بخش خورش رستم: تفاوت میان نسخه‌ها

بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش خورش رستم شهرستان خلخال در سال ۱۳۸۵ برابر با ۱۵۲۰۴ نفر بوده است.<ref name="آمار">{{یادکرد درگاه ملی آمار|۱۳۸۵}}</ref>

بخش خورش رستم خلخال شامل دو دهستانِ خورش رستم جنوبي به مرکزیت «برندق» و دهستان خورش رستم شمالی به مرکزیت «هشتجين » و متشکل از 52 فقره آبادی است که تعدادد 49 49 پارچه از این آبادی ها دارای سکنه بوده و 3 پارچه آبادی دیگر فاقدسکنه هستند. از میان 49 آبادی دارای سکنه تعداد 44 پارچه آبادی دارای سکنه دایمی و5 آبادی دیگر دارای سکنه موسمی می باشند. از میان 3 پارچه آبادی خالی از سکنه تعداد 3 آبادی دایمی بوده است . جمعیت بخش خورش رستم در مقایسه با سال 1385 در حدود 12.5 درصد کاهش داشته و از3765 خانوار و 14577 نفر در سال 1385 به 3808 خانوار و12781 نفر در سال 1390 تقلیل یافته است. بخش خورش رستم 798.2 کیلومترمربع مساحت دارد که 28 درصد مساحت کل شهرستان خلخال را تشکیل می دهد. در این بخش هرچه از سمت شمال به سمت جنوب می رویم از تعداد آبادی ها کاسته شده و بر فاصله آنها افزوده می شود با اینهمه روستاها و آبادیهای بزرگ و پرجمعیت بخش ، در سمت جنوبی آن قرار دارند. پرجمعیت ترین آبادی بخش خورش رستم روستای معروف «بَرَندق» است که در دهستان خورش رستم جنوبی جای گرفته است. گرچه تعداد آبادی های دهستان خورش رستم شمالی در مقایسه با خورش رستم جنوبی بیشتر است اما بزرگترین و پرجمعیت ترین آبادی های بخش در دهستان خورش رستم جنوبی قرار دارد.شغل اغلب اهالی بخش خورش رستم کشاورزی و دامداری و درکنارآن تولید صنایع دستی است که معمولا شغلی خانگی است. در بعضی از روستاهای سمت جنوبی بخش ، مثل «برندق» و «نمهیل» نوغانداری و پرورش کرم ابریشم نیز رواج دارد .<ref> فرهنگ آبادی های خلخال(خورش رستم،شاهرود،بخش مرکزی وحومه) کیانی ، داود. انتشارات محقق اردبیلی . 1394 شابک 1-194-344-600-978</ref>

پست ترین منطقه خورش رستم 650 متر و بلندترین نقطه آن 3322 متر(قله آق داغ) ارتفاع دارد. وجود این اختلاف ارتفاع موجب تنوع آب و هوايي و محصولات باغي و كشاورزي بخش خورش رستم شده است .از 49 آبادی دارای سکنه بخش خورش رستم تعداد 3 آبادی درمنطقه جنگلی ، 1 آبادی در دشت و بقیه 48 آبادی دیگر در مناطق کوهستانی قرار دارند. تقریبا تمام آبادی های بخش خورش رستم به شبکه ارتباطی منطقه متصل هستند. راه ارتباطی 13 روستا آسفالت ، 8 روستا شوسه و 26 روستا خاکی است. تعداد 2 آبادی از آبادی های این بخش به راه ارتباطی مناسبی دسترسی ندارندو مسیرارتباطی آنها مالرو است.<ref> فرهنگ آبادی های خلخال(خورش رستم،شاهرود،بخش مرکزی وحومه) کیانی ، داود. انتشارات محقق اردبیلی . 1394 شابک 1-194-344-600-978</ref>.

اطلاعات حاصل ازسرشماری سال1390 بیانگرآن است که بخش خورش رستم مجموعا 2499 خانوار با 8203 نفر جمعیت دارد تعداد. 3458 نفر از جمعیت بخش در دهستان خورش رستم شمالی و تعداد 4745 نفردر دهستان خورش رستم جنوبی سکونت گزیده اند.<ref> فرهنگ آبادی های خلخال(خورش رستم،شاهرود،بخش مرکزی وحومه) کیانی ، داود. انتشارات محقق اردبیلی . 1394 شابک 1-194-344-600-978</ref>

بخش خورش رستم خلخال که بعضا در نزد اهالی به اسم مرکز بخش یعنی «هشتجین» هم شناخته می شود قسمت اعظمی از نواحی غرب و جنوب غربی شهرستان خلخال را در بر می گیرد که به صورت پهنه وسیعی ، از سمت غرب شهرستان خلخال تا دامنه های آق داغ در سمت شمالی شهرستان طارم کشیده شده است و حدود اربعه آن از سمت شمال شرقی به دهستان خانندبیل غربی در بخش مرکزی شهرستان خلخال ، از سمت شمال به دهستان سنجبدجنوبی از شهرستان کوثر ، از سمت غرب به شهرستان میانه در استان آذربایجان شرقی ، از سمت جنوب و جنوب غربی به شهرستان طارم در استان زنجان و از سمت شرق به دهستان های شال و پلنگا از بخش شاهرود منتهی می شود.<ref> فرهنگ آبادی های خلخال(خورش رستم،شاهرود،بخش مرکزی وحومه) کیانی ، داود. انتشارات محقق اردبیلی . 1394 شابک 1-194-344-600-978</ref>

