ربع رشیدی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←پیشینه |
جز تمیزکاری با استفاده از AWB |
||
خط ۳۵:
'''رَبع رشیدی''' یکی از بناهای تاریخی و ارزشمند شهر [[تبریز]] واقع در [[باغمیشه]] به سبک [[معماری آذری]] است.<ref>[http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=152 آذري (معماری)]، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج ۱. (بازنشر در [http://library.tebyan.net/newindex.aspx?pid=102834&ParentID=0&BookID=97560&MetaDataID=27846&Volume=1&PageIndex=151&PersonalID=0&NavigateMode=CommonLibrary&Content= تبیان])</ref> حدود ۷۰۰ سال پیش در تبریز، دانشگاهی به‌نام [[رشیدالدین فضل‌الله همدانی]] ایجاد شد. رشیدالدین وزیر [[غازان خان]] از حکمرانان وقت آن دیار بود. در آن زمان این دانشگاه شامل چهار دانشکده بود که در چهارطرف آن قرار داشت و اربع یا چهار عربی را به خود اختصاص داد و این مکان ب‌نام ربع رشیدی شهرت یافت.<ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= |مقاله= [http://www.ibna.ir/vdce.x8ebjh8fo9bij.html توزیع تصاویر وقف نامه ربع رشیدی به مردم] |ژورنال= |نشریه=خبرگزاری کتاب ایران|تاریخ=۱ تیر 1386}} بازیابی‌شده در ۱۷ آوریل ۲۰۰۹.</ref>
این مجموعه که در دامنهٔ کوه سرخاب در محلی باصفا و بلند جای گرفته است، در اوایل قرن هشتم و یا اواخر قرن هفتم هجری بنا شد. برابر با نوشتهٔ تاریخ‌نگاران و جهانگردان بزرگ دارای پهناوری بسیار و ساختمان‌های گوناگون همچون مسجد و مدرسه و بیمارستان (دارالشفا) و کتابخانه و گنبدی برای آرامگاه خواجه رشیدالدین بوده است. این بنا مانند بیشتر شهرهای کهن دارای حصار و بارویی بزرگ بوده است. از مضمون نامه‌ای که خود خواجه رشیدالدین فضل‌الله به دو پسرش درباره ساختمان این بنا نوشته چنین برداشت می‌شود که در آن زمان ربع رشیدی در جایگاه دانشگاهی بوده که از هر دانشی در آنجا شعبه‌ای راه‌اندازی شده بود و شش هزار تن دانشجو در آن تحصیل می‌کرده‌اند و خواجه اوقافی برای تکمیل کتابخانه و مدرسه و نشر کتب و تأمین هزینه ٔزندگی و تحصیل طلاب علوم مختلف اختصاص داده بود و دانشمندان بزرگ از هر گوشه گرد آورده و بکار تألیف و تدریس گماشته و مقرری آبرومندی برای آنان تعیین کرده بوده است و از آن میان پنجاه پزشک و چندین جراح از هند و مصر و چین و شام در آنجا مشغول به کار بوده‌اند.<ref name="dehkhoda">لغتنامهٔ دهخدا، مدخل
== پیشینه ==
خط ۴۹:
== وقفنامه ربع رشیدی ==
وی برای ساماندهی املاک وقفی وقفنامه‌ای را تدوین کرده بود که به [[وقف نامه ربع رشیدی]] معروف است و هم اکنون تنها یک نسخه از آن باقی است که در کتابخانه مرکزی تبریز قرار دارد. این نسخه تا سال [[۱۳۴۸]] در دست بازماندگان حاجی ذکاءالدوله سراجمیر، ساکن تبریز بود. انجمن آثار ملی در همان سال آن را از خانواده ذکاءالدوله خرید.<ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= |مقاله= [http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8708080569 آشنایی با «وقفنامه ربع رشیدی» به خط فضل‌الله همدانی] |ژورنال= |نشریه=خبرگزاری فارس |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}} بازیابی‌شده در ۱۷ آوریل ۲۰۰۹.</ref>
وقف نامه ربع رشیدی در خرداد ماه [[۱۳۸۶]] از سوی سازمان [[کتابخانه ملی ایران]] به یونسکو معرفی شد و در نشستی که از ۲۱ تا ۲۵ خرداد در [[یونسکو]] برگزار شد، به‌همراه [[شاهنامه بایسنقری]] در فهرست [[میراث مستند جهانی یونسکو|میراث مستند]] این سازمان به‌ثبت رسید. در نشست کمیسیون ملی یونسکو، سی و هشت اثر از کشورهای جهان در فهرست آثار مستند یونسکو ثبت شد. تعداد آثاری که از سال ۱۹۹۷ تاکنون در این فهرست به ثبت رسیده‌است، به ۱۵۸ اثر افزایش یافته‌است.
[[اوحدی مراغه‌ای]] در جام‌جم خود که آن را به تشویق خواجه [[غیاث‌الدین محمد]] فرزند خواجه رشیدالدین فضل‌اﷲ سروده در توصیف عمارت ربع رشیدی آورده است.<ref name="dehkhoda"/>:
| |||