پیمان ورسای: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش 2.183.126.140 (بحث) به آخرین تغییری که Fatranslator انجام داده بود واگردانده شد
جز اصلاح نویسه نادرست با استفاده از AWB
خط ۶:
مذاکرات صلح ورسای که با شرکت ۲۷ کشور از ۱۲ ژانویه تا ۲۸ ژوئن ۱۹۱۹ جریان یافت از یک طرف شاهد کشمکش بین فاتحان و مغلوبین و از طرف دیگر شاهد نزاع ما بین خود فاتحان بود که بیشتر اختلاف آنها ناشی از ایدئالیسم و یلسنی و اشتهای فرانسه برای به چنگ آوردن غنائم بیشتر وهمچنین ناشی از خواسته فرانسه مبنی بر تضعیف آلمان از یک طرف و ترس انگلستان از تفوق فرانسه از طرف دیگر بود.<ref>نقیب‌زاده، احمد؛ تحولات روابط بین‌الملل، تهران، قومس، ۱۳۷۸، ص ۱۶۴</ref>
 
== کشورهای شرکت­ کننده و اهدافشان ==
{{جعبه کناری کنفرانس صلح پاریس}}
چون شرکت تمام کشورها در تصمیم‌گیری میسر نبود در ۱۲ ژانویه کنفرانسی مرکب از ده عضو تشکیل گردید و چون کارهای محوله زیاد بود کمیسیون‌های متعددی (۵۲ کمیسیون) که هر یک بررسی یک موضوع را به عهده داشتند بوجود آمد؛ ولی بالاخره از ماه مارس به بعد تصمیمات نهائی خارج از شورای ده نفره به وسیله چهارنفر رؤسای نمایندگی‌های رسمی قدرت‌های بزرگ یعنی [[ژرژ کلمانسو]] نخست‌وزیر فرانسه، [[دیوید لوید جرج]] نخست‌وزیر انگلستان، [[توماس وودرو ویلسون]] رئیس جمهور آمریکا و «اورلاتدو» نخست‌وزیر ایتالیا اتخاذ می‌گردید و نمایندگی ژاپن فقط در مورد مسائل خاوردور مورد مشورت قرار می‌گرفت.<ref>هیوز، استوارت؛ تاریخ معاصر اروپا، ترجمه علی اکبر بامداد، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۱، ص ۱۰۳</ref>
 
هر یک از کشورهای شرکت کننده با ادعاها و برنامه‌های متفاوتی وارد کنفرانس شدند و تنها آمریکا که زمینه آینده منافع خود را می‌چید ادعای تصرف هیچ سرزمینی را نداشت و با ادعاهای توسعه طلبانه فاتحین نیز مخالفت می‌کرد. ویلسن خواهان اجرای اعلامیه خود و ایجاد نظمی براساس قدرت جامعه ملل بود. انگلستان که خواهان فروپاشی نیروی دریایی آلمان بود و به مقصود خود رسیده و راضی به نظر می‌رسید و در ادامه به دنبال اهداف اقتصادی قصد تسلط بر بازارهای آلمان را داشت و می‌کوشید تا از فشارهای فرانسه بر آلمان که زوال همگانی این کشور را به دنبال داشت بکاهد؛ و از طرف دیگر چون از خطر بلشویسم و تفوق فرانسه بر قاره اروپا نگران بود تا حدی یا سیاست آمریکا همگام شده و جلو فرانسه می‌ایستاد. فرانسه که پیش از همه از جنگ لطمه دیده بود قبل از همه چیز به فکر تحکیم امنیت خود و گرفتن تضمینی در مقابل خطر احتمالی آلمان بود و از طرف دیگر بر احیاء اوضاع اقتصادی خود و همچنین تضعیف اقتصادی آلمان و برگرفتن غرامت هر چه بیشتر از آلمان اصرار داشت. ایتالیا بر عکس به علت نقش اندکی که در پیروزی داشت زیاد به بازی گرفته نمی‌شد. با این وجود از نظر ادعاهای ارضی تا حدی به مقصود خود رسید ولی پیوسته خواهان اجرای مفاد [[:w:en:Treaty of London (1915)|عهدنامه لندن(۱۹۱۵)]] بود.<ref> نقیب‌زاده، احمد؛ پیشین، ص ۱۶۵</ref>
 
== مسئله ارمنی در کنفرانس صلح ورسای ==
ارمنیان برای طرح خواسته‌های خود دو هیئت نمایندگی به پاریس فرستاده بودند. اولی هیئت نمایندگانی از طرف دولت [[اولین جمهوری ارمنستان]] به ریاست [[آوتیس آهارونیان]] و دومی هیئت ملی ارمنی به نمایندگی از سوی [[ارمنی‌ها در امپراتوری عثمانی|ارمنی‌های عثمانی]] و مهاجرنشینان به ریاست بوغوس [[نوبار پاشا]] برای امضای توافقنامه مکرر و منضم در مورد حقوق اقلیت‌ها و تجارت.<ref>suleyman beyoglu:sevr ve lozan'da ermeni sorunu,p.126</ref> در این کنگره نوبار پاشا به نمایندگی از [[ارمنیان]] طی سخنانی به روابط دیرینه ارمنیان با دولت‌های ائتلاف اشاره می‌کند و ابراز می‌دارد، ارمنیان از آغاز جنگ در صفوف دول ائتلاف فعالانه در جبهه‌های جنگ علیه عثمانی‌ها و متحدین مبارزه کردند.<ref>salahi r.sonyel:turk - ermeni iliskileri,p.747-748</ref>
 
