی باربری بسیار کمی را دارا می‌باشد. از آنجا که در این چفد نیروی رانشی بسیار بالاست از آن در اشکوب‌های پایینی که جرز دیوار ستبرتر و خواه ناخواه توانمندتر است بهره گرفته می‌شود. در این چفد برای پیمون کردن مقدار خمیدگی طاق نسبت تازه‌ای داده می‌شود و آن فاصله هریک از دیوارها تا کانون کنار خود از بیضی خوابیده است. این نسبت از نزدیک‌ترین بیضی خوابیده به دایره که کمتر کفته است آغاز شده و تا کفته‌ترین ریختار آن ادامه می‌یابد. با این همه چند نسبت پرکاربرد در این چفد بیشتر دیده می‌شود؛ نسبت‌های <math>\tfrac{1}{8}</math>، و <math>\tfrac{1}{10}</math>، و <math>\tfrac{1}{16}</math>، و سرانجام <math>\tfrac{1}{32}</math>. طاق‌های شناخته شده‌ای که با این چفد ساخته می‌شوند [[طاق تاوه]] با نسبت <math>\tfrac{1}{16}</math> و [[طاق پانیذ]] است با این تفاوت که در رسم چفد پانیذ از دایره به جای بیضی بهره گرفته می‌شود. اساساً چفد پانیذ همواره با پرگار و با رسم دایره‌هایی چند کشیده می‌شود. گو اینکه بنیاد رسم در معماری ایرانی بر بیضی است و در معماری غربی بر دایره. در معماری غربی به این چفد (پانیذ) قوس دسته زنبیلی نیز گفته می‌شود.<ref>طاقها و چفدها، محمدکریم پیرنیا، چفدهاوتدوین طاقهازهره بزرگمهری، فصلنامه علمی فنی هنری وابسته به سازمان میراث فرهنگی جمهوری اسلامی ایران</ref><ref>شیوه‌های معماری ایران، غلامحسین معماریان</ref>

* [[چَفد جهازه]] یا پالانه: این چفد ناباربر است و از آنجا که خیز کمی داشته و به روش چپیله‌ای آجرچینی می‌شوند بسیار باریک اند. ازینرو معمولاً در دهانه‌های کوچک به عنوان محدوده‌ای انتقالی میان جرزها و سقف، اجرا می‌شود. این تاق در واقع شبیه به یک نعل‌درگاه آجری است که از یک سو بار سقف را به جرزها منتقل نموده، و از سوی دیگر شرایط تکیه گاهی لازم را برای نشستن تاق مدور بر مجموعه راست گوشه زیرینش آماده می‌سازد، اجرای آن به این صورت است که نخست سازنده بر روی یک نعل‌درگاه چوبی، و یا گاه نیز مستقیماً از میانه طول هرکدام از اضلاع چهار دیواری زیر، اقدام به زدن تاق نمایی با چیدمان تیغه می‌نماید. پس از چند رگ اولیه، چیدن این تاق به شکل لاریز ادامه یافته؛ با رسیدن به تراز موردنظر، اجرای تاق اصلی آغاز می‌گردد.<ref name=ToolAutoGenRef1/><ref>سبک شناسی معماری ایرانی، محمدکریم پیرنیا</ref><ref>شیوه‌های معماری ایران، غلامحسین معماریان</ref>