پزشکی هسته‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز اصلاح متن با استفاده از AWB
خط ۱۲:
}}
 
'''پزشکی هسته‌ای''' {{انگلیسی|Nuclear medicine}} شاخه‌ای از [[تصویربرداری پزشکی]]، [[فیزیک پزشکی]]<ref>بر اساس تعریف [[انجمن فیزیک پزشکی آمریکا]]، پزشکی هسته‌ای شاخه‌ای از [[فیزیک پزشکی]] محسوب می‌گردد [http://www.aapm.org/medical_physicist/fields.asp]، و یکی از گزینه‌های انتخابی امتحانات ABR می‌باشد.</ref> و [[پرتونگاری مولکولی]]، است که از خواص هسته‌ای مواد (مثل [[رادیوایزوتوپ|رادیوایزوتوپ‌ها]]) برای تشخیص و درمان بیماری‌ها استفاده می‌کند. داروسازی هسته‌ای نیز به این شاخه از علوم پایهٔ پزشکی کمک می‌کند.
 
ویژگی پزشکی هسته‌ای در این است که توانایی ارائه‌دادن اطلاعات تصویری از فرایندها و عملکردهای [[متابولیک|متابولیکی]] بدن را دارد در صورتیکه دیگر مدالیته‌های تصویر برداری‌های پزشکی همانند [[مقطع‌نگاری رایانه‌ای]] و [[ام‌آرآی]] عموماً اطلاعات ساختاری و آناتومیکال تولید می‌کنند.<ref>Simon Cherry, et al. Physics in Nuclear Medicine. Saunders Publishing. ۲۰۰۳. ص۲</ref>
خط ۲۷:
=== پیشرفت‌های متأخر ===
[[پرونده:Scintied.jpg|بندانگشتی|270px|سنتگرام تیروئید با [[تکنیتیوم-۹۹ام]]]]
نخستین<ref name=cherry>{{یادکرد|فصل=CHAPTER 1: What is Nuclear Medicine |کتاب=Physics in Nuclear Medicine|نویسنده = by Professor Simon Cherry|ناشر =W.B. Saunders Company|چاپ=چاپ سوم|کوشش=James Sorenson & Michael Phelps|صفحه=صص ۳-۲|سال=۳۱ اوت ۲۰۰۳|شابک=ISBN 0-7216-8341-X}}</ref> آزمایش استفاده از تزریق [[رادیوایزوتوپ]] در تصویربرداری از یک انسان، توسط هرمان ال بلومگارت<ref group="پانویس">Herrmann L. Blumgart</ref> و سوماً وایس<ref group="پانویس">Soma Weiss</ref> از [[دانشگاه هاروارد]] انجام گرفت. این آزمایش در سال [[۱۹۲۷ (میلادی)|۱۹۲۷]] و به‌کمک یک [[اتاقک ابری]] و [[رادون]] انجام گرفت.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC434679/| عنوان = Studies On The Velocity Of Blood Flow| نویسنده =J Clin Invest | تاریخ = ۳ اوت ۱۹۲۷| ناشر = [[مرکز ملی اطلاعات زیست‌فناوری|National Center for Biotechnology Information]]| صفحه = PMC434679| زبان = انگلیسی}}</ref> با وجود تلاشهای فراوان، این آزمایش‌ها موفقیت‌آمیز نبودند، و این محققان [[آزمایشگاه ملی لارنس برکلی]] بودند که برای نخستین بار توانستند با موفقیت از یک [[رادیوایزوتوپ]] در محیطی بالینی بهره ببرند.<ref>Hamilton JG, Soley MH. ''Studies in iodine metabolism by use of a new radioactive isotope of iodine''. Am J Physiol 1939; 127: 557–72.</ref> آنها بکمک [[سیکلوترون]] معروف خود ایزوتوپ ید-۱۳۱ تولید کردند که برای پروژه‌های [[تیروئید|تیروئیدی]] بکار رفت. از همین ایزوتوپ مدت کوتاهی بعد برای سرطان تیروئید و [[پرکاری تیروئید]] استفاده گردید.<ref>Hertz S, Roberts A. ''Radioactive iodine as an indicator in thyroid physiology. V. The use of radioactive iodine in the in the diff erential diagnosis of two types of Graves’ disease''. J Clin Invest 1942; 21: 31–32.</ref> <ref>Hamilton JG, Lawrence JH. ''Recent clinical developments in the therapeutic application of radio-phosphorus and radioiodine''. J Clin Invest 1942; 21: 624.</ref><ref>Seidlin SM, Marinelli LD, Oshry E. ''Radioactive iodine therapy eff ect on functioning metastases of adenocarcinomas of the thyroid''. JAMA 1946; 132: 838–47.</ref>
 
