پارسیان هند: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۲:
|group = Parsis
|image = [[File:Portrait of a Parsee Lady.jpg|250px]]
|caption=پرتره‌ای از بانوی پارس {{سخ}} با [[راجا راوی وارما]]
|poptime =
|langs =[[زبان گجراتی|گجراتی (گویش پارس)]], [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] ([[Indian English|انگلیسی (لهجه هندی)]])
خط ۱۰:
|region2 = [[پاکستان]]
|pop1 =
|ref1 = <ref>[http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/india/9612009/Indias-dwindling-Parsi-population-to-be-boosted-with-fertility-clinics.html Most recent record of 2001]</ref>
|ref2 =<ref>Desmukh, Fahad (28 November 2012). [http://www.pri.org/stories/2012-11-28/parsi-community-karachi-pakistan "The Parsi Community in Karachi, Pakistan"]. [[Public Radio International]].</ref>
}}
{{مزدیسنا۲}}
[[پرونده:Parsi Women.gif|250px|بندانگشتی|بانوان پارسی هند، عکسی از حدود ۱۸۹۵م از عکاسی ناشناس.]]
[[پرونده:Parsi-navjote-sitting.jpg|250px|بندانگشتی|اجازه یافتن ورود به آتشکده در آیین‌های [[ناوجوت]] یا [[سدره‌پوشی]] پارسیان هند]]
 
[[پرونده:Parsis3.jpg|250px|بندانگشتی|پارسیان هند در بمبئی، نقشی بر چوب از [[۱۸۷۸ (میلادی)|۱۸۷۸]].]]
 
'''پارسیان هند''' گروهی از [[زرتشتیان]] ایرانی تبارند که اغلب آنان در [[شبه‌قاره هند]] زندگی می‌کنند. نیاکان آنها در سده دوم هجری پس از سلطه [[اعراب]] مسلمان بر [[ایران]] از [[ایران]] به [[هند]] کوچ کرده‌اند و از این رو می‌توان آنان را نخستین جامعه مهاجر ایرانی به‌شمار آورد. نخست آنان در ایالت [[گجرات]] در کشور [[هندوستان]] مستقر شدند. امروزه جمعیت پارسی‌ها حدود یکصدهزار نفر برآورد می‌شود<ref>Eliade, Couliano & Wiesner 1991, p. 254.</ref> که نزدیک به ۸۰ درصد آنها در ایالت [[ماهاراشترا|ماهاراشترای]] هند و در شهر [[بمبئی]] (مومبای) و اطراف آن ساکن هستند و مابقی در سایر نقاط [[شبه قاره هند]] و یا [[بریتانیا]]٬، [[امریکاآمریکا]]٬، [[استرالیا]] و [[کانادا]] پراکنده‌اند.<ref>Palsetia 2001, p. 1, n1.</ref> با وجود آنکه پارسیان در بمبئی اقلیت کوچکی هستند، حضور آنان در این شهر مشهود است و از نظر [[اقتصاد|اقتصادی]] اقلیت مهمی در هند به‌شمار می‌روند. آنان از انسجام خاصی برخوردارند و با گذشت ۱۲۰۰ سال بسیاری از سنن ایرانی را حفظ کرده‌اند.
 
== مهاجرت ==
پس از ورود اعراب [[مسلمان]] به ایران و درهم شکسته شدن امپراطوری [[ساسانی]] بسیاری از زرتشتیان به [[خراسان]] و از آنجا نیز به [[گجرات]] در هند مهاجرت نمودند. آن‌ها بدین وسیله [[آتش]] مقدس خود موسوم به [[آتش بهرام]] را به نوساری در گجرات منتقل نمودند.
 
