گزارش چیلکات: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←شاهدان: ویرایش و تصحیح |
|||
خط ۵۷:
[[بی‌بی‌سی نیوز|شبکه خبری بی‌بی‌سی نیوز]] این گزارش را «محکومیت‌آمیز»<ref name="BBCCrystal">{{cite news|url=http://www.bbc.com/news/uk-politics-36724704|title=Crystal clear, polite - but damning|author=Laura Kuenssberg |date=6 July 2016|accessdate=6 July 2016|publisher=BBC News}}</ref>، [[گاردین|روزنامه‌ی گاردین]] آن را «حکم خردکننده»<ref name="GuardianReport"/> و [[دیلی تلگراف|روزنامه‌ی دیلی تلگراف]] آن را «دردآور»<ref name="TelegraphReport"/> خواندند. گزارش چیلکات مملو از انتقادات گسترده به اقدامات دولت و ارتش بریتانیا به‌خاطر دلیل‌سازی برای شروع جنگ و انتقاد از طراحی تاکتیک و برنامه‌ریزی ضعیف برای دوران پس از جنگ بود.<ref name="BBCReport">{{cite news|url=http://www.bbc.com/news/uk-politics-36721645|title=Chilcot report: Findings at a glance|date=6 July 2016|accessdate=6 July 2016|publisher=BBC News}}</ref><ref name="GuardianReport"/><ref name="TelegraphReport"/> [[ریچارد نورتون تایلر]] در گاردین نوشت که این گزارش، [[تونی بلر]] را «تا بالاترین حد ممکن محکوم کرده» و اینکه این گزارش «کیفرخواستی بی‌سابقه و ویران‌کننده است پیرامون این که چگونه یک نخست‌وزیر اجازه داشته تصمیماتی برخلاف تمام اعضای کابینه بگیرد، سازمان‌های اطلاعاتی را نابود سازد و ادعاهای مبالغه‌آمیزی درباره‌ی تهدیداتی که متوجه امنیت ملی بریتانیا هستند بکند.»<ref>Richard Norton-Taylor, [https://www.theguardian.com/uk-news/2016/jul/06/chilcot-indictment-of-tony-blair-could-hardly-have-been-more-serious Chilcot's indictment of Tony Blair could hardly be more damning], ''Guardian'' (6 July 2016).</ref>
===
در گزارش آمده که پیش از آغاز جنگ گزینه‌های صلح‌آمیز دیپلماتیک برای احتراز از ناآرامی و جلوگیری از تکثیر [[جنگ‌افزارهای کشتار جمعی]] به اندازه کافی آزموده نشدند و در نتیجه جنگ «آخرین گزینه» نبوده است.<ref name="BBCReport"/><ref name="GuardianReport"/> هر چند ممکن بود بعدها دخالت نظامی لازم شود اما [[صدام حسین]] در مارس ۲۰۰۳ (فروردین ۱۳۸۲) خطری جدی برای منافع بریتانیا به شمار نمی‌رفت و بیشینه‌ی اعضای [[شورای امنیت سازمان ملل]] تداوم بازرسی‌ها و عمیات پایش توسط سازمان ملل را ترجیح می‌دادند.<ref name="BBCReport"/>
گزارش چیلکات پرسشی در مورد نظر شخصی بلر مبنی بر این که جنگ لازم بود مطرح نمی‌کند بلکه شیوه‌ای که وی برای ارائه‌ی مدارک در نظر گرفت را مورد نقد قرار می‌دهد.<ref name="IndependentReport">{{cite news|url=http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/chilcot-report-inquiry-tony-blair-iraq-war-weapons-of-mass-destruction-evidence-verdict-a7122361.html|title=Chilcot report: Blair didn't tell truth about WMDs, the deal with Bush or the warnings of fallout – how Britain went to war in Iraq|author=Andy McSmith, Charlie Cooper|date=6 July 2016|accessdate=7 July 2016|newspaper=The Independent}}</ref> این گزارش [[دفتر نخست وزیر بریتانیا|دفتر نخست وزیر]] را از اتهام دخالت در [[پرونده عراق]] (پرونده داجی) که در آن ادعایی مبنی بر توانایی عراق در شلیک جنگ‌افزارهای کشتار جمعی ظرف ۴۵ دقیقه شده بود مبرا دانسته و در عوض [[کمیته مشترک اطلاعات بریتانیا|کمیسیون مشترک اطلاعات]] را متهم به ارائه‌ی مدارک ضعیف در این مورد کرد.