[[هل انگر]] در سال ۱۹۵۸ [[دوربین انگر]] را در [[دانشگاه برکلی]] ابداع کرد.<ref>{{یادکرد|نویسنده=Eleanore Tapscott|مقاله=Nuclear Medicine Pioneer, Hal O. Anger, 1920–2005|ژورنال=JOURNAL OF NUCLEAR MEDICINE TECHNOLOGY|تاریخ=نوامبر ۲۰۰۵|شماره=شماره ۴|صفحه=APPRECIATION}}</ref> همچنین استفاده از [[رادیوایزوتوپ]] [[تکنیتیوم-۹۹m]] در ۱۹۶۴ توسط تیم متشکل از پل هارپر<ref group="پانویس">Paul Harper</ref> و نیز رابرت بک<ref group="پانویس">Robert Beck</ref> از [[دانشگاه شیکاگو]]<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.uchospitals.edu/news/2005/20050803-harper.html | عنوان = Nuclear medicine pioneer Paul Harper, 1915-2005| نویسنده = John Easton | تاریخ = ۳ اوت ۲۰۰۵| ناشر = The University of Chicago Medical Center| صفحه = About Us 2005| زبان = انگلیسی}}</ref> باعث ایجاد نقطه عطفی در تاریخ [[فیزیک پزشکی]] و پزشکی هسته‌ای گردید.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.ieee.org/organizations/pubs/newsletters/npss/0309/obit.html| عنوان = Robert N. Beck 1928-2008| تاریخ بازدید = ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۰| نویسنده = John N. Aarsvold| اثر = وبگاه [[انجمن مهندسان برق و الکترونیک|Institute of Electrical and Electronics Engineers]]| صفحه = OBITUARY| زبان = انگلیسی}}</ref>
خط ۳۶:
در این میان، از زمان تاسیس، [[سازمان انرژی اتمی ایران]] وظیفهٔ تأمین [[پرتودارو|پرتوداروهای]] موردنیاز برای درمان بیماران را بر عهده داشته‌است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.pezeshk.us/?p=9895| عنوان = یازدهمین کنگرهٔ بین‌المللی پزشکی هسته‌ای ایران در رشت برگزار شد| تاریخ بازدید = ۷ ژوئن ۲۰۱۰| تاریخ = ۲۸ آبان ۱۳۸۶| اثر = وبگاه خبری-تحلیلی پزشکان بدون مرز| صفحه = اخبار سمینارها}}</ref>
 
از متخصصین ایرانی فعال در خارج از ایران که نقش بسزایی در پیشرفت پزشکی هسته‌ای داشتند می‌توان به [[عباس علوی]] اشاره کرد که در دهه ۱۹۷۰ میلادی شاگرد و یکی از اعضای تیم دیوید کوهل بود که نامش در ابداع سیستم‌های [[اسپکت]] به‌همراه وی دیده می‌شود.<ref group="پانویس">اسامی کامل تیم متخصص همراه دیوید کوهل عبارتند از: Roy Q. Edwards - Anthony R. Ricci - Robert J. Yacob - Thomas J. Mich - Abass Alavi </ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://radiology.rsna.org/content/121/2/405.abstract| عنوان = The Mark IV System for Radionuclide Computed Tomography of the Brain| نویسنده = David E. Kuhl| نشانی نویسنده =http://radiology.rsna.org/search?author1=David+E.+Kuhl&sortspec=date&submit=Submit | ناشر = جامعه رادیولوژی آمریکای شمالی}}</ref> [[انجمن پزشکی هسته‌ای آمریکا|جامعه پزشکی هسته‌ای آمریکا]] همچنین، به‌خاطر خدمات علمی وی در گسترش سیستم‌های [[پت اسکن]]، در سال ۲۰۰۴ به وی یکی از بالاترین جوایز خود که ''جایزهٔ دِهِوِسی برای پیشبرد برجستهٔ پزشکی هسته‌ای'' است<ref group="پانویس">The 2004 de Hevesy Award for Outstanding Contributions to Nuclear Medicine</ref> را اهدا کرد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://jnm.snmjournals.org/cgi/reprint/45/9/36N.pdf| عنوان = Alavi Achievements Recognized with de Hevesy Award| تاریخ بازدید = ۳ ژوئن ۲۰۱۰| تاریخ = سپتامبر ۲۰۰۴| ناشر = [[ژورنال آو نوکلیر مدیسین|The Journal of Nuclear Medicine]]| زبان = انگلیسی}}</ref>
آنچه بسیار حائز اهمیت می‌باشد، اطمینان از ضرورت استفاده از این روش می‌باشد، چراکه در اغلب مواد رادیواکتیو استفاده شده در روزهای آتی، پس از ترخیص، به ترتیب در روزهای اول و دوم و سوم ۶۰٪ و ۲۰٪ و ۵٪، فعالیت دارد. با این حال، ۷۵٪ تصاویر گرفته‌شده، توجیه و دلیل منطقی‌ای ندارند!
 
خط ۵۹:
* '''[[اسکن سستامیبی تکنیتیوم-۹۹ام]]'''
* '''[[سینتیگرافی تالیم-۲۰۱]]'''
* '''[[اسکن تیروئید]]'''
 
=== تصویرسازی مولکولی ===