زرتشتیان ابتدا از منطقه‌ای به نام [[سنگان]] (سنجان) از توابع [[خواف]] در [[خراسان رضوی]] و شاید هم شهری به همین نام که یکی از شهرهای [[خراسان بزرگ]] در نزدیکی [[مرو]] بود و بعدها از [[هرمزگان]]، سفر مخاطره انگیز، پرماجرا و عذاب‌آوری را به گجرات هند آغاز کردند. روبرو شدن آنها با حکومت و مردم آن خطه چند سده بعد در کتابی به نام "«[[قصه سنجان]]"» از زبان بهمن پسر کیقباد پسر هرمزدیارسنجانی به نظم کشیده شده است. کشتی پارسی‌ها بر اساس اطلاعات این کتاب در دریا دچار طوفان می شودمی‌شود. آنها بر کشتی طوفان‌زده با دعا و ثنا به گرد آتشی که با خود می‌بردند به استغاثه می‌پردازند تا از این مصیبت نجات پیدا کنند و به ساحل برسند و در آنجا از حاکم گجرات "«جادی رانه"» پناه جویند. فرمانده گجرات سه شرط برای پذیرش پارسیان گذاشت: نخست یادگیری زبان محلی که به همین سبب زبان رسمی پارسیان در هند امروز، [[زبان گجراتی|گجراتی]] است. دوم پوشیدن لباس زنان هندی برای زنان زرتشتی و سوم به زمین گذاردن (تحویل) سلاح هاییسلاح‌هایی بود که زرتشتی‌ها با خود برده بودند.<ref name="در امتداد قصه سنجان: مراسم تولد زرتشت در لندن">وب‌گاه بی‌بی‌سی فارسی</ref>
 
پس از پذیرش شرایط، به پارسی‌ها اجازه اقامت در گجرات داده شد و کم کمکم‌کم آتشکده‌هایی بنا کردند که با آتشی که با خود از آتشکده‌های ایران آورده بودند روشن کردند و به داد و ستد و امور دیگر پرداختند. اگر چه پارسی‌ها قوانین مردم و دولت هند را پذیرفتند تا به آن وسیله اجازه اقامت در آن کشور را به‌دست آورند، آنها از هرگونه ازدواج برون گروهی (با غیرزرتشتی و غیرپارسی) سر باز زدند و این شاید یکی از دلایلی باشد که آنها توانسته‌اند جامعه و دین خود را تا امروز حفظ کنند.<ref name="در امتداد قصه سنجان: مراسم تولد زرتشت در لندن">وب‌گاه بی‌بی‌سی فارسی</ref>
 
پس از موفقیت‌های شایانی که پارسی‌ها طی سده‌های ۱۶ تا ۱۸ در تجارت با اروپائیان بدست آوردند، به‌وسیله [[انگلیس|انگلیسی‌ها]] تشویق شدند که تا در بمبئی اقامت گزینند. پس از آن پارسیان مقیم بمبئی و هند روابط خوبی با انگلیسی‌ها برقرار ساختند و رفته رفته بخش مهمی از شریان‌های صنعتی، اقتصادی و علمی هند را بدست گرفتند.<ref name=fars />
آنها همچنین در گجرات منطقه ایمنطقه‌ای را که ساکن شدند نوسرا Navsari یا نوساری نامیدند.
 
== فعالیت اقتصادی ==
زرتشتیان هند مخصوصامخصوصاً افراد مقیم شهر مومبای، بیشتر در مشاغل تجاری و یا در سطح مدیریت بالای کشور اشتغال دارند و از نمونه بارز زرتشتیان مقتدر هند، می‌توان از خانواده بزرگ زرتشتی بنام [[جمشید جی تاتا]] نام برد که بنیانگذار گروه معروف صنعتی [[تاتا موتورز]] در هند است که قسمتی از این تشکیلات اقتصادی عظیم بوسیله افراد این خاندان اداره می‌شود.<ref name= fars>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8611290037 Fars News Agency : معرفی اجمالی مومبایی<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
زرتشتیان شهر مومبای دارای موقوفات زیاد و قابل توجهی می‌باشند که عایدات آن صرف ایجاد تسهیلات رفاهی برای نیازمندان زرتشتی می‌گردد. در شهر مومبای صدها موقوفه شناخته شده زرتشتی ثبت شده‌است.<ref name=fars />
 