<ref>{{cite news|url=http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/chilcot-report-intelligence-was-exaggerated-and-omitted-to-justify-iraq-war-inquiry-finds-a7122481.html|title=Chilcot report: Intelligence on WMDs exaggerated to justify going to war, inquiry finds|author=Kim Sengupta|date=6 July 2016|accessdate=6 July 2016}}</ref> با این حال گزارش نشان می‌دهد که ارجاعات به این اطلاعات در گزارش‌های دولتی بیش از اندازه مطمئن بوده و هیچ جایی برای شک و اختلاف باقی نمی‌گذاشتند.<ref name="BBCReport"/> [[سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا]] (ام‌آی۶) نگرانی خود پیرامون کیفیت منابع اطلاعاتی را مورد شک قرار داده بود بویژه در مورد ذخیره‌سازی جنگ‌افزارهایی شیمیایی در ظروف شیشه‌ای که به نظر می‌رسید از فیلم [[صخره (فیلم)|صخره]] محصول ۱۹۹۶ برگرفته شده اما [[جک استراو|استراو]] از ام‌آی۶ می‌خواهد همچنان از این اطلاعات برای تهیه «راه‌حل معجزه‌آسا» استفاده کند.<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/uk-news/2016/jul/06/movie-plot-the-rock-inspired-mi6-sources-iraqi-weapons-claim-chilcot-report|title=The Rock movie plot 'may have inspired MI6 source's Iraqi weapons claim'|newspaper=The Guardian|date=6 July 2016|accessdate=7 July 2016|author=Peter Walker}}</ref>
=== مبنای قانونی ضعیف ===
این تحقیقات درباره‌ی قانونی بودن عملیات نظامی نبود و در این مورد هم حکمی صادر نکرد چون در جایگاه یک دادگاه مشخص بین‌المللی نیست. با این حال گزارش چیلکات فرآیندی را که دولت به دنبال مبنای قانونی برای جنگ بوده را مورد مؤاخده قرار داده و آن را «ناراضی‌کننده» می‌داند.<ref name="BBCReport"/> لرد گلداسمیت دادستان کل باید گزارشی جامع و مکتوب به کابینه ارائه می‌داد اما از او خواسته شد تنها به صورت شفاهی و بدون پرسش و پاسخ گسترده مدارکی ارائه دهد. او توضیح نداده بود که مبنای او برای تخطی دولت عراق از قطعنامه ۱۴۴۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد چیست.<ref name="prosecuted">{{cite news|url=https://www.theguardian.com/commentisfree/2016/jul/06/iraq-war-inquiry-chilcot-tony-blair-prosecute|title=The Iraq war inquiry has left the door open for Tony Blair to be prosecuted|author=Joshua Rozenberg|date=6 July 2016|accessdate=6 July 2016|newspaper=The Guardian}}</ref> نظر مشاوره‌ای گلداسمیت از ژانویه ۲۰۰۳ که معتقد بود قطعنامه‌ی دیگری لازم است، تا مارس ۲۰۰۳ که مدعی شد قطعنامه‌ی ۱۴۴۱ کافی است تغییر یافت. گزارش حاکی از آن است که دفتر نخست‌وزیر بر گلداسمیت فشار آورده تا وی نظرش را عوض کند.<ref>{{cite news|url=http://www.ft.com/cms/s/0/b1d19340-439b-11e6-b22f-79eb4891c97d.html#axzz4Dil94DE7|title=Chilcot report: The government hid the legal case from view|author=[[David Allen Green]]|newspaper=Financial Times|date=6 July 2016|accessdate=7 July 2016}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.legalweek.com/sites/legalweek/2016/07/06/lord-goldsmith-qc-named-as-chilcot-report-finds-legal-basis-for-iraq-invasion-far-from-satisfactory/?slreturn=20160607072043|title=Lord Goldsmith QC named as Chilcot report finds legal basis for Iraq invasion 'far from satisfactory'|author=Francis Ivens|newspaper=Legal Week|date=6 July 2016|accessdate=7 July 2016}}</ref> بریتانیا با ورود به جنگ عراق بدون قطعنامه‌ی شورای امنیت «اعتبار شورای امنیت را خدشه‌دار کرده است».<ref name="NYTimesReport"/>
== پانویس ==
| |||