قله زیبای آق داغ با ارتفاع 3322 متردر محدوده دهستان خورش رستم جنوبی از بخش خورش رستم و در 25 کیلومتري جنوب مرکز شهرستان خلخال واقع شده است. آق داغ مرتفع ترین قله جنوب استان اردبیل و بلندترين نقطه شهرستان خلخال و مهمترين توده كوهستانى ناحيه مركزى اين شهرستان به شمار مي رود. آخ داغی (2460 متر) ، آلی چالی (2194متر) و دوشان قالاسی (2155 متر) از دیگر ارتفاعات بخش خورش رستم می باشد. رودخانه قیزیل اوزه ن در مرز بین خورش رستم و استانهای آذربایجانشرقی و زنجان قرار گرفته است. جاده سرچم - اردبیل در کیلومتر۸۰ آزاد راه زنجان – تبریز ٬ از ۱۳ کیلومتری شمال غرب خورش رستم عبور می کند.<ref> فرهنگ آبادی های خلخال(خورش رستم،شاهرود،بخش مرکزی وحومه) کیانی ، داود. انتشارات محقق اردبیلی . 1394 شابک 1-194-344-600-978</ref>

طبیعت بکر و منحصر به فرد پوشیده از مناطق جنگلی و نیمه جنگلی ، کوهستانهای زیبا، زمینهای بسیار حاصلخیز ، تپه های گسترده ، مزارع زیبای گندم و آبشارهای طبیعی ، بخش خورش رستم را به منطقه ای با جاذبه های گردشگری متعددی در آورده است. در این میان منظره زیبای روستای ماسوله ای شکل کئزج ، روستای زیبای نمهیل و ‌پل معلق مشکول ، پیرتقی و یا کئجل ( این پل در میان سه روستای مذکور قرار دارد) در محل اتصال دو رودخانه گیوی چایی و قیزیل اوزه ن از مکان های خاطره انگیز بخش خورش رستم به شمار می رود. پل معلق قیزیل اوزه ن که جزئیات آن را درکتاب « فرهنگ آبادی های استان اردبیل » در ذیل کلمه «کئجل کورپوسو» شرح داده ام با هدف ایجاد ارتباط بین دو سوی رودخانه ساخته شده و امروزه علاوه بر اهداف مذکور به یکی از جاذبه های زیبا ، هیجان انگیز و دیدنی بخش فیروز شهرستان گیوی تبدیل شده است . این پل 70 متر طول ، 60 متر ارتفاع و یك متر عرض دارد. وجود آبشارهاي زيبا و چشمه هاي پرآب برزيبايي خورش رستم می افزایند. آبشارهاي زيباي نوده(نودو) ، آق بولاغ ، نیساز ، ديز و چشمه پرآب «آق بولاغ» ، «تركان بولاغي» و «تكه» با آب سرد و گوارای خود زیبایی های این ديار را دوچندان می کنند. آبشارهای بخش خورش رستم همه ساله پذیرای صخره نوردان ، سنگ نوردان و کوهنوردان زیادی از مناطق همجوار مخصوصاً میانه می باشد .روستاهاي كئزج ، نمهيل و برندق که در اِعداد روستاهاي هدف گردشگري استان اردبيل قرار دارند با جلوه هاي خاص و منحصر به فرد خود پذيراي گردشگران زيادي از اقصي نقاط كشور مي باشند. روستاي كئزج كه شباهت فراواني به ماسوله دارد جزو ده روستاي دارای بافت با ارزش معماري کشور جای گرفته است.اماکن زیارتی خورش رستم در آبادی های مختلف آن پراکنده است که در جای خود به شرح جداگانه هر یک خواهم پرداخت. مهمترین زیارتگاههای این بخش عبارتند از : قاراپیر روستای نیساز ، سیدمحمدروستای برندق ، سیدابراهیم روستای چنارلیق ، سیدخلیل روستای سفیدآب ، شیخ صدرالدین انصاری روستای دايوكندي ، سیداسماعیل روستای زاویه کیوی ، شیخ منور روستای شمس آباد ، سیدهاشم و سيد ابراهيم روستای كئزج ، شیخ شرف الدین روستای کاوان ، سیدابراهیم روستای نوده ، شیخ خلیفه محمود روستای هَشي و شیخ محمدقريشي هشتجين.<ref> فرهنگ آبادی های خلخال(خورش رستم،شاهرود،بخش مرکزی وحومه) کیانی ، داود. انتشارات محقق اردبیلی . 1394 شابک 1-194-344-600-978</ref>

در طی سنوات گذشته بحث ارتقای خورش رستم به شهرستان در مرکز دقت مسئولین منطقه قرار گرفته است این امر اگر با همدلی وهمراهی مردم منطقه همراه باشد و هسته کارشناسی مناسبی در ادارات آن شکل گیرد افق توسعه در این منطقه از جنوب استان اردبیل را روشن ترساخته و بخش اعظمی از مشکلات مردم در حوزه‌های مختلف حل می‌شود.<ref> فرهنگ آبادی های خلخال(خورش رستم،شاهرود،بخش مرکزی وحومه) کیانی ، داود. انتشارات محقق اردبیلی . 1394 شابک 1-194-344-600-978</ref>