ارامنه‌ای که از [[نسل‌کشی]] جان سالم به در برده بودند و در سال ۱۹۱۹ میلادی به [[کیلیکیه]] برگشته بودند فکر می‌کردند که ممکن است کیلیکیه تبدیل به کشور خودمختار تحت قیومیت فرانسه شود. اینان درواقع چنین راه حلی را می‌خواستند، اما مظهر اصلی [[مسئله ارمنی]] همان جمهوری ارمنستان و مطالبات آن نسبت به شهرها و [[شش ولایت ارمنی]] بود.
خط ۲۳:
اما اینچنین نشد. در تمامی طول سال ۱۹۱۹ میلادی، قدرت‌های بزرگ نسبت به متحدین خود، که در بحرانی‌ترین لحظات جنگ در کنارشان بودند، بی علاقگی نشان دادند. ارمنیان می‌خواستند که استقلال دولتشان را به رسمیت بشناسند و تسلیحاتشان را تأمین کنند اما هیچ‌کدام از اینها تحقق نیافتند و در تمامی طول سال ۱۹۱۹ میلادی تنها گندم آمریکایی آن هم از سوی [[بنیاد کمک‌رسانی خاور نزدیک]] به ارمنستان ارسال شد و هیچ دولتی کمترین کمکی به کشور نوپای ارمنستان ارسال نکرد.<ref>[http://www.paymanonline.com/article.aspx?id=EA213013-4179-4EA8-8F30-59287B27D2BE فصلنامه فرهنگی پیمان - شماره ۳۳ - سال نهم - پاییز ۱۳۸۴]</ref>
 
با توجه به مفاد اعلامیه ویلسون در خصوص تحت‌الحمایگی کشورهای ناتوان و کوچک برای احراز شرایط استقلال فرانسه و انگلیس هم در سال ۱۹۱۹ میلادی تحت‌الحمایگی ارمنستان را به آمریکا دادند و بدبن ترتیب کمیته آمریکایی استقلال ارمنستان تحت ریاست ویلسون تشکیل شد. به دنبال آن [[کنگره ایالات متحده آمریکا]] در سال ۱۹۱۹ میلادی یک هیئت ۵۰ نفری به ریاست [[:w:en:James Harbord|ژنرال جیمس هاربرد]]، به منطقه قفقاز، خاور نزدیک و میانه فرستاده شد تا دربارهٔ شرایط آن مناطق که برای آمریکا قابل توجه بود تحقیق کنند و به کنگره گزارش دهد. در این گزارش ذکر شده بود که برای تأمین شرایط تحت‌الحمایگی حداکثر تا دویست هزار سرباز ضروری بود و پیشنهاد می‌شد که ۲ لشکر (۵۹ هزار سرباز) به ارمنستان فرستاده شود.<ref>ژنرال جیمس هاربرد، تحقیقات در ترکیه و ماورای قفقاز، کارهای جهانی در مجله ارمنی مورخ ۱۹۵۱–۱۹۵۲</ref> اما [[مجلس سنای ایالات متحده آمریکا]] و کنگره آمریکا پیرو سیاست‌های انزواطلبانه خود از هر گونه دخالت نظامی در امور ارمنیتان با اعزام سرباز تن زدند.<ref>م. پطروسیان؛ مسئله شرق و دیپلماسی بین‌المللی، نگارش تاریخی و کوتاه، ترجمه:ادیک باغداساریان، صفحه:۸</ref>
 
== کنفرانس سانرمو ==
خط ۴۱:
تعیین سرنوشت [[شلزویگ]] و [[سلیسیای علیا]] موکول به برگزاری همه‌پرسی شد و عاقبت نیز طبق همه‌پرسی که در سال ۱۹۲۱ به عمل آمد شلزویگ به [[دانمارک]] منضم گردید و سلیسیا که ۶۰ درصد مردم به الحاق به آلمان و ۴۰ درصد به الحاق به لهستان رأی دادند طبق تصمیم جامعه ملل یک سوم آن به لهستان و بقیه به آلمان منضم گردید.<ref>نقیب‌زاده، احمد؛ پیشین، ۱۶۶</ref>
 
[[بندر ممل]] و کرانه‌های آن به [[لیتوانی]]، [[هولشتین]] به [[چکسلواکی]] واگذار شد. اتحاد آلمان با اتریش منع گردید. سار تحت کنترل جامعه ملل درآمد و [[راین‌لند]] غیرنظامی­ گردید.<ref> علی بابائی، غلامرضا؛ فرهنگ سیاسی، تهران، انتشارات، آشتیان، ۱۳۸۲، ص ۳۹۱</ref> علاوه بر این آلمان تمامی مستعمرات خود را از دست داد. [[کامرون]] و قسمتی از [[توگو]] به فرانسه و [[آفریقای شمالی]] و جنوب غربی آفریقا به انگلستان و [[جزایر پاسفیک]] (اقیانوس آرام) به [[ژاپن]] واگذار گردید تا زیر قیومیت آنها اداره شوند. براساس ماده ۲۲ منشور جامعه ملل قرار شد که اداره این مستعمرات از طرق جامعه ملل به بعضی از قدرت‌های صاحب تجربه سپرده شود تا ضمن اداره، مقدمات استقلال آنها را نیز فراهم نمایند.
 
برخی بندهای قرارداد صلح ورسای:
خط ۷۱:
{{ویکی‌انبار-رده|Treaty of Versailles}}
{{قلمروها و استان‌های پروس}}
 
[[رده:پیمان ورسای]]
[[رده:پیمان‌های کنترل تسلیحات]]