== فعالیت‌های سیاسی ==
در سال ۲۰۱۴ میلادی [[نارندرا مودی]] نخست وزیر هندوستان، '''اسمرتی ایرانی''' هنرمند، برنامه ساز و بازیگر سینما و سیاستمدار مدافع حقوق زنان را که همسرش زوبین ایرانی از پارسیان موفق هند هست به عنوان وزیر توسعه منابع انسانیِ کابینه جدید معرفی کرد، اسمرتی مالهوترا از پدر و مادر بنگالی و پنجابی بدنیا آمده و هندو است اما همسر زوبین ایرانی، از شهروندان زرتشتی هند است و همچنین جوان‌ترین وزیر كابینهکابینه معرفی شده با ۳۸ سال سن می‌باشد. [http://parssea.org/?p=6051]
 
== عبادت‌گاه‌ها ==
[[پرونده:Parsi-Fire-Temple-Secunderabad-India-2014.jpg|بندانگشتی|یک آتشکده پارسی در منطقه سکندرآباد هندوستان]]
نخستین [[آتشکده]] زرتشتیان در منطقه اولیه مهاجرت آنها یعنی در [[سنجان]] به نام (ایران شاه) برپا شد. زرتشتیان در مجموع ۴۵ آتشکده بزرگ و مهم در سراسر هند مستقر نموده‌اند که چهار آتشکده بزرگ باضافه ۴۱ آتشکده کوچکتر تنها در شهر مومبای و منطقه پیرامون آن فعال است.<ref name=fars />
 
== اطلاعات جمعیتی ==
شمار پارسیان در کل دنیا کمتر از ۱۰۰ هزار تن برآورد می‌شود.<ref>Eliade, Couliano & Wiesner 1991, p. 254.</ref> مطابق سرشماری سال ۲۰۰۱ در [[هند]]، ۶۹۶۰۱ پارسی زندگی می‌کنند که اغلب آنان در بمبئی یا اطراف آن سکنی دارند. همچنین حدود ۵ هزار پارسی در بریتانیا٬بریتانیا، ۶۵۰۰ نفر در [[امریکاآمریکا]]٬، ۴۵۰۰ نفر در [[کانادا]]٬، ۳۰۰۰ نفر در [[پاکستان]] و تعدادی هم در دیگر کشورهای [[شبه‌قاره هند]] و [[آسیا|آسیایی]] هستند. <ref>Palsetia 2001, p. 1, n1.</ref>
 
شمار پارسیان در کل دنیا کمتر از ۱۰۰ هزار تن برآورد می‌شود.<ref>Eliade, Couliano & Wiesner 1991, p. 254.</ref> مطابق سرشماری سال ۲۰۰۱ در [[هند]]، ۶۹۶۰۱ پارسی زندگی می‌کنند که اغلب آنان در بمبئی یا اطراف آن سکنی دارند. همچنین حدود ۵ هزار پارسی در بریتانیا٬ ۶۵۰۰ نفر در [[امریکا]]٬ ۴۵۰۰ نفر در [[کانادا]]٬ ۳۰۰۰ نفر در [[پاکستان]] و تعدادی هم در دیگر کشورهای [[شبه‌قاره هند]] و [[آسیا|آسیایی]] هستند. <ref>Palsetia 2001, p. 1, n1.</ref>
 
== وضعیت کنونی ==
جامعه پارسی هند موفق شده است آیین زرتشتی را که در آن زمان بسیاری از پیروان خود را از دست داده بود، طی بیش از هزار سال در سرزمینی غریب حفظ کند. در قرن‌های نوزده و بیست پارسی‌های هند که از نظر اقتصادی به موفقیت هاییموفقیت‌هایی دست یافته بودند، به یاری همکیشان ایرانی خود آمدند. گفته شده که [[ناصرالدین شاه قاجار]] بعد از ملاقات با گروهی از پارسیان و پذیرش هدایای آنها [[جزیه]] یا مالیاتهای سنگینی را که زرتشتیان ایرانی باید می‌پرداختند، حذف کرد و برای آنها تسهیلاتی قائل شد.<ref name="در امتداد قصه سنجان: مراسم تولد زرتشت در لندن">وب‌گاه بی‌بی‌سی فارسی</ref>
 
پارسیان در [[هند]] اصولاً علاقه‌ای به کارهای سیاسی نداشته و هرگز برای حکومت‌های مختلف این سرزمین دردسرساز نبوده‌اند. در برآوردی که از وضعیت اجتماعی آنها در منطقه به‌عمل آمده‌است، زرتشتیان از اقلیت‌های آرام و بدون مسئله بوده و از جهت قانونی تخلف کمتری از آنها مشاهده شده‌است.<ref name=fars />
جامعه پارسی هند موفق شده است آیین زرتشتی را که در آن زمان بسیاری از پیروان خود را از دست داده بود، طی بیش از هزار سال در سرزمینی غریب حفظ کند. در قرن‌های نوزده و بیست پارسی‌های هند که از نظر اقتصادی به موفقیت هایی دست یافته بودند، به یاری همکیشان ایرانی خود آمدند. گفته شده که [[ناصرالدین شاه قاجار]] بعد از ملاقات با گروهی از پارسیان و پذیرش هدایای آنها [[جزیه]] یا مالیاتهای سنگینی را که زرتشتیان ایرانی باید می‌پرداختند، حذف کرد و برای آنها تسهیلاتی قائل شد.<ref name="در امتداد قصه سنجان: مراسم تولد زرتشت در لندن">وب‌گاه بی‌بی‌سی فارسی</ref>
 
پارسیان در [[هند]] اصولاً علاقه‌ای به کارهای سیاسی نداشته و هرگز برای حکومت‌های مختلف این سرزمین دردسرساز نبوده‌اند. در برآوردی که از وضعیت اجتماعی آنها در منطقه به‌عمل آمده‌است، زرتشتیان از اقلیت‌های آرام و بدون مسئله بوده و از جهت قانونی تخلف کمتری از آنها مشاهده شده‌است.<ref name=fars/>
 
یکی از معروف‌ترین پارسیان هند [[فردی مرکوری]] خواننده گروه [[راک]] [[انگلستان|انگلیسی]] [[کوئین]] بود که در سال ۱۹۹۱ در اوج شهرت و محبوبیت درگذشت. نام اصلی او در میان خانوادهٔ پارسی اش (فرخ بلسارا) بود.
 
[[زوبین مهتا]]، رهبر ارکستر، نیز از سرشناس‌ترین پارسیان در جهان است. او فرزند مهلی و تهمینه مهتا، از پارسیان هند است. او از ۱۹۷۸ تا ۱۹۹۱ رهبر نیویورک فیلارمونیک بود. کسی تا کنون تا این مدت نتوانسته در چنین پستی باقی بماند. مهتا اکنون رهبر [[ارکستر فیلارمونیک اسرائیل]] است.
 
امروزه جامعه پارسی به دلیل بالا رفتن سن [[ازدواج]]، افزایش میزان [[طلاق]] و بسته بودن جامعه پارسی به روی غیر پارسیان و پاره‌ای علل و عوامل دیگر روز به روز در حال کوچک‌تر شدن می‌باشد.<ref name=fars />
 
== جستارهای وابسته ==
سطر ۸۳ ⟵ ۸۱:
* [http://www.britannica.com/eb/article-9058566?tocId=9058566 دانشنامه بریتانیکا]
* [http://www.unescoparzor.com/ UNESCO Parsi Zoroastrian Project]
* ماهنامه انگلیسی پارسیان هند [http://parsiana.com]
* {{Citation
| last = Eliade | first = M.
سطر ۹۳ ⟵ ۹۱:
| year = 1991
| url = http://books.google.com/books?id=RW3mAAAACAAJ
| isbn = 00606214510-06-062145-1}}
* {{citation|last=Palsetia|first=Jesse S.|year=2001|title=The Parsis of India|location=Leiden|publisher=Brill|isbn=90-04-12114-5}}.
* [http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2010/08/100826_l17_zoroast_parsians_london.shtml وب‌گاه بی‌بی‌سی فارسی. در امتداد قصه سنجان: مراسم تولد زرتشت در لندن] (بازدید: ۸ شهریور ۱۳۸۹)
 
== پیوند به بیرون ==
{{ویکی‌انبار-رده|Parsi}}
[http://www.daylife.com/photo/0gEl8PUepPbtZ/parsis تصاویری از پارسیان بمبئی - روییتر]
* انجمن مومبای و کنگره جهانی[http://www.wzcmumbai.com/]
{{مزدیسنا}}
{{مردمان ایرانی‌